Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng. Ảnh: Đ.X

Tiếp tục chương trình làm việc phiên thứ 26, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về các báo cáo thực hiện một số nghị quyết của Quốc hội khóa XIV về giám sát chuyên đề, chất vấn từ đầu nhiệm kỳ khóa XV đến hết kỳ họp thứ tư, sáng ngày 18/9.

Còn tình trạng sở hữu chéo không?

Trình bày báo cáo thẩm tra của các cơ quan Quốc hội, Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Nguyễn Thị Thuý Ngần cho biết, các nội dung yêu cầu tại Nghị quyết số 134/2020/QH14 và Nghị quyết số 62/2022/QH15 thuộc lĩnh vực ngân hàng cơ bản được thực hiện nghiêm túc, đầy đủ.

Theo bà Ngần, các giải pháp thu hút ngoại tệ, tăng dự trữ ngoại hối Nhà nước được triển khai tích cực. Các hoạt động thanh tra, giám sát được tăng cường, đổi mới.

Cơ quan thẩm tra ghi nhận, việc xử lý vấn đề sở hữu chéo, đầu tư chéo trong hệ thống các tổ chức tín dụng đã hiệu quả hơn. Kết quả xử lý nợ xấu đạt kết quả tích cực…

Nêu ý kiến thảo luận, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng An ninh Lê Tấn Tới thắc mắc hiện còn tình trạng sở hữu chéo không? “Điều này có tác động đến sự phát triển lành mạnh của nền kinh tế không?”, ông Tới nêu.

Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng An ninh Lê Tấn Tới. Ảnh; P.Thắng

Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh thông tin, qua thẩm tra cho thấy, sở hữu chéo đã được kiểm soát tốt, vi phạm đã xử lý rồi, nhưng cơ chế để xử lý dứt điểm các cổ đông lớn thao túng, chi phối hoạt động ngân hàng còn nhiều ý kiến khác nhau.

“Giảm tỷ lệ giới hạn cấp tín dụng hay tỷ lệ sở hữu cổ phần có xử lý dứt điểm được sở hữu chéo hay không còn chưa khẳng định được, bởi mở rộng hơn hay thu hẹp hơn đều có ảnh hưởng đến thu hút đầu tư nước ngoài, đến sự phát triển của nền kinh tế”, ông Thanh nói.

Giải trình sau đó, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng khẳng định thẩm tra của các cơ quan Quốc hội đã đánh giá khách quan công tâm với hoạt động của ngân hàng.

Theo bà Hồng, vấn đề sở hữu chéo, thao túng, sân trước sân sau trong lĩnh vực ngân hàng là vấn đề Trung ương Đảng, Quốc hội, Chính phủ rất quan tâm và yêu cầu Ngân hàng Nhà nước hoàn thiện văn bản quy định của pháp luật, cũng như triển khai trong thực tiễn để khắc phục.

“Trên hồ sơ thì sở hữu chéo giữa các ngân hàng đến nay đã được khắc phục. Tức là, trên hồ sơ cá nhân, tổ chức nào giữ tỷ lệ cổ phần như thế nào đối với hệ thống ngân hàng qua hoạt động cho vay đã thể hiện”, Thống đốc khẳng định.

Cố tình nhờ đứng tên thì không xử lý được

Lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước thừa nhận, thực tế, các tổ chức, cá nhân có thể đứng tên hoặc nhờ đứng tên sở hữu cổ phần, thậm chí thành lập doanh nghiệp trong hệ sinh thái để cho vay vốn ngân hàng.

“Nếu chờ quy định xử lý triệt để vấn đề sở hữu chéo thì không có”, theo Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng. Ảnh: P.Thắng

“Vấn đề này qua điều tra và một số vụ việc vừa qua phát hiện”, bà Hồng nhấn mạnh và cho biết, đây cũng là vấn đề Ngân hàng Nhà nước rất quan tâm.

Vì vậy, trong Dự thảo Luật Các tổ chức tín dụng (sửa đổi) đang trình Quốc hội, khắc phục tình trạng sở hữu chéo, thao túng là vấn đề trọng tâm, theo Thống đốc Ngân hàng Nhà nước.

Dự thảo đã thiết kế một số giải pháp giảm hiện tượng sở hữu chéo như mở rộng phạm vi khái niệm có liên quan, giảm tỷ lệ sở hữu cổ phần tại các tổ chức tín dụng, giảm giới hạn cấp tín dụng… Thế nhưng, quá trình lấy ý kiến còn ý kiến khác nhau.

“Nếu chờ quy định xử lý triệt để vấn đề sở hữu chéo thì không có”, bà Hồng cho rằng, ruy định như dự thảo luật chỉ là một phần, cần phải kết hợp với các quy định khác để làm sao hoạt động của các tổ chức cá nhân minh bạch thì mới hướng tới giảm tình trạng này.

Thống đốc Ngân hàng Nhà nước đặc biệt lưu ý, việc này cũng còn phụ thuộc vào thực thi, doanh nghiệp, người dân phải tuân thủ.

“Nếu cố tình nhờ đứng tên thì không xử lý được”, bà Hồng nhìn nhận, thực tế, khi cố tình nhờ đứng tên thì chỉ có cơ quan điều tra phát hiện như một số vụ vừa qua.