Ảnh: Vũ Thành Chung

+ Năm 2016, Chính phủ mới với cam kết kiến tạo, hành động, liêm chính đang tạo nên những thay đổi lớn trong cơ chế, chính sách liên quan đến hoạt động đầu tư, kinh doanh. Phó Thủ tướng đánh giá như thế nào về điều này?

- Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ:

Đại hội Đảng lần thứ XII xác định kinh tế tư nhân là một động lực quan trọng của nền kinh tế; hoàn thiện cơ chế, chính sách khuyến khích, tạo thuận lợi, phát triển mạnh kinh tế tư nhân ở hầu hết các ngành và lĩnh vực kinh tế…

Chủ trương này được thể chế hóa để đáp ứng được mong mỏi của xã hội, cộng đồng doanh nghiệp. Với tinh thần hành động, kiến tạo, liêm chính, Chính phủ đã khẳng định một tinh thần toàn tâm, toàn ý phục vụ người dân và doanh nghiệp. Sự quyết tâm của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã góp phần khơi dậy tinh thần khởi nghiệp, sáng tạo, phát triển sản xuất kinh doanh của cộng đồng doanh nghiệp và nhân dân khắp cả nước. Năm 2016, số doanh nghiệp đăng ký thành lập mới đạt mức kỷ lục với 110.100 doanh nghiệp, tăng 16,2%, số vốn đăng ký bình quân một doanh nghiệp thành lập mới cũng tăng 27,5% so với năm 2015 khi đạt mức 8,1 tỷ đồng/doanh nghiệp. Thành công này tạo ra tiền đề vững chắc để Chính phủ thực hiện mục tiêu phát triển ít nhất 1 triệu doanh nghiệp hoạt động hiệu quả vào năm 2020.

Qua đây, tôi muốn nhắc đến một lực lượng đông đảo hơn 3,5 triệu hộ kinh doanh cá thể trên cả nước. Đây cũng là lực lượng kinh tế quan trọng có ảnh hưởng sâu sắc đến mục tiêu có trên 1 triệu doanh nghiệp vào năm 2020. Và điều đặc biệt, tại Việt Nam có hơn 21.000 doanh nghiệp FDI kinh doanh, đầu tư gần 300 tỷ USD, trong đó có nhiều tập đoàn quốc tế danh tiếng. Đây là một khu vực có tiềm lực kinh tế mạnh, phát triển tốt, chiếm tỷ trọng lớn trong nền kinh tế Việt Nam và đang có sự hợp tác tốt với các khu vực kinh tế trong nước, bao gồm cả doanh nghiệp tư nhân.

Ngay từ đầu nhiệm kỳ, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 35 về hỗ trợ và phát triển doanh nghiệp, Thủ tướng Chính phủ, Chính phủ đã quyết liệt chỉ đạo rà soát, hoàn thiện thể chế, pháp luật về doanh nghiệp, đầu tư, điều kiện kinh doanh, đất đai, xây dựng, đầu tư công, thuế, hải quan, nghiên cứu xây dựng thể chế đối với đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt, cải cách hành chính, kiểm soát thủ tục hành chính, xây dựng Chính phủ điện tử… nhằm tiếp tục hoàn thiện thể chế đồng bộ, tạo thuận lợi cho môi trường đầu tư, kinh doanh, nâng cao sức cạnh tranh của nền kinh tế và phát triển doanh nghiệp. Tuy nhiên, chúng ta còn rất nhiều việc phải làm. Các Bộ, ngành, địa phương cần gấp rút sửa đổi, bổ sung các văn bản hướng dẫn để hỗ trợ tốt hơn cho sản xuất kinh doanh, khởi nghiệp.

+ Để thực sự tạo thuận lợi cho hoạt động kinh doanh, giao lưu thương mại, thu hút đầu tư nước ngoài, thúc đẩy sự phát triển của kinh tế và hội nhập quốc tế. Thưa Phó Thủ tướng, đâu là những giải pháp có tính chất đột phá?

- Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ:

Để thực hiện được các mục tiêu trên, một trong những giải pháp quan trọng là tăng cường cải cách thể chế và thực thi thể chế nhằm tạo thuận lợi cho hoạt động kinh doanh và cạnh tranh, hoàn thiện cơ chế phối hợp đa ngành, đa lĩnh vực giữa Trung ương và địa phương; đẩy mạnh cải cách tư pháp, cải cách hành chính công, tăng cường công khai minh bạch và phòng, chống tham nhũng. Giải quyết đồng bộ việc ban hành và thực thi các quy định pháp luật về đầu tư kinh doanh.

Thời gian qua, Chính phủ rất coi trọng việc tiếp tục hoàn thiện thể chế để cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia trong bối cảnh nền kinh tế ngày càng hội nhập sâu rộng vào kinh tế thế giới và khu vực. Theo đó, Chính phủ đã trình Quốc hội xem xét, ban hành một luật mới sửa đổi, điều chỉnh quy định của nhiều luật liên quan; đã tập trung rà soát, tiếp tục đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính trong nhiều lĩnh vực, tập trung vào các thủ tục tạo điều kiện cho doanh nghiệp gia nhập thị trường, đơn giản hóa hoặc giảm bớt nhiều quy định về điều kiện kinh doanh không còn phù hợp, các thủ tục xuất nhập khẩu (XNK), xuất nhập cảnh (XNC)…

Vấn đề này đã được khẳng định nhiều lần tại các văn bản của Chính phủ và mới đây nhất là Nghị quyết số 19-2016/NQ-CP về những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu tiếp tục cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia hai năm 2016 - 2017, định hướng đến năm 2020.

Việc triển khai các biện pháp và các hoạt động cải cách thủ tục hành chính trong lĩnh vực XNK, XNC là để hiện thực hóa các cam kết và điều ước quốc tế mà Chính phủ Việt Nam ký kết, gia nhập. Mặt khác, các hoạt động này cũng xuất phát ngay từ nhu cầu nội tại của nền kinh tế nói riêng và cả đất nước nói chung để tận dụng những cơ hội và giải quyết những thách thức mà xu hướng hội nhập chung đem lại cho cộng đồng; bảo đảm vị thế của đất nước khi hội nhập.

Đứng trước yêu cầu cải cách thủ tục hành chính để giải quyết các vấn đề hiện tại cũng như đáp ứng tiến trình hội nhập thông qua việc hình thành các thị trường chung, các khu vực thương mại tự do, các điều ước song phương, đa phương liên quan đến hoạt động thương mại và vận tải trong tương lai không xa, Việt Nam cần có một cơ chế chỉ đạo, điều hành chung mang tầm quốc gia để cải cách thủ tục hành chính trong lĩnh vực XNK, XNC nhằm bảo đảm cho các cơ quan hành chính nhà nước hành động một cách nhất quán, đồng bộ theo định hướng thống nhất. Vì lẽ đó, ngày 4/10/2016, Thủ tướng Chính phủ ký Quyết định 1899/QĐ-TTg thành lập thành lập Ủy ban Chỉ đạo quốc gia về cơ chế một cửa ASEAN, cơ chế một cửa quốc gia và tạo thuận lợi thương mại.

+ Để nhận định về năm mới 2017, về mục tiêu quốc gia khởi nghiệp và hệ sinh thái thúc đẩy tinh thần kinh doanh của người dân. Phó Thủ tướng có nhắn nhủ gì đến cộng đồng doanh nghiệp, giới khởi nghiệp Việt Nam nhân dịp năm xuân mới Đinh Dậu 2017!

- Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ:

Các cuộc cách mạng công nghiệp đều gắn liền với những thế hệ doanh nhân và doanh nghiệp mới. Thế giới đã minh chứng có nhiều trường hợp khởi nghiệp thành công vang dội. Có những tỷ phú thành danh khi còn rất trẻ gắn với những thương hiệu toàn cầu, như Bill Gate - Microsoft, Mark Zuckerberg - Facebook… với những tác động, ảnh hưởng lan tỏa mạnh mẽ, tạo ra những thay đổi lớn cho xã hội, cho toàn thế giới. Để có được thành công, trước hết họ là những người có đam mê, hoài bão, dám nghĩ dám làm và theo đuổi đến cùng những đam mê, hoài bão đó.

Người Việt Nam chúng ta có truyền thống thông minh, sáng tạo. Sinh viên chúng ta luôn được đánh giá cao trong các cuộc thi quốc tế cũng như trong học tập, nghiên cứu ở nước ngoài. Đất nước ta đang bước vào giai đoạn mới của quá trình phát triển và hội nhập sâu rộng trong bối cảnh khoa học công nghệ phát triển rất nhanh. Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 tạo thời cơ thuận lợi cho tiếp thu các tiến bộ khoa học công nghệ, thu hẹp khoảng cách phát triển với các nước trong khu vực và trên thế giới nhưng cũng đặt ra không ít khó khăn, thách thức.

Sứ mệnh lịch sử phát triển đất nước đang đặt trên vai tất cả chúng ta, nhất là thế hệ trẻ. Thế hệ trẻ Việt Nam phải có hoài bão lớn, năng động sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, phải có đam mê và niềm tin vào thành công. Chúng ta tin tưởng rằng, đất nước Việt Nam hoàn toàn có thể có những nhà khởi nghiệp mang tầm vóc khu vực và quốc tế. Thủ tướng Chính phủ mong sẽ được chứng kiến những câu chuyện khởi nghiệp thần kỳ, thành công của thanh niên Việt Nam, góp phần đưa nước ta có tên trên bản đồ quốc tế về quốc gia khởi nghiệp, trở thành một trung tâm công nghệ của khu vực và thế giới trong một tương lai không xa.

Chu Thủy (Thực hiện)