Tháp Tường Long, Đồ Sơn, Hải Phòng. Ảnh: ĐT

UBND quận Đồ Sơn có trách nhiệm thực hiện việc tổ chức quản lý, khai thác, duy trì các điều kiện, các tiêu chí công nhận điểm du lịch và ý kiến tham gia của các sở, ngành liên quan; phát triển điểm du lịch theo quy định của Luật Du lịch và các quy định pháp luật có liên quan; bảo vệ, giữ gìn và phát huy giá trị tài nguyên du lịch; tạo điều kiện thuận lợi cho du khách đến tham quan.

Sở Du lịch chủ trì, phối hợp với các sở, ngành liên quan căn cứ chức năng, nhiệm vụ, hướng dẫn, kiểm tra, giám sát UBND quận Đồ Sơn trong việc quản lý, khai thác, duy trì các điều kiện, các tiêu chí công nhận điểm du lịch, phát triển điểm du lịch, đảm bảo hiệu quả, bền vững.

Trong quá trình hoạt động, nếu điểm du lịch không còn đảm bảo các điều kiện theo quy định, UBND thành phố sẽ thu hồi quyết định công nhận điểm du lịch.

Tháp Tường Long được xây dựng trên đỉnh núi Long Sơn, trong dãy núi Cửu Long - chín rồng của bán đảo Đồ Sơn, thuộc phường Ngọc Xuyên, quận Đồ Sơn.

Lịch sử của tháp Tường Long luôn gắn liền với lịch sử kiến trúc nghệ thuật thời Lý, đặc biệt là các công trình kiến trúc về tôn giáo đạo Phật, là tiền thân của kiến trúc chùa Việt Nam, chứa đựng một kho tàng phong phú về nghệ thuật tạo hình.

Năm 1010 - 1225, thời Vương triều Lý, tháp Tường Long và tháp Báo Thiên ở kinh đô Thăng Long là hai công trình Phật giáo kỳ vĩ nhất; thời kỳ đạo Phật phát triển mạnh và chính thức được tôn làm quốc giáo.

Năm 2005, tháp Tường Long đã được Bộ Văn hóa Thông tin xếp hạng di tích quốc gia - di tích khảo cổ phế tích tháp Tường Long tại Quyết định số 65/2005/QĐ-BVHTT có nhiều giá trị về lịch sử, văn hóa, kiến trúc độc đáo.

Theo ghi chép của sử sách nước ta, tháp Tường Long có trong Đại Việt sử lược thời Trần: Tháp được xây dựng vào năm 1058 thời Lý (1010 - 1225) đời vua Lý Thánh Tông, niên hiệu Long Thụy Thái Bình (1054 - 1058), năm 1059 thì đặt tên tháp là Tường Long.

Theo Đại Nam nhất thống chí “Tháp cũ Đồ Sơn ở xã Đồ Sơn, huyện Nghi Dương cao hơn trăm thước”. Các nhà nghiên cứu khẳng định về mặt phong thủy học, vị trí người xưa chọn để tạo dựng tháp Tường Long ở Đồ Sơn là vùng đất tụ Sơn tụ Thủy.

Công trình kiến trúc Phật giáo này được xây ở ngọn núi cao 126m so với mực nước biển, tháp cao hơn 45m (1 thước = 0,45m).

Với vị trí này, tháp Tường Long được coi là ngôi tháp cao nhất so với các công trình kiến trúc thời bấy giờ.

Trải qua thời gian hàng nghìn năm, ngày nay tháp Tường Long tồn tại dưới dạng di tích khảo cổ học.

Phế tích tháp chỉ còn nền móng tháp hình vuông, cạnh dài 7,86m;  lòng tháp rỗng rộng có diện tích 9m².

Những viên gạch xây tháp được tìm thấy có bề mặt mịn, được nung chín đều.

Trên mặt gạch có khoét lõm độ sâu vừa phải khung hình chữ nhật in nổi hai hàng chữ Hán “Lý gia đệ tam đế, Long Thụy Thái Bình tứ niên tạo”.

Vào năm 2010, được sự quan tâm của Ban Chỉ đạo nghìn năm Thăng Long - Hà Nội, Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch, UBND thành phố Hải Phòng cho phép công trình tháp Tường Long được phỏng dựng để chào mừng đại lễ kỷ niệm 1.000 năm Thăng Long - Hà Nội.

Tháp Tường Long đã được phỏng dựng lại có hình vuông với 9 tầng, cao 37,14m; vỏ tháp được xây bằng gạch gốm, cách trang trí mang nét đặc trưng thời Lý với các hoa văn, họa tiết rất tinh xảo và mềm mại.

Trong tầng tháp, tượng Phật A Di Đà được phỏng dựng bằng ngọc nguyên khối theo mẫu tượng chùa Phật Tích - Bắc Ninh.

Tháp Tường Long Đồ Sơn được khánh thành vào ngày 19/11/2017 ( tức ngày 2/10 năm Đinh Dậu) .

Đây là một công trình tiêu biểu để chào mừng Lễ kỷ niệm 10 năm thành lập quận Đồ Sơn.

Hàng năm, tháp Tường Long đón hàng vạn lượt du khách về tham quan và chiêm bái.

Việc phỏng dựng, tôn tạo tháp Tường Long, Đồ Sơn - ngôi tháp cổ gần nghìn năm tuổi là hoạt động nhằm tôn vinh giá trị lịch sử văn hóa, kiến trúc nghệ thuật, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, giữ gìn cho hậu thế những di sản của tiền nhân; góp phần nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho nhân dân ở trong và ngoài nước.