Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân. Ảnh: TN

Chiều ngày 12/8, tiếp tục chương trình phiên họp thứ 36, Uỷ ban Thường vụ (UBTV) QH cho ý kiến một số vấn đề lớn về Dự án Luật Chứng khoản (sửa đổi).

Phải rõ tăng thẩm quyền gì?

Trình bày báo cáo tiếp thu, chỉnh lý dự án luật, Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho biết, vẫn còn nhiều ý kiến khác nhau về địa vị pháp lý, nhiệm vụ, quyền hạn của Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước.

Trước nhiều quan điểm trái chiều, Uỷ ban Kinh tế đề xuất 3 phương án. Theo đó, phương án 1, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước trực thuộc Bộ Tài chính. Đây là phương án như Chính phủ đã trình nhưng có chỉnh lý theo hướng bổ sung thêm một số quyền hạn, nhiệm vụ.

Phương án 2, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước trực thuộc Bộ Tài chính, nhưng tăng thêm tính độc lập, thẩm quyền của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước và thẩm quyền của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước với Sở Giao dịch chứng khoán và Tổng Công ty Lưu ký, sát với pháp luật của những nước có mô hình tương tự.

Phương án 3, là Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước độc lập, trực thuộc Chính phủ.

“Đa số Thường trực Ủy ban Kinh tế đề xuất lựa chọn phương án 2”, ông Thanh nói.

Cho ý kiến, Chủ tịch QH Nguyễn Thị Kim Ngân bày tỏ quan điểm ủng hộ phương án 1, nhưng phải tăng thẩm quyền cho Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước.

“Việt Nam có đặc điểm riêng của Việt Nam và cái gì ổn định rồi thì chúng ta phát triển, cái gì quá bất hợp lý, bất cập thì sửa”, bà Nguyễn Thị Kim Ngân nói và lưu ý, phương án 3 là trái với tinh thần Nghị quyết Trung ương.

Theo Chủ tịch QH, Bộ Tài chính phải tham mưu, chỉnh lý lại và tăng thẩm quyền gì cho Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước phải nói rõ để “ông Chủ tịch Chứng khoán đi ra ngoài ngồi ngang với người ta để làm việc”.

Trong khi đó, Phó Chủ tịch QH Tòng Thị Phóng lưu ý, với bối cảnh thị trường tài chính quốc tế phức tạp hiện nay và những đặc điểm riêng có của thị trường tài chính Việt Nam thì "nhất thiết phải có Bộ lo, vẫn an toàn đảm bảo độ bền vững của nền tài chính quốc gia". Do đó, theo bà, Uỷ ban Chứng khoán thuộc Bộ Tài chính là phương án khả thi nhất.

Kết luận nội dung này, Phó Chủ tịch Phùng Quốc Hiển cho biết UBTVQH thống nhất phương án "Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước vẫn thuộc Bộ Tài chính" như hiện tại.

"Việc giữ Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước thuộc Bộ Tài chính sẽ giúp thị trường tài chính ổn định trong bối cảnh hiện nay", ông Hiển nói. Tuy nhiên, theo ông, cần bổ sung thêm một số quyền cho Uỷ ban Chứng khoán, để phù hợp với thực tiễn, pháp luật.

Doanh nghiệp khởi nghiệp không được chào bán chứng khoán riêng lẻ

Cũng tại phiên họp, các ý kiến thảo luận thống nhất không cho phép doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo chào bán chứng khoán riêng lẻ.

Phó Chủ tịch Phùng Quốc Hiển phân tích, phần lớn doanh nghiệp khởi nghiệp, sáng tạo là doanh nghiệp vừa và nhỏ, nếu cho phép chào bán chứng khoán riêng lẻ có thể sẽ có nhiều rủi ro, dẫn tới hiệu ứng “domino” trên thị trường.

"Các doanh nghiệp này cần vốn, nhưng có thể huy động vốn qua các kênh vốn khác, tránh rủi ro cho thị trường tài chính", ông Hiển nói.

Chủ tịch QH Nguyễn Thị Kim Ngân cũng cho rằng, việc cho phép doanh nghiệp khởi nghiệp chào bán chứng khoán riêng lẻ có thể ảnh hưởng tới tính an toàn của thị trường tài chính, chứng khoán.

"Trong điều kiện hiện nay chưa nên quy định điều này", bà Ngân nhấn mạnh.

Ông Vũ Hồng Thanh, Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế cho biết, các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo đã được cụ thể hoá trong nhiều luật hiện hành.

Luật Doanh nghiệp đã có quy định cụ thể đối với chào bán cổ phần riêng lẻ với công ty không phải là công ty đại chúng. Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa và Nghị định 38/2018 quy định chi tiết về đầu tư cho doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo, trong đó đã có những cơ chế hỗ trợ vốn và đầu tư cho các doanh nghiệp này thông qua Quỹ Đầu tư khởi nghiệp sáng tạo.

“Doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo với mức vốn thấp, rủi ro cao; trường hợp cho phép chào bán chứng khoán ra công chúng trên thị trường chứng khoán sẽ ảnh hưởng đến tính an toàn của thị trường và không bảo đảm tính bình đẳng đối với các thành viên thị trường khác”, ông Thanh nêu.

Chỉ "một sở, hai sàn giao dịch chứng khoán"

Về mô hình sở giao dịch chứng khoán, theo các ý kiến thảo luận, chỉ nên có một sở giao dịch. Luật không quy định chi tiết việc đặt cơ quan này ở đâu, mà giao Chính phủ quy định trên cơ sở tổng kết hoat động của 2 sàn giao dịch chứng khoán Hà Nội, TP Hồ Chí Minh.

"Sở giao dịch chứng khoán nên đặt ở nơi trung tâm tài chính giao dịch sôi động nhất, không nhất thiết đặt tại Thủ đô", Chủ tịch Nguyễn Thị Kim Ngân góp ý.

Giải trình sau đó về mô hình sở này, Bộ trưởng Tài chính Đinh Tiến Dũng cũng đồng tình với đa số ý kiến chỉ nên thiết kế "một sở, hai sàn giao dịch chứng khoán".

Theo ông Đinh Tiến Dũng, Bộ Tài chính đã hoàn chỉnh đề án sở giao dịch chứng khoán, trình Thủ tướng quyết định. Cụ thể, sở giao dịch chứng khoán sẽ được đặt tại Hà Nội để “phù hợp quản lý, điều hành, giám sát, ứng phó với tình hình bất bình thường”

Ngoài ra, việc phân chia này cũng phù hợp với mô hình sàn giao dịch TP Hồ Chí Minh là nơi tập hợp các doanh nghiệp cổ phần lớn, còn sàn Hà Nội sẽ là nơi giao dịch cổ phiếu, trái phiếu Chính phủ...

Phó Chủ tịch QH Phùng Quốc Hiển đặt vấn đề, Uỷ ban Kinh tế đề nghị bổ sung quy định theo hướng Chính phủ quyết định hình thức tổ chức, thành lập, giải thể, cơ cấu của sở giao dịch chứng khoán, trong đó bảo đảm Nhà nước nắm giữ trên 50% vốn điều lệ.

“Quan điểm Bộ trưởng thế nào?”, ông Phùng Quốc Hiển hỏi.

Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng nhấn mạnh, Thủ tướng Chính phủ quyết định là đúng, nhưng không nên quy định nắm giữ trên 50% vốn điều lệ vì còn phụ thuộc từng điều kiện kinh tế xã hội, từng thời kỳ. “Thông lệ quốc tế là Nhà nước không nắm cổ phần chi phối”, ông Dũng cho biết.

Theo chương trình, Luật Chứng khoản (sửa đổi) sẽ được QH thảo luận và thông qua tại kỳ họp 8 (tháng 10/2019).

Hương Giang