Người ta thường bảo đến Yên Bái mà chưa đến với hồ Thác Bà là coi như chưa hiểu gì về Yên Bái.

Đến hồ Thác Bà mà không khám phá hết những gì liên quan đến hồ thì lại càng uổng công hơn. Bởi không chỉ vẻ đẹp của trên 1.300 đảo hồ, hang động Thủy Tiên, thủy điện Thác Bà, ăn nghỉ trên những ngôi nhà sàn của đồng bào Tày, Dao ven hồ hay tham quan những bè cá, khám phá động Xuân Long mà không đến hang Cẩu Quây thì quả là thiếu sót.

Từ thành phố Yên Bái muốn đến được hang Cẩu Quây phải đi thuyền máy, ca nô khoảng 2,5 giờ đồng hồ thì mới đến được hang. Hang Cẩu Quây dù mới được khai thác nhưng đã thu hút được nhiều du khách đến đây tham quan.

Theo bà Hà Thị Thuận - người được chính quyền địa phương giao nhiệm vụ trông coi và quản lý hang Cẩu Quây cho biết: “Hang được nhân dân phát hiện cách đây khoảng trăm năm, khi đó có một đoàn người đi bè lứa kéo gỗ qua khu vực này thì bị dòng nước cuốn trôi vào khu rừng núi này. Lo lắng không biết nghỉ qua đêm bằng cách nào thì họ tìm thấy một cửa hang và qua đêm ở đó. Sau này có thời gian, họ quay lại tìm hiểu và phát hiện hang rất sâu và rộng, nhiều ngóc ngách và đặt tên hang là Cẩu Quây".

Điều đặc biệt là lối vào hang có hai cửa, cửa bên phải vào chia làm 3 ngách gọi là cửa nóng, cửa bên trái duy nhất một ngách gọi là cửa lạnh. “Sở dĩ gọi cửa nóng, cửa lạnh bởi vì khi bước vào cửa bên phải du khách cảm nhận được hơi ấm rõ rệt của đất, của trời. Nhưng khi bước vào cửa lạnh sẽ cảm thấy nhiệt độ giảm sâu, hơi mát từ trong hang thổi ra lành lạnh, mát rượi” - bà Thuận cho biết.

Để khám phá hang, sau du khách chọn cửa nóng sẽ bước vào không gian rộng khoảng 1.200m2, cao khoảng 30 m và nếu chọn cửa lạnh thì sẽ được trải nghiệm không gian cao khoảng 20m, rộng khoảng 1.000m2. Ở bất kỳ cửa hang nào khi vào trong hang du khách sẽ được trải nghiệm vẻ đẹp của tầng tầng nhũ đá, pho tượng tự nhiên vô cùng đẹp với muôn hình muôn kiểu, lóng lánh nhiều sắc màu.

“Nếu du khách muốn khám phá hang Cẩu Quây phải mất cả ngày tức là khoảng 9 giờ đồng hồ mới có thể đi và khám phát hết các khu vực trong hang. Điều đó đồng nghĩa với tên “chín cái sọt” mà nhân dân địa phương đặt tên cho hang” - bà Thuận nói.

Những năm gần đây, du khách xa gần đã biết đến vẻ đẹp của hang và đã có nhiều lượt đến tham quan hang thông qua các tour, tuyến du lịch trên hồ Thác Bà. Chính quyền địa phương đã bước đầu khai thác vẻ đẹp của hang làm du lịch, xã đã giao cho ban quản lý hang sử dụng máy nổ kéo dây mắc bóng điện để phục vụ du khách đến tham quan, thưởng ngoạn vẻ đẹp của hang. Tuy nhiên, để hang Cẩu Quây phát huy thế mạnh của mình rất cần được quan tâm hơn nữa trong việc quản lý, đầu tư, quảng bá. Làm được như vậy, ắt hẳn hang Cẩu Quây sẽ là một điểm đến không thể thiếu trong hành trình khám phá du lịch hồ Thác Bà. Đồng thời, khi khai thác vẻ đẹp hang đi vào hoạt động sẽ đem lại nguồn thu cho địa phương, tạo công ăn việc làm cho nhân dân địa phương.

Dưới đây là một số hình ảnh về hang Cẩu Quây:

Cửa hang nóng

Cửa hang lạnh

Nhiều hình tượng giống các pho tượng theo tưởng tượng của mỗi du khách

Du khách ngỡ ngàng với vẻ đẹp hoang sơ của các nhũ đá trong hang