Theo Dự thảo Quy chế tuyển sinh THCS và THPT đang được Bộ GDĐT lấy ý kiến rộng rãi đã bỏ quy định các Sở GDĐT phải tổ chức bốc thăm để chọn ngẫu nhiên môn thi thứ 3 vào lớp 10. Ảnh: LP

Bỏ quy định tổ chức bốc thăm môn thi thứ 3

Trước khi công bố Dự thảo Quy chế tuyển sinh THCS và tuyển sinh THPT lấy ý kiến rộng rãi xã hội, Bộ GDĐT đã gửi lấy ý kiến của 63 Sở GDĐT và các trường THPT trong cả nước về một số nội dung của Quy chế. Đến ngày 7/10/2024, đã có 63 Sở GDĐT gửi ý kiến góp ý các nội dung về tuyển sinh THCS và THPT; đã lấy ý kiến của 8.898 cơ sở giáo dục trung học tại 63 tỉnh/thành phố, trong đó có 8.267 ý kiến đồng ý với các nội dung dự thảo, chiếm 92,9%; có 631 ý kiến có đề nghị bổ sung.

Có 60/63 Sở GDĐT đồng ý phương án 3 môn thi tuyển sinh vào lớp 10 THPT và cho rằng điều này phù hợp thực tế và giảm áp lực. Dự kiến, Thông tư Quy chế tuyển sinh THCS và tuyển sinh THPT sẽ được hoàn thiện và ban hành trước 31/12/2024.

Theo đó, Dự thảo Quy chế quy định chung việc thực hiện 3 môn thi, gồm Toán, Ngữ Văn và một môn thi thứ 3 hoặc bài thi tổ hợp do Sở GDĐT, cơ sở giáo dục đại học có trường THPT lựa chọn và được công bố trước ngày 31/3 hằng năm. Môn thi thứ 3 được lựa chọn trong số các môn học có đánh giá bằng điểm số trong chương trình cấp THCS. Việc lựa chọn môn thi thứ 3 có sự thay đổi qua các năm nhằm thực hiện mục tiêu giáo dục toàn diện trong giai đoạn giáo dục cơ bản. Bài thi tổ hợp các môn học được lựa chọn trong số các môn học có đánh giá bằng điểm số trong chương trình giáo dục phổ thông cấp THCS.

Về thời gian thi, Dự thảo Quy chế quy định Ngữ văn là 120 phút; Toán là 90 phút hoặc 120 phút; môn thi thứ ba là 60 phút hoặc 90 phút; bài thi tổ hợp là 90 phút hoặc 120 phút. Nội dung thi tuyển sinh lớp 10 THPT nằm trong chương trình giáo dục phổ thông cấp THCS, chủ yếu là chương trình lớp 9.

Dự thảo Quy chế cũng quy định khung một số yêu cầu về việc ra đề thi, coi thi, chấm thi, phúc khảo bài thi và công bố kết quả, điểm chuẩn, chế độ tuyển thẳng, chế độ ưu tiên… để bảo đảm chất lượng, an toàn trong tổ chức kỳ thi tại các địa phương.

Theo kế hoạch, việc ban hành Quy chế thi tuyển sinh THCS và tuyển sinh THPT sẽ sớm hơn 3 tháng so với những năm trước. Qua đó, tạo điều kiện thuận lợi cho nhà trường, giáo viên, học sinh trong quá trình dạy - học, ôn tập chuẩn bị cho kỳ thi. Ba nguyên tắc cốt lõi xây dựng Dự thảo Quy chế

Dự thảo Quy chế tuyển sinh THCS và tuyển sinh THPT được xây dựng từ 3 quan điểm, nguyên tắc cốt lõi: Gọn nhẹ, không gây áp lực và tốn kém; thúc đẩy hoạt động giáo dục, đặc biệt là giáo dục toàn diện, để học sinh có đầy đủ phẩm chất và năng lực, đủ điều kiện để tiếp tục học lên THPT; Bộ GDĐT ban hành quy định khung quy chế, bảo đảm mặt bằng chung để phục vụ công tác quản lý Nhà nước trong kiểm tra, thanh tra, đánh giá, phân cấp, phân quyền trách nhiệm của các Sở GDĐT.

Dự kiến, phương thức tuyển sinh THCS theo hình thức xét tuyển. Trường hợp trường THCS có số học sinh đăng kí vào học lớp 6 nhiều hơn chỉ tiêu tuyển sinh thì được thực hiện tuyển sinh theo phương thức kết hợp xét tuyển với kiểm tra, đánh giá năng lực học sinh. Căn cứ để xét tuyển là kết quả rèn luyện và kết quả học tập các năm học chương trình giáo dục phổ thông cấp tiểu học hoặc chương trình xóa mù chữ của đối tượng tuyển sinh, nếu lưu ban lớp nào thì lấy kết quả năm học lại của lớp đó.

Không nên đặt giáo viên, học sinh và phụ huynh vào tình huống may rủi

Trước đó, khi Bộ GDĐT đề xuất bốc thăm môn thi thứ 3 trong thi tuyển sinh lớp 10 và thay đổi hằng năm, đã nhận được nhiều ý kiến trái chiều. Theo cô Trần Thị Thúy, Hiệu trưởng Trường THCS Thiệu Tâm (Thanh Hóa), Bộ GDĐT chỉ nên quy định cứng việc thi 3 môn. Còn việc chọn môn thi thứ 3 ra sao sẽ giao cho địa phương toàn quyền quyết định, tốt nhất là thi 3 môn cố định (Toán, Văn, Ngoại ngữ). "Dù thế nào cũng không nên bốc thăm, dù là môn thi thứ 3. Giáo dục cần phải rõ ràng và ổn định. Không nên đặt giáo viên, học sinh và phụ huynh vào tình huống may rủi”, cô Thúy cho biết.

Còn thầy Nguyễn Cường, giáo viên Trường THCS Hoài Đức A cho rằng việc lựa chọn môn thứ 3 nên giao cho UBND các tỉnh, TP tùy tình hình thực tế địa phương quyết định và chịu trách nhiệm về chất lượng giáo dục. Việc này nhằm bảo đảm tăng cường phân cấp quản lý Nhà nước về GDĐT. Tuy nhiên, nếu theo cách bốc thăm môn thứ 3 thì chỉ nên thực hiện một trong số các môn: Tiếng Anh; Khoa học tự nhiên, Lịch sử, Địa lý và Giáo dục công dân. Không nên thực hiện với môn Tin học và Công nghệ vì môn Tin học nhiều trường khu vực miền núi, hải đảo, vùng sâu, vùng xa điều kiện về cơ sở vật chất, máy tính còn thiếu và khó khăn; điều kiện về đội ngũ tham gia giảng dạy còn thiếu; môn công nghệ có nhiều mô-đun gây khó khăn trong việc tổ chức ôn tập, biên soạn đề thi, tổ chức thi.

Lý giải về việc đưa ra quy định về môn thứ 3 không được cố định mà phải thay đổi từng năm, Bộ GDĐT cho rằng việc tuyển sinh THPT phải thúc đẩy hoạt động giáo dục, đặc biệt là giáo dục toàn diện, để học sinh có đầy đủ phẩm chất và năng lực, đủ điều kiện để tiếp tục học lên THPT; hoặc nếu chuyển đổi phân luồng, học nghề cũng có được nền tảng về phẩm chất, năng lực để học, thực hành nghề nghiệp ngay.