Thí sinh dự thi kỳ thi THPT Quốc gia. Ảnh: HH

Theo bà Nguyễn Thị Phương Nga - Giám đốc Trung tâm Kiểm định chất lượng giáo dục (Hiệp Hội các trường ĐH, cao đẳng Việt Nam) - Nghị quyết 29 nhấn mạnh việc đổi mới phương thức thi tốt nghiệp THPT theo hướng giảm áp lực và tốn kém cho xã hội, nhưng vẫn đảm bảo độ tin cậy, trung thực, đánh giá đúng năng lực học sinh, là căn cứ cho các trường ĐH tuyển sinh.

Qua kỳ thi THPT Quốc gia 2018, với việc để ra việc gian lận trong khâu chấm thi ở nhiều tỉnh như Hà Giang, Hòa Bình, Sơn La, dư luận băn khoăn có nên tổ chức kỳ thi THPT Quốc gia không?

Cho ý kiến về vấn đề này bà Nga cho biết: Hiện trên thế giới có 3 xu hướng.

Thứ nhất, là không thi tốt nghiệp THPT Quốc gia, hiệu trưởng các trường phổ thông tự công nhận các em đủ điều kiện tốt nghiệp. Phương thức này được các nước như Hàn Quốc, Australia áp dụng. 

Thứ 2 là tổ chức thi THPT Quốc gia, hiện nhiều nước trên thế giới lựa chọn hình thức này như Trung Quốc, Thái Lan, Hà Lan, Phần Lan... 

Xu hướng thứ 3 có thi THPT Quốc gia, nhưng do các tổ chức khảo thí chuyên nghiệp đứng ra tổ chức, có thể thi 4 lần hoặc 6 lần/năm, thí sinh tự do đăng ký thời gian thi. Mỹ đang áp dụng hình thức này.

Trong 3 xu thế trên, thì xu thế thứ 2 và thứ 3 có 2 môn thi cốt lõi bắt buộc là Toán, Văn. Môn thứ 3 là Ngoại ngữ (Anh, Mỹ, Australia không áp dụng vì tiếng Anh là tiếng mẹ đẻ). Ngoài môn thi bắt buộc thí sinh cũng có thể  lựa chọn các môn thi tự chọn, chuyên biệt để có định hướng vào ĐH.

Nhìn lại ở Việt Nam, từ năm 1975 đến nay, chúng ta đã 6 lần đổi mới thi tốt nghiệp THPT và tuyển sinh ĐH. Mỗi lần đạt được 1 kết quả nhất định. Riêng, năm vừa qua đã xảy ra gian lận điểm thi gây rúng động xã hội. 

Tuy nhiên trước câu hỏi, có bỏ được kỳ thi tốt nghiệp THPT Quốc gia hay không? Bà Nga khẳng định: Không thể bỏ được kỳ thi này, vì 12 năm học phổ thông chúng ta chưa có 1 kỳ thi nào để đánh giá năng lực học sinh. Hơn nữa đây cũng là cơ sở dữ liệu để Nhà nước có chủ trương chính sách, quy hoạch đầu tư cho phát triển giáo dục. 

Bà Nga nhận xét, từ trước đến nay, kỳ thi tốt nghiệp THPT 2017-2018 được đánh giá cao nhất vì thời gian thi ngắn gọn, có kết quả nhanh, giảm tốn kém, áp lực cho xã hội. Tuy  nhiên vẫn còn có tiêu cực trong khâu chấm thi. Vì vậy, cần phải đổi mới kiểm tra đánh giá kỳ thi này.

Nói về đổi mới ở kỳ thi THPT Quốc gia 2019, bà Nga chia sẻ, vẫn duy trì kỳ thi tốt nghiệp THPT Quốc gia, nhưng cần làm chặt hơn nữa ở quy chế tuyển sinh, có thưởng có phạt nghiêm minh đối với những người có trách nhiệm, đồng thời hoàn thiện hơn nữa phần mềm chấm thi. 

"Không nên chấm chéo mà nên có ma trận tổ chức chấm thi để tránh hiện tượng bắt tay nhau giữa các tỉnh. Ma trận chấm thi sẽ phức tạp hơn chấm chéo giữa 2 tỉnh với nhau, nhưng cũng sẽ chặt chẽ, đảm bảo sự công bằng, khách quan hơn" - bà Nga nói.

Bên cạnh đó, bà Nga cũng nhấn mạnh, phải xây dựng ngân hàng câu hỏi phong phú hơn, đa dạng hơn, theo hướng đánh giá năng lực học sinh chứ không phải theo sách giáo khoa.

Bà Nga đề xuất, từ năm 2021-2023, nên thi 2-3 lần/năm, tổ chức thi chuyên trên máy tính, thí điểm trước ở nhưng địa phương tự nguyện và đến năm 2024 tổ chức thi chính thức với 3 môn thi bắt buộc Toán, Văn, Ngoại ngữ. Thí sinh cũng có thể chọn môn thi chuyên biệt để tuyển sinh vào ĐH, còn việc tuyển sinh để các trường ĐH tự chủ.

Hải Hà