Phó Thủ tướng Lê Văn Thành. Ảnh: Đ.Tuân

Ngày 19/11, Phó Thủ tướng Lê Văn Thành đã chủ trì hội nghị lấy ý kiến hoàn thiện Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến 2045 (Quy hoạch Điện VIII).

Sẽ xem xét lại việc phát triển điện mặt trời

Trình bày báo cáo, Thứ trưởng Bộ Công thương Đặng Hoàng An cho hay, phương án điều hành trong dự thảo tháng 11/2021 đã thể hiện xu hướng phát triển các nguồn năng lượng sạch, năng lượng tái tạo, phù hợp cam kết cắt giảm khí CO2 tại Hội nghị COP26.

Cụ thể, đề xuất công suất nguồn đến năm 2030 giảm khoảng trên 24.000 MW (từ khoảng 180.000 MW xuống 156.000 MW), đến 2045 giảm khoảng 36.000 MW (từ 369.500 MW xuống 333.500 MW).

Theo Thứ trưởng Đặng Hoàng An, điểm mới trong Quy hoạch Điện VIII là giảm điện than; phát triển năng lượng tái tạo và năng lượng mới. Trong lĩnh vực năng lượng tái tạo, chú ý bảo đảm hiệu quả, hài hòa, cân đối của hệ thống. Điện gió ngoài khơi đóng vai trò quan trọng, sẽ được tập trung ưu tiên trong giai đoạn tới.

Thứ trưởng Bộ Công thương Đặng Hoàng An. Ảnh: Đ.Tuân

Cùng với đó, sẽ xem xét lại việc phát triển điện mặt trời, hiện có nhược điểm là có số giờ vận hành hạn chế (tương đương 4h/ngày), chưa có hệ thống lưu trữ năng lượng.

“Chỉ cần một đám mây đi qua là giảm 40% công suất”, Thứ trưởng Bộ Công thương lấy ví dụ. Trong khi, thời điểm dùng nhiều điện nhất là vào chiều tối (từ 5h chiều đến 10h tối).

Quan điểm nữa trong Quy hoạch Điện VIII là tính toán cân đối nguồn - tải theo vùng miền, hạn chế truyền tải điện đi xa, hạn chế thấp nhất truyền tải điện liên vùng. Qua tính toán, so với dự thảo quy hoạch trước, lần này, cắt giảm hàng nghìn km đường dây 500 KV phải xây mới.

Đưa hệ thống năng lượng tái tạo của Việt Nam ra khơi

“Chúng tôi đặc biệt đánh giá cao cam kết “Net Zero” vào năm 2050 của Việt Nam tại COP26 vừa qua, thể hiện vai trò lá cờ đầu của Việt Nam trong công cuộc chuyển đổi sang nền năng lượng sạch tại Đông Nam Á”, ông Mathias Hollander, quản lý cấp cao của Hội đồng Năng lượng gió toàn cầu (GWEC - tổ chức bao gồm hơn 1.500 doanh nghiệp và tổ chức trong lĩnh vực điện gió trên thế giới) phát biểu.

Dẫn báo cáo của Ngân hàng Thế giới (WB), ông Mathias Hollander nhận định, Việt Nam có thể phát triển từ 5-10 GW gió ngoài khơi đến năm 2030, tạo ra khoảng 60 tỷ USD tổng giá trị gia tăng cho cả nền kinh tế.

Hiện nay, các công nghệ của điện gió ngoài khơi đang được cải tiến với tốc độ nhanh hơn so với công nghệ áp dụng cho các nguồn năng lượng khác, vượt xa dự báo của Chính phủ các nước.

“GWEC rất mong được hợp tác với Chính phủ Việt Nam và Bộ Công Thương để phát triển chính sách có thể đưa hệ thống năng lượng tái tạo của Việt Nam ra khơi”, ông Mathias Hollander khẳng định.

Ông Mathias Hollander, quản lý cấp cao của Hội đồng Năng lượng gió toàn cầu. Ảnh: Đ.T

Đại diện Liên minh Diễn đàn doanh nghiệp Việt Nam (VBF), bà Virginia B.Foote cũng đánh giá cao cam kết của Việt Nam tại COP 26 và thống nhất phương hướng hạn chế dần các dự án nhiệt điện than mới trong Quy hoạch Điện VIII.

Chung quan điểm, ông Hoàng Xuân Lương đại diện Ban Điều hành Liên minh Năng lượng bền vững tại Việt Nam (VSEA) cho rằng, chúng ta đứng trước thời cơ đón bắt bước phát triển quốc tế để tiến nhanh hơn vào phát triển xanh.

Dẫn ví dụ về Nam Phi, từ 85% phụ thuộc điện than, sau một hội nghị COP, đã tận dụng hỗ trợ quốc tế và chuyển hướng sang năng lượng tái tạo, ông Lương kiến nghị, xây dựng quy hoạch không “bó cứng” sự phát triển. “Trong quy hoạch, chúng ta chỉ nên xây dựng mục tiêu tổng công suất, còn cơ cấu chi tiết thì để các địa phương sắp xếp phù hợp”, ông Lương nêu ý kiến.

Với phiên bản Quy hoạch Điện VIII xin ý kiến tại hội nghị, các chuyên gia, nhà khoa học đã thống nhất xác định tổng công suất nguồn điện đến năm 2030 là khoảng 155 ngàn Megawatt, giảm hơn 28 ngàn Megawatt so với phương án trình tháng 3/2021, tương đương giảm gần 800 ngàn tỷ đồng đầu tư. Nếu không tính điện mặt trời, hệ số dự phòng toàn quốc giảm từ hơn 69% xuống còn 43%, đảm bảo an toàn hệ thống.

Phó Thủ tướng nhất trí với nhận định của các chuyên gia, nhà khoa học về việc Dự thảo Quy hoạch Điện VIII đã có bước định hình quan trọng về tư duy và giải pháp bố trí nguồn điện phù hợp với đặc điểm từng vùng, miền; hạn chế tối đa đầu tư đường dây và thất thoát trong công tác truyền tải. Theo đó, đã giảm hơn 6.600 km đường dây truyền tải, tương đương khoảng hơn 250 ngàn tỷ đồng đầu tư. 

Bảo đảm tuyệt đối minh bạch, khách quan, khoa học

Kết luận hội nghị, Phó Thủ tướng Lê Văn Thành nhấn mạnh, Quy hoạch Điện VIII là quy hoạch ngành quốc gia có vai trò đặc biệt quan trọng, tạo lập và bảo đảm định hướng phát triển bền vững, hiệu quả ngành Điện lực Việt Nam, đảm bảo an ninh năng lượng, tiền đề cho việc thực hiện các mục tiêu phát triển đất nước trong thời kỳ tới.

Quy hoạch Điện VIII phải được tính toán một cách khoa học, kỹ lưỡng, cân nhắc tất cả các yếu tố để đảm bảo mục tiêu cung ứng đủ điện cho phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia; phù hợp với những tiến bộ của khoa học, kỹ thuật; thực hiện những cam kết mạnh mẽ của Việt Nam về bảo vệ môi trường.

Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ Công Thương tiếp tục tổ chức các hội nghị, hội thảo để tiếp thu ý kiến góp ý, hoàn thiện Dự thảo Quy hoạch Điện VIII.

Trong đó, bám sát để có lộ trình phù hợp thực hiện các cam kết quốc tế của Việt Nam về giảm phát thải các-bon, bảo vệ môi trường. Nghiên cứu các cơ chế, chính sách, giải pháp để sử dụng hiệu quả, hợp lý hơn nguồn năng lượng mặt trời; có cơ chế, chính sách phù hợp để hỗ trợ phát triển điện gió ngoài khơi; cơ chế huy động nguồn vốn để phát triển nguồn điện. Đề xuất, làm rõ thêm các phương án để điều hành, đảm bảo an toàn hệ thống.

Phó Thủ tướng Lê Văn Thành khẳng định, Việt Nam quyết tâm chuyển đổi dần, từng bước sang các nguồn năng lượng sạch, năng lượng tái tạo. Trong xây dựng và phê duyệt quy hoạch, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ sẽ bảo đảm tuyệt đối minh bạch, khách quan, vì lợi ích chung của đất nước, của nhân dân.

Thời gian tới, Chính phủ sẽ có một hội nghị với các địa phương để thống nhất bố trí các dự án nguồn điện phù hợp với đặc điểm riêng của từng vùng, miền, địa phương.