Năm học 2017 - 2018 vẫn còn khoảng 6,5% HSSV chưa tham gia BHYT. Ảnh: HH

Phí đóng BHYT tăng

Theo thống kê của BHXH Việt Nam, số lượng HSSV tham gia BHYT tăng đáng kể qua các năm. Năm học 2013 - 2014 số HSSV tham gia BHYT đạt khoảng 85%, đến năm học 2017 - 2018 số HSSV tham gia BHYT đạt khoảng 93,5%, tương đương 16,5 triệu em, trong đó 12,3 triệu em tham gia tại nhà trường và 4,2 triệu em tham gia theo các nhóm đối tượng khác. Như vậy, vẫn còn khoảng 6,5% HSSV chưa tham gia BHYT.

BHXH Việt Nam cho biết: Năm học 2018 - 2019, mức phí BHYT của nhóm HSSV tiếp tục có sự điều chỉnh do tính theo mức lương cơ sở, tăng từ 40.950 đồng/tháng lên 43.785 đồng/tháng (do mức lương cơ sở từ ngày 1/7/2018 điều chỉnh tăng từ 1.300.000 đồng lên 1.390.000 đồng/tháng).

Tuy mức tăng không nhiều, nhưng Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Trần Đình Liệu cho rằng vẫn sẽ làm tăng thêm khó khăn cho công tác này. Đặc biệt, khi công tác tuyên truyền, phổ biến chính sách pháp luật về BHYT HSSV ở một số nhà trường còn hạn chế, chưa được quan tâm đúng mức, một bộ phận HSSV chưa hiểu rõ trách nhiệm, quyền lợi và ý nghĩa của việc tham gia BHYT. Một số cơ sở giáo dục chỉ liệt kê số tiền đóng BHYT HSSV vào các khoản thu đầu năm học mà thiếu đi công tác tuyên truyền, vận động, giáo dục ý thức chấp hành pháp luật BHYT cho HSSV…

Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Thị Nghĩa cũng cho rằng, mức đóng BHYT của HSSV năm học 2018 - 2019 tăng lên theo mức lương cơ bản cũng là một trong những khó khăn khi duy trì HSSV tham gia BHYT với tỉ lệ cao và bền vững. Do đó, chúng ta cần đẩy mạnh hơn nữa công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục chính sách, pháp luật BHYT đến HSSV và các bậc phụ huynh.

Thực tế, dù nhóm HSSV đã được quy định là nhóm bắt buộc tham gia BHYT từ 1/1/2010 (theo quy định tại Luật BHYT 2008), nhưng đến nay vẫn chưa đạt được tỷ lệ 100%. Nguyên nhân nào dẫn tới tình trạng này?

Theo ông Trần Đình Liệu, chủ trương phát triển BHYT HSSV của nước ta là nhất quán. Tuy nhiên, ngay trong các quy định, văn bản hướng dẫn thực hiện pháp luật về BHYT HSSV, chúng ta vẫn có không ít vướng mắc cần phải được tháo gỡ.

Mặc dù đã có quy định “bắt buộc” tham gia BHYT, nhưng các cơ sở giáo dục vẫn chưa có biện pháp ràng buộc HSSV tham gia BHYT, dẫn đến tỷ lệ tham gia BHYT còn chưa đồng đều tại một số địa phương; đối tượng SV, đặc biệt là SV từ năm thứ 2 trở đi tham gia BHYT chưa cao (chiếm tỷ lệ khoảng 70 - 80%).

Ngoài ra, theo quy định, đối tượng HS cuối cấp có thời hạn sử dụng thẻ BHYT đến hết tháng 6 của năm học đó. Do đó, hằng năm có khoảng 900.000 em HS lớp 12 bị gián đoạn thời gian tham gia BHYT từ tháng 7 đến khi nhập học tại các cơ sở giáo dục đại học, cao đẳng.

Cần sự vào cuộc mạnh mẽ của các bên liên quan

Để thực hiện mục tiêu 100% HSSV tham gia BHYT, theo ông Trần Đình Liệu, ngoài nỗ lực của ngành BHXH, chúng ta cần sự vào cuộc mạnh mẽ và trách nhiệm hơn nữa của các cơ quan liên quan.

Ông Trần Đình Liệu cho biết: Trong thời gian tới, BHXH Việt Nam sẽ chỉ đạo các đơn vị trực thuộc tiếp tục phối hợp chặt chẽ với ngành Giáo dục và Đào tạo từ Trung ương đến địa phương thực hiện một số nội dung: Giao chỉ tiêu tỷ lệ tham gia BHYT của HS đối với từng cơ sở giáo dục; đưa tiêu chí đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ và việc chấp hành pháp luật của HSSV, đảm bảo năm 2018 đạt 100% HSSV tham gia BHYT.

Là cơ quan quản lý Nhà nước về giáo dục và đào tạo, Thứ trưởng Nguyễn Thị Nghĩa thừa nhận: Công tác BHYT HSSV gặp không ít khó khăn. Tỉ lệ tham gia BHYT HSSV tại một số cơ sở giáo dục vẫn còn thấp hơn nhiều so với tỉ lệ bình quân chung của cả nước. Mặc dù tỉ lệ HSSV tham gia BHYT đạt cao nhưng tỉ lệ SV khối các trường đại học, cao đẳng sư phạm và trung cấp sư phạm tham gia BHYT trên cả nước còn thấp, đến nay mới có gần 80% SV tham gia BHYT.

Không hiếm tình trạng một số cơ sở giáo dục đại học, cao đẳng sư phạm liệt kê số tiền đóng BHYT SV vào các khoản thu đầu năm học mà thiếu đi công tác tuyên truyền, vận động, giáo dục ý thức chấp hành pháp luật BHYT cho SV… Chính vì thế, chủ yếu là SV năm thứ nhất tham gia BHYT, giảm dần vào các năm học giữa và cuối khóa. 

Để thực hiện mục tiêu 100% HSSV tham gia BHYT trong năm học 2018 - 2019, Thứ trưởng Nguyễn Thị Nghĩa cho biết: Bộ Giáo dục và Đào tạo đã chỉ đạo các cơ sở giáo dục thực hiện một loạt các giải pháp như tiến hành lập danh sách HSSV và phối hợp với BHXH tổ chức thu BHYT kịp thời, nhằm bảo đảm quyền lợi thụ hưởng chính sách BHYT cho HSSV được liên tục.

Cùng với đó, phối hợp với Bộ Tài chính đề xuất nâng mức cho vay đối với SV, đặc biệt là đối tượng SV có hoàn cảnh khó khăn nhưng không thuộc diện hộ nghèo, cận nghèo, tạo điều kiện để các em có nguồn kinh phí trang trải học tập cũng như được chăm lo sức khỏe thông qua việc tham gia BHYT...

Về trách nhiệm của mình, Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam khẳng định, ngành BHXH sẽ tiếp tục thực hiện cải cách hành chính theo hướng đơn giản, thuận tiện cho HSSV tham gia BHYT.

Nói về việc thu BHYT trong năm học mới 2018 - 2019, ông Trần Đình Liệu cho hay: Sẽ thực hiện thu BHYT HSSV theo đúng quy định; đối với SV mới nhập học, HS chuyển cấp, mới vào lớp 1 thực hiện thu BHYT HSSV của những tháng còn lại năm 2018.

Đối với HSSV đã thực hiện thu theo năm tài chính thì tiếp tục thực hiện thu vào cuối năm 2018; cơ sở giáo dục thu tiền đóng của HSSV theo phương thức linh hoạt 3 tháng, hoặc 6 tháng, hoặc một năm một lần nộp vào quỹ BHYT. Chỉ thực hiện thu BHYT một lần năm 2019 nếu HSSV có nguyện vọng và tự nguyện đóng.

Hải Hà