Tuy nhiên, có một thực tế là, hiện nay chất lượng đầu vào theo chế độ cử tuyển, chế độ xét tuyển vào đại học tại các huyện 30a quá thấp, đào tạo chưa gắn với sử dụng, tình trạng đào tạo ra không bố trí được việc làm còn nhiều. Đơn cử, hiện nay trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng có khoảng gần 700 em học sinh người đồng bào dân tộc thiểu số tốt nghiệp các trường đại học, cao đẳng ra trường tỉnh chưa bố trí được việc làm.

Để nâng cao chất lượng đào tạo sinh viên hệ cử tuyển, xét tuyển, Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Phạm Vũ Luận cho biết, lãnh đạo Bộ đã giao các nhà trường tổ chức cho sinh viên các hệ này học từ 1 đến 2 năm dự bị trước khi vào học chương trình đại học, cao đẳng chính khóa để bổ sung kiến thức phổ thông đối với các môn thuộc khối tuyển sinh của chuyên ngành đào tạo và một số môn phụ trợ (ví dụ: Với học sinh tuyển sinh khối A thì các môn phụ trợ là Văn - Tiếng Việt, Tiếng Anh, Tin học…). 

Trong quá trình đào tạo, Bộ GD&ĐT luôn yêu cầu các nhà trường quan tâm tạo mọi điều kiện thuận lợi để các em sinh viên hệ cử tuyển, xét tuyển chủ động hòa đồng trong học tập và sinh hoạt; chú ý bồi dưỡng ý chí khắc phục khó khăn; giúp đỡ các em về phương pháp học tập, phương pháp nghiên cứu khoa học để giúp các em có kiến thức, kỹ năng vững vàng sau khi ra trường.

Nghị định 134 của Chính phủ về chính sách cử tuyển quy định Ủy ban nhân dân các tỉnh căn cứ nhu cầu cán bộ của mình để xác định số lượng và ngành nghề cử học sinh đi học và bố trí việc làm cho các em sau khi tốt nghiệp.

Có điều, hiện nay, việc bố trí việc làm cho sinh viên hệ cử tuyển sau tốt nghiệp gặp khó khăn. Theo lãnh đạo Bộ GD&ĐT, một số địa phương chưa xây dựng được quy hoạch, kế hoạch tổng thể về đào tạo và sử dụng cán bộ, dẫn đến việc xác định nhu cầu về số lượng và ngành nghề đào tạo theo hình thức cử tuyển chưa phù hợp với yêu cầu phát triển kinh tế-xã hội của địa phương. Ngoài ra, một số địa phương chưa có cơ quan/cán bộ chuyên trách việc phối hợp với các cơ sở đào tạo để theo dõi, quản lý quá trình học tập, rèn luyện của sinh viên hệ cử tuyển và chuẩn bị trước kế hoạch sử dụng ngay sau khi các em tốt nghiệp. Chưa kể, trong bối cảnh suy giảm tăng trưởng của nền kinh tế trong nước, việc bố trí việc làm cho sinh viên vừa tốt nghiệp càng trở nên khó khăn hơn.

Để góp phần khắc phục tình trạng trên, Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Phạm Vũ Luận cho biết, ngành đã và đang thực hiện các giải pháp như: Chỉ đạo các Sở GD&ĐT tăng cường công tác tham mưu cho Ủy ban nhân dân tỉnh trong việc lập và thực hiện kế hoạch cử tuyển hàng năm nhằm đảm bảo đúng đối tượng, đúng nhu cầu ngành nghề và nâng cao chất lượng cử tuyển; gắn cử tuyển với địa chỉ sử dụng; ưu tiên cử tuyển học sinh trường phổ thông dân tộc nội trú vào các trường đại học, cao đẳng; có chính sách ưu tiên trong việc tuyển dụng công chức, viên chức đối với các sinh viên hệ cử tuyển. Chỉ đạo các cơ sở đào tạo tập trung nâng cao chất lượng đào tạo, đổi mới nội dung, chương trình, ngành nghề đào tạo cho phù hợp với quy hoạch phát triển nguồn nhân lực của địa phương và nhu cầu xã hội. Phối hợp với Ban Chỉ đạo Tây Bắc, Ban Chỉ đạo Tây Nguyên và Ban Chỉ đạo Tây Nam Bộ để chỉ đạo các địa phương xét duyệt, cân đối chỉ tiêu cho phù hợp, đáp ứng yêu cầu của địa phương và nâng cao chất lượng.

Được biết, Bộ GD&ĐT cũng đang tích cực phối hợp với Ủy ban Dân tộc và các địa phương chuẩn bị tổ chức hội nghị sơ kết, đánh giá kết quả 5 năm thực hiện Nghị định số 134 của Chính phủ về chính sách cử tuyển, để từ đó đề xuất các giải pháp thực hiện tốt hơn chính sách này.

Minh Anh