Cổng điểm Trường Tiểu học Khánh Yên Thượng, xã Khánh Yên Thượng, huyện Văn Bàn, tỉnh Lào Cai làm 03 học sinh thiệt mạng. Ảnh: TQ

Theo đánh giá sơ bộ tại hiện trường của đoàn công tác Bộ Xây dựng và cơ quan chuyên môn về xây dựng tại địa phương, cột trụ đỡ cổng được xây bằng gạch, tiết diện 50x50 (cm), móng nông, không có tường rào, không được thiết kế để chịu tác động đu, bám.

Đây không phải là lần đầu tiên xảy ra sự cố đổ trụ cổng trường học trên địa bàn cả nước, đặc biệt là các công trình sử dụng trụ cổng độc lập. Theo đánh giá của Viện Khoa học Công nghệ Xây dựng, các đơn vị tư vấn khi thiết kế các trụ cổng xây gạch độc lập làm trụ đỡ cánh cổng bản lề quay thường coi hạng mục này là một kết cấu công xôn ngàm vào đất, chịu tác động của thành phần lực đúng tâm (bao gồm trọng lượng của trụ và của cánh cổng), bỏ qua thành phần lực lệch tâm tác dụng lên trụ và hoạt tải bất thường.

Trong khi đó, thành phần lệch tâm là yếu tố chủ yếu gây ra sự mất an toàn cho trụ cổng. Đặc biệt, đối với các công trình trường học sử dụng trụ cổng bằng gạch nguy cơ xảy ra tai nạn rất lớn do tính hiếu động của học sinh. Vì vậy, việc rà soát, kiểm tra, tính toán cấu tạo của các trụ cổng xây gạch để đảm bảo an toàn chịu lực và khai thác, sử dụng là cần thiết.

Thực hiện chức năng thống nhất quản lý Nhà nước về chất lượng công trình xây dựng, Bộ Xây dựng đề nghị UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương chỉ đạo cơ quan chuyên môn về xây dựng tại địa phương (đặc biệt là tại các điểm trường ở vùng sâu, vùng xa) tổ chức thực hiện một số công việc sau:

Đối với các trụ cổng đã xây bằng gạch, kiểm tra các trụ cổng, trường hợp phát hiện các dấu hiệu nguy hiểm, cần có biện pháp đảm bảo an toàn cho học sinh. Chú ý kiểm tra nhanh trụ cổng hiện có theo kích thước sơ bộ bề rộng và trọng lượng 01 cánh cổng, nhỏ hơn 2 m và nhẹ hơn 85 kg, kích thước tiết diện trụ cổng tối thiểu (mm) 450 x 450; nhỏ hơn 2,5 m và nhẹ hơn 100 kg, kích thước tiết diện trụ cổng tối thiểu (mm) 500 x 500; lớn hơn 2,5 m hoặc nặng hơn 100 kg, kích thước tiết diện trụ cổng phải tính toán lại.

Khuyến khích thiết kế cổng có cánh dạng đẩy ngang hoặc bản lề quay có bánh xe. Ảnh: TQ

Kiểm tra bằng trực quan địa hình xung quanh, khảo sát bề mặt bên ngoài các trụ cổng… để xác định các dấu hiệu mất an toàn như nghiêng, lún, nứt, vỡ… phần thân trụ; hiện tượng ẩm, mủn gạch, vữa; bản lề cửa không liên kết chắc chắn với trụ gạch…

Kiểm tra bằng các biện pháp như rung, lắc, đẩy nhẹ… để xác định tình trạng của trụ khi chịu tác động của tải trọng bất thường.

Đối với những trụ cổng dự kiến xây mới hoặc gia cường, tăng cường quản lý công tác thiết kế, thi công, giám sát, năng lực các tổ chức, cá nhân tham gia hoạt động xây dựng, công tác bảo trì công trình theo quy định tại Nghị định số 59/2015/NĐ-CP, Nghị định số 42/2017/NĐ-CP, Nghị định số 46/2015/NĐ-CP.

Lưu ý các đơn vị thiết kế trường học sử dụng giải pháp nền móng và kết cấu phù hợp như móng bê tông cốt thép, trụ bê tông cốt thép kết hợp gạch xây… Đồng thời, khi tính toán nền móng, kết cấu trụ cổng, liên kết bản lề, cần xét đến các tải trọng và tổ hợp tải trọng bất lợi nhất tác dụng lên cổng và cánh cửa cổng theo quy định của các tiêu chuẩn hiện hành như tiêu chuẩn TCVN 2737:1995, TCVN 5573:2011, TCVN 5574:2018….

Khuyến khích thiết kế cổng có cánh dạng đẩy ngang hoặc bản lề quay có bánh xe.

Thông báo đến các đơn vị quản lý trường học lưu ý công tác quản lý, giám sát học sinh trong và ngoài giờ học; ngăn chặn các hiện tượng đu, bám lên cổng trường, tường rào… hoặc lại gần những vị trí, hạng mục công trình tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn; đồng thời cần có thông báo rõ ràng, dễ nhìn đối với quy định cấm leo trèo, đu bám lên cánh cổng, trụ cổng.

Bộ Xây dựng, đề nghị UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương nghiên cứu, tổ chức thực hiện.

TQ