Nở rộ các lớp học kỹ năng sống tại Hà Nội. Ảnh: Hải Hà

Lạc vào “ma trận”

Số lượng các trung tâm dạy kỹ năng sống mọc lên ngày càng nhiều tỷ lệ thuận với nhu cầu của các bậc phụ huynh. Sự nở rộ của nó khiến nhiều phụ huynh lạc vào “ma trận” không biết phải lựa chọn thế nào cho đúng.

Bên cạnh lớp học năng khiếu truyền thống như âm nhạc, múa, mỹ thuật, bơi lội, võ thuật… có thêm nhiều lớp học nhằm nâng cao kỹ năng sống cho trẻ như: “Học kỳ quân đội”, “Tập làm MC”, “Chúng tôi là lãnh đạo trẻ”, “Tôi khác biệt”… Chỉ nói riêng Chương trình “Học kỳ quân đội”, hiện cả nước có hơn 60 đơn vị đoàn thể và tư nhân đứng ra tổ chức. Nhiều phụ huynh chỉ cho con đi học theo kiểu… chọn đại.

Cầm trên tay xấp quảng cáo tuyển sinh trại hè, các khóa huấn luyện kỹ năng hè khác nhau, anh Hiếu, có con học lớp 5 Trường Tiểu học Giáp Bát, quận Hoàng Mai chia sẻ: Nghe qua thì trại hè nào cũng hay. Trại rèn trẻ kỹ năng thuyết trình, kỹ năng đọc sách, rèn võ, dạy múa, hát, rồi kỹ năng sinh tồn… Mình như lạc vào “ma trận” không biết chọn lớp học nào.

Không chỉ đa dạng về nội dung học, các trại hè, khóa học ngoại khóa năm nay diễn ra ở khắp các địa điểm xa gần, thời gian mở “trại” đa dạng, dành cho trẻ từ mẫu giáo tới học sinh cấp 3. Đi kèm với những quảng cáo hấp dẫn, là mức học phí không hề rẻ, giá thấp nhất là 1 triệu đồng, cao cũng lên tới chục triệu đồng.

Đơn cử, khoá học kỹ năng sống “Tôi tài giỏi” dành cho học sinh từ lớp 4 trở lên của Trung tâm TGM giá 4,2 triệu đồng chỉ vỏn vẹn 3 ngày. Tại Trung tâm Tâm Việt, 1 khóa học kỹ năng sống cho học sinh tiểu học từ 6 - 11 tuổi trong 10 buổi phí đào tạo là 1.495.000 đồng; “Học kỳ quân đội” 7 ngày giá 5.980.000 đồng/học viên. Khóa Passion Camp năm 2015 dành cho học sinh từ 7 - 14 tuổi tập làm “nông dân” tại một trang trại giáo dục nằm ở Long Biên cũng có giá khoảng 6 triệu đồng/tuần…

Học ngay ở gia đình

Hiện nay, số lượng các lớp học kỹ năng sống thì nhiều, nhưng chất lượng thì không biết đường nào mà lần. Theo phản ánh của nhiều phụ huynh, nhiều lớp dạy kỹ năng sống nhưng suốt ngày cho các bé xem clip và xử lý các tình huống trên tivi, nội dung giảng dạy đơn điệu, chương trình huấn luyện phát triển theo hướng “tự sáng tác”, thầy cô giáo nhiều khi chỉ “tay ngang” nên không đủ chuyên môn nghiệp vụ dạy kỹ năng sống cho trẻ.

Bỏ ra số tiền lớn, học lại “siêu tốc”, trẻ em sẽ thêm được bao nhiêu kinh nghiệm sống? Học xong khoá học “cấp tốc” đó, các em sẽ học thêm được gì? Phụ huynh có phải bỏ tiền triệu để “mua” kỹ năng sống cho con?

Theo chuyên gia tâm lý học Đinh Đoàn, trước đây, trẻ sinh ra, lớn lên được chăm sóc giáo dục, vui chơi trong môi trường tự nhiên, nên dần hình thành những kỹ năng sống cần thiết. Ngày nay, xã hội phát triển, con phải học bán trú ở trường, rồi đi học thêm, thời gian rảnh rỗi thì ngồi máy tính, xem tivi… Thời gian tiếp xúc với bố mẹ cũng rất hạn chế nên trẻ em ít có cơ hội trải nghiệm từ cuộc sống xung quanh. Nhiều em học ở trường có thể rất giỏi nhưng ra ngoài lại thành “gà công nghiệp”. Vì vậy, phụ huynh đổ xô đi tìm lớp kỹ năng sống cho con là điều dễ hiểu. Tuy nhiên, việc lựa chọn cho con một khóa học kỹ năng sống đáng “đồng tiền bát gạo” là việc phụ huynh phải tìm hiểu kỹ.

“Các lớp dạy kỹ năng sống cũng chỉ như việc chúng ta bổ sung “vitamin cấp tốc” cho sức khoẻ của trẻ chứ không phải là giải pháp lâu dài. Không thể học 3 buổi, 5 buổi mà có được kỹ năng sống. Bố mẹ không nên chạy theo phong trào và cũng đừng quá kỳ vọng vào sự thần kỳ của các khóa học kỹ năng sống “siêu tốc” mà thiếu đi sự quan tâm con đúng cách” - chuyên gia tâm lý học Đinh Đoàn khẳng định.

Chung quan điểm, thạc sĩ Lê Thị Thanh Thủy, Học viện Thanh thiếu niên Việt Nam chia sẻ: Không có và không bao giờ có một trung tâm nào dạy kỹ năng mềm cho trẻ tốt hơn gia đình và cũng không có giảng viên tài năng nào dạy kỹ năng sống tốt hơn chính cha mẹ, ông bà của trẻ vì đơn giản đó là hình thức giáo dục cần có không gian thích hợp để có thể dạy cho trẻ. Trẻ chỉ có thể biểu hiện kỹ năng ấy trong môi trường gia đình hoặc ngoài xã hội, trong trường lớp cũng có nhưng có giới hạn, vậy thì vì lý do gì chúng ta lại khuôn lại trong vòng 1 - 2 giờ đồng hồ của lớp kỹ năng ấy trẻ có thể học được hết kỹ năng. Hình thành kỹ năng sống là cả một quá trình dài, hình thành qua các trải nghiệm sống thực sự -  chỉ có chính các bậc phụ huynh mới là người đồng hành tốt nhất cho con trẻ trên chặng đường ấy.

Hải Hà