Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam. Ảnh: Hải Hà

Đó là phát biểu của Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam tại hội nghị Quán triệt Nghị quyết Trung ương 8 (khóa XI) và triển khai nhiệm vụ học kỳ II năm học 2013 - 2014 khối Sở Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT), do Bộ GD&ĐT tổ chức ngày 13/2.

Đổi mới giáo dục cần chấn chỉnh từ những việc rất nhỏ

Xác định không chỉ dạy kiến thức mà còn dạy để làm người, vì vậy giáo dục của nước ta hiện nay cần chấn chỉnh từ những việc rất nhỏ. Nói về điều này, Phó Thủ tướng nhớ lại: “Thời đi học của tôi và nhiều đồng chí lãnh đạo sở, có mấy thứ mà bây giờ nên xem lại và chấn chỉnh, từ những cái rất nhỏ như chào cờ, hát quốc ca. Dạy cho trẻ yêu tổ quốc, yêu đồng bào phải làm như vậy. Giờ thì rất nhiều trường không thực hiện nghiêm túc, phần lớn các trường cho học sinh chào cờ và hát quốc ca đưa nhạc vào hát thay”. 

“Hay ngày xưa, học sinh tập thể dục giữa giờ là một hình ảnh rất đẹp. Tập xong thầy cô cho học sinh hô: "Rèn luyện thân thể, bảo vệ Tổ quốc. Rèn luyện thân thể, thống nhất đất nước. Giải tán. Khỏe". Ngày xưa ai cũng cần khỏe để bảo vệ tổ quốc, ngày nay cũng vậy, khỏe để bảo vệ tổ quốc, để kiến thiết đất nước”, Phó Thủ tướng nhấn mạnh.

“Thời đi học của học sinh ngày trước là phân công nhau trực nhật, hàng tuần có tham gia hoạt động trồng cây, tham gia các hoạt động lao động. Nhưng hiện nay, công việc đó các trường thuê dịch vụ, như vậy con cháu chúng ta không biết lao động là gì, và quan trọng là không biết lao động thì không yêu lao động, không yêu lao động thì không yêu người lao động. Vấn đề này, ngành GD&ĐT có làm được không?” Phó Thủ tướng đặt câu hỏi.

Những ví dụ được Phó Thủ tướng nêu trên không cần đợi Bộ, không cần đến nghiên cứu, không đợi đến kinh phí trăm triệu đô để làm chương trình, mà cần phát huy sáng tạo, những gì thấy có thể làm được thì phải làm ngay.

4 lưu ý khi đổi mới thi cử

Phát biểu tại hội nghị, Phó Thủ tướng đặc biệt nhấn mạnh đến những đổi mới thi cử. Theo Phó Thủ tướng, Bộ GD&ĐT chọn công tác đổi mới thi cử là bước đột phá là đúng, vì nó tạo xung lực mạnh để lan tỏa sang các khâu khác. Nhưng phải bàn rất kỹ vì không chỉ đổi mới mỗi năm nay. Từ đó, Phó Thủ tướng đưa ra 4 điểm cần lưu ý khi đổi mới thi cử.

Thứ nhất: Đổi mới thi tránh thay đổi liên tục. Phó Thủ tướng nêu rõ, không có việc gì mới mà không phải thí điểm. Tuy nhiên, chỉ nên bàn kỹ, thí điểm trên diện nhỏ. Tránh những thay đổi liên tục. Đừng để cảnh học sinh còn mấy tháng nữa thi mà giờ vẫn hồi hộp chưa biết thi môn gì, thi như thế nào?.

Nhấn mạnh về mối liên hệ giữa kỳ thi tốt nghiệp Trung học phổ thông (THPT) và tuyển sinh đại học, cao đẳng, Phó Thủ tướng cho rằng, đổi mới giữa 2 kỳ thi tốt nghiệp THPT và tuyển sinh đại học, cao đẳng cần gắn liền với nhau, phải liên quan với nhau.

Thứ hai: Đổi mới môn thi tránh tình trạng phân hạng giáo viên. Phó Thủ tướng yêu cầu, trong đổi mới thi cần lưu ý là không nên và không thể để dẫn đến tình trạng sau một thời gian phân loại giáo viên thành 2 hạng: Giáo viên dạy những môn được thi tốt nghiệp và giáo viên dạy những môn không được thi, bởi dù nói gì, đối với giáo viên dạy những môn không có trong chương trình thi tốt nghiệp sẽ ảnh hưởng tới động lực phấn đấu. Như vậy, trong ngành giáo viên sẽ phân hóa thành hai. 

Thứ ba: Học hỏi kinh nghiệm của các nước tiên tiến trên thế giới. Phó Thủ tướng lưu ý, thế giới đã có nhiều đúc kết kinh nghiệm về giáo dục, chúng ta nên vận dụng và học hỏi. Từ đó, khẩn trương có lộ trình phù hợp, nhưng tránh nóng vội sao chụp nguyên văn mà cần chuẩn bị các điều kiện, hướng tới có thang đo đánh giá học sinh một cách toàn diện nhanh nhất, đơn giản nhất, chính xác nhất.

Thứ tư: Cần đổi mới học vì hiện nay học rất nặng. Nhưng vì Bộ đã chọn thi là đột phá mà nguyên lý là thi thế nào học thế ấy, học gì thi nấy nên các kỳ thi phải không nặng nề trên mức cần thiết và tiến tới càng ít kỳ thi càng tốt. “Chúng ta không nên ngại làm thi vì nghĩ thi là tốn kém, là mệt nhọc bởi nếu sự tốn kém, mệt nhọc là cần thiết để thúc đẩy các cháu học, để tuyển được các cháu xứng đáng thì không nên ngại”. 

Hải Hà