Theo Chính phủ, cần tiếp tục xây dựng cơ chế, chính sách đặc thù, vượt trội nhằm tạo cơ sở pháp lý hữu hiệu, phát huy tiềm năng, lợi thế đột phá, giải quyết các điểm nghẽn, nút thắt của TP HCM. Ảnh minh họa. Nguồn ảnh: Zing.vn

Chính phủ vừa có tờ trình dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù của TP HCM được gửi tới Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội gửi Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Tại tờ trình, Chính phủ nhấn mạnh sự cần thiết xây dựng nghị quyết này và đề nghị xem xét thông qua theo quy trình tại 1 kỳ họp - kỳ họp thứ 5 vào tháng 5 tới đây.

Theo Chính phủ, TP HCM là đô thị đặc biệt, lớn nhất cả nước về dân số và quy mô kinh tế, trung tâm kinh tế, tài chính, thương mại, văn hóa, khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo, giáo dục và đào tạo của Vùng Kinh tế trọng điểm phía Nam, là cửa ngõ quan trọng kết nối khu vực và thế giới.

Sau 10 năm thực hiện Nghị quyết 16 của Bộ Chính trị khóa XI và 5 năm thực hiện thí điểm Nghị quyết 54, quy mô kinh tế của TP tăng gấp 2,7 lần, GRDP bình quân đầu người tăng gấp đôi, đạt hơn 6.200 USD/người, thu ngân sách chiếm 27% tổng thu cả nước…

Nhưng theo đánh giá của Chính phủ, việc triển khai Nghị quyết 54 “còn chậm và hiệu quả chưa cao”, cùng nhiều nguyên nhân khiến TP HCM chưa phát huy toàn diện cơ chế, chính sách.

Vì vậy, cần thiết ban hành nghị quyết mới để thể chế hóa quan điểm, mục tiêu, định hướng phát triển đã nêu tại các nghị quyết của Bộ Chính trị, Quốc hội về phát triển TP HCM.

TP HCM dự kiến huy động nguồn tăng thu 119.000 tỷ đồng để bố trí cho dự án trọng điểm

Dự thảo nghị quyết có 12 điều, quy định thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP HCM về: quản lý đầu tư; tài chính ngân sách; quản lý đô thị và tài nguyên môi trường; thu hút nhà đầu tư chiến lược; quản lý khoa học và công nghệ, đổi mới sáng tạo; tổ chức bộ máy của TP; tổ chức bộ máy của TP Thủ Đức.

Trong đó, về quản lý đầu tư, dự thảo nghị quyết quy định, TP được phân bổ nguồn tăng thu ngân sách địa phương nằm ngoài mức vốn đã giao trong kế hoạch đầu tư công trung hạn; phân bổ vốn để bố trí hỗ trợ giảm nghèo, giải quyết việc làm.

Chính phủ cho hay, ngoài mức vốn được giao, TP HCM dự kiến có thể huy động từ các nguồn tăng thu khoảng 119.000 tỷ đồng để bố trí cho dự án trọng điểm, cấp thiết.

Chính sách này cho phép HĐND TP chủ động, linh hoạt quyết định khi bố trí các nguồn này, theo tờ trình

Đáng chú ý, dự thảo nghị quyết quy định thí điểm mô hình phát triển đô thị TP HCM theo định hướng phát triển giao thông. Chính phủ cho biết, chính sách này đã được một số quốc gia trong khu vực như Singapore, Hồng Kông (Trung Quốc) thực hiện thành công.

Để thực hiện chính sách này, Chính phủ đề xuất ngân sách địa phương sẽ được sử dụng để triển khai các dự án đầu tư công độc lập. Đây là những dự án bồi thường, hỗ trợ tái định cư, được tách riêng để triển khai xung quanh các dự án vùng phụ cận các nhà ga thuộc tuyến đường sắt được cấp thẩm quyền phê duyệt như tuyến đường sắt đô thị số 1 (Bến Thành - Suối Tiên), đường sắt đô thị số 2 (Bến Thành - Tham Lương), vùng phụ cận dọc tuyến Vành đai 3…

Các lĩnh vực đầu tư theo phương thức đối tác công - tư sẽ được mở rộng thêm như thể thao, công nghiệp văn hóa, bảo tàng, di tích, di sản văn hóa. Tổng mức đầu tư tối thiểu không thấp hơn 100 tỷ. Ngoài ra là việc áp dụng các cơ chế thực hiện dự án theo hình thức BOT, BT...

Đề xuất TP HCM được quyết chuyển mục đích sử dụng đất lúa dưới 500 ha

Về các cơ chế chính sách tài chính ngân sách, dự thảo nghị quyết quy định HĐND quyết định áp dụng điều chỉnh mức hoặc tỷ lệ thu phí, lệ phí chưa được quy định trong danh mục đã ban hành. Ngân sách TP sẽ được hưởng 100% số thu tăng thêm.

Chính phủ đề xuất, cho TP HCM được sử dụng nguồn thực hiện cải cách tiền lương còn dư để đầu tư cơ sở hạ tầng, chi thu nhập tăng thêm; tăng chi đầu tư, mua sắm, hoạt động chuyên môn.

Tổng mức dư nợ vay của TP HCM được tăng thêm không vượt quá 120% số thu ngân sách mà TP được hưởng theo phân cấp, theo tờ trình của Chính phủ.

UBND quận sẽ được bố trí khoản chưa phân bổ từ 2%-4% tổng chi ngân sách quận để thực hiện chi phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai, thảm họa, dịch bệnh, cứu đói, nhiệm vụ quốc phòng an ninh…

Với các cơ chế về quản lý đô thị, tài nguyên môi trường, dự thảo nghị quyết quy định HĐND TP HCM được quyết định chuyển mục đích sử dụng đất lúa dưới 500 ha phù hợp quy hoạch, kế hoạch.

UBND TP HCM được điều chỉnh cục bộ quy hoạch chung xây dựng khu chức năng, quy hoạch chung đô thị, quy hoạch chuyên ngành về hạ tầng kỹ thuật…

Nhiều chính sách hỗ trợ các hoạt động đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp trong các lĩnh vực ưu tiên được đưa ra. Bao gồm, miễn giảm thuế thu nhập doanh nghiệp với doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo; tổ chức khoa học và công nghệ; tổ chức trung gian khởi nghiệp; miễn thuế thu nhập cá nhân với chuyên gia, nhà khoa học làm việc tại các đơn vị này...

Ngoài ra, dự thảo nghị quyết quy định các cơ chế, chính sách về ngành nghề ưu tiên thu hút nhà đầu tư chiến lược vào TP HCM.