Ông Vũ Mão, nguyên Uỷ viên Trung ương Đảng, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội phát biểu tại hội thảo. Ảnh: Hải Hà

Sức sống 50 năm

Phát biểu tại hội thảo, PGS Nguyễn Văn Minh, Hiệu trưởng nhà trường đã ôn lại lịch sử của phong trào. PGS Minh cho biết: Phong trào “Ba sẵn sàng” khởi nguồn từ Trường Đại học Sư phạm Hà Nội, lúc đầu là phong trào thi đua "Tam bất kì" ở các chi đoàn, liên chi đoàn, sau được mở rộng ra toàn trường và đổi tên thành phong trào "Ba bất kì".

Cuối tháng 4/1964, phong trào được đổi thành “Ba sẵn sàng” với 3 nội dung hoạt động chính là: Sẵn sàng nhập ngũ, chiến đấu đánh thắng đế quốc Mỹ xâm lược; sẵn sàng hy sinh bảo vệ miền Bắc XHCN, giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước và sẵn sàng làm bất cứ việc gì, đi bất cứ nơi nào mà Đảng, nhân dân, tổ quốc cần mà không đòi hỏi đãi ngộ. Từ tinh thần của phong trào, hàng nghìn giảng viên, sinh viên của nhà trường đã "xếp bút nghiên" lên đường ra trận, anh dũng chiến đấu, góp phần xứng đáng vào thắng lợi vẻ vang của dân tộc.

Từ viên gạch đầu tiên là Trường Đại học Sư phạm Hà Nội, phong trào đã được Thành đoàn Hà Nội nhân rộng đến tận các cơ sở Đoàn và từ Hà Nội phong trào đã bùng cháy ra toàn miền Bắc suốt những năm tháng của thời kháng chiến chống Mỹ. 

Nói về phong trào, ông Vũ Hữu Loan, nguyên Bí thư Thành đoàn Hà Nội thời kỳ "Ba sẵn sàng" cho biết: Phong trào là động lực để phát huy lòng yêu nước của tuổi trẻ, tạo điều kiện, môi trường để mỗi người có cơ hội bộc lộ lòng yêu nước bằng hành động thực tiễn. Phong trào đã sản sinh những tập thể anh hùng, những cá nhân anh hùng đi vào lịch sử như: 10 cô gái thanh niên xung phong ở ngã Ba Đồng Lộc; anh hùng Trịnh Tố Tâm -  53 lần được tặng danh hiệu “Dũng sĩ diệt Mỹ”; anh hùng Lê Mã Lương với câu nói nổi tiếng “cuộc đời đẹp nhất là trên trận tuyến diệt quân thù”... Tất cả những tấm gương đó là nhân chứng sống cho tuổi trẻ chúng ta hôm nay phải học tập.

Phát biểu tham luận tại hội thảo, ông Vũ Mão, nguyên Uỷ viên Trung ương Đảng, nguyên Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội cho biết: Trong ký ức của mỗi người dân Việt Nam, nhất là những người lớn tuổi cụm từ "Ba sẵn sàng" đã đi vào sâu thẳm trong tâm thức họ. Phong trào đã tạo ra một sức lan toả rộng khắp thôi thúc thanh niên "xếp bút nghiên" lên đường đánh giặc, trong thời bình, sức sống của phong trào vẫn còn nguyên giá trị. 

Từ thực tế của phong trào "Ba sẵn sàng", ông Vũ Mão đã rút ra được 7 bài học lớn để giáo dục thanh niên hiện nay là: Thực tiễn là chân lý cuộc sống; tuổi trẻ phải ý thức được trách nhiệm của mình với tổ quốc; sự hài hoà trong mối quan hệ giữa cá nhân và tập thể; cán bộ đoàn từ cơ sở đến Trung ương phải nhạy bén và tiên phong; nêu gương điển hình; tấm gương của các lãnh tụ luôn là nguồn động viên cổ vũ lớp trẻ; sự quan tâm của các cấp uỷ Đảng, chính quyền.

Cùng với việc mỗi thanh niên tự rèn luyện thì Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh và Hội Liên hiệp thanh niên các cấp có vai trò quan trọng trong việc xây dựng hình mẫu người thanh niên thời đại mới. Để làm được việc này, theo ông Mão đoàn và hội cần phải làm tốt 10 việc sau:

Ông Trịnh Ngọc Trình, nguyên Bí thư Đoàn Trường Đại học Sư phạm Hà Nội: Phát huy ngọn lửa "Ba sẵn sàng" Tiếp nối phong trào "Ba sẵn sàng", đến nay một phong trào lớn đang pháthuy ngọn lửa "Ba sẵn sàng” là phong trào thanh niên tình nguyện. Nếutrước kia, phong trào "Ba sẵn sàng" tập trung vào nhiệm vụ chính làchiến đấu chống Mỹ, thì hiện nay phong trào thanh niên tình nguyện đượcthực hiện ở trên nhiều lĩnh vực như: Kinh tế, giao thông vận tải, khoahọc kỹ thuật, giáo dục... Mong muốn thanh niên sẽ thực hiệnđược tâm nguyện của Bác Hồ là Việt Nam sánh vai được với cường quốc nămchâu. Để làm được điều này, thanh niên Việt Nam phải đầu tư học tốtngoại ngữ. Bên cạnh đó, phải đi sâu nghiên cứu khoa học gắn liền vớisản xuất và bảo vệ tổ quốc.

Thiếu tướng, Anh hùng lực lượng vũ trang Lê Mã Lương: Phong trào thanh niên sẽ "chết yểu" nếu chỉ ngồi trong phòng kín. Lịch sử đã sang trang, đất nước bước vào giai đoạn mới, hiện nay chúngta đang hội nhập sâu rộng với thế giới, vì vậy phấn đấu trưởng thànhtrong môi trường hiện nay là một thách thức rất lớn với thanh niên,nhưng thế hệ trẻ đã thực hiện tốt trọng trách của mình bằng chứng làngày càng có nhiều giải thưởng quốc tế trên các lĩnh vực khoa học côngnghệ, giáo dục... Để phát huy hết tài năng và sức mạnh củatuổi trẻ, chúng ta cần phải đầu tư nhiều hơn nữa về chính sách và môitrường. Thế hệ chống Mỹ chúng tôi được sống hết mình vì có mục tiêu rấtrõ ràng là chiến đấu để giải phóng đất nước và hiện nay Đảng, Nhà nướccũng cần phải tạo ra những mục tiêu rõ ràng cho thanh niên. Tuy nhiên,tôi nhấn mạnh là môi trường và chính sách không phải là tất cả mà thanhniên cần phải biết đi bằng chính đôi chân của mình nếu không muốn bịrơi rớt về sau. Hiện nay, phong trào thanh niên tình nguyện đãđang phát huy được vai trò của mình và để lại được nhiều dấu ấn. Đây làmột phong trào lớn của thanh niên sau năm 1975. Thời gian tới, nên pháttriển phong trào thanh niên tình nguyện để phong trào đi vào lịch sửnhư "Ba sẵn sàng". Để làm được điều đó phải gắn phong trào với thựctiễn cuộc sống. Phong trào sẽ "chết yểu" nếu chỉ ngồi trong phòng kín.