Trung tướng Nguyễn Hải Trung, Giám đốc Công an TP Hà Nội. Ảnh: Đ.X

Quốc hội thảo luận tại hội trường Dự án Luật Các tổ chức tín dụng (sửa đổi). Vấn đề sở hữu chéo tiếp tục là vấn đề nhiều đại biểu quan tâm.

Sở hữu chéo, lợi ích nhóm trong ngân hàng vẫn “đang lo ngại”

Theo Trung tướng Nguyễn Hải Trung, Giám đốc Công an TP Hà Nội, dự thảo luật điều chỉnh giảm tỷ lệ sở hữu của các cá nhân, tổ chức mang tính đại chúng, các tổ chức tín dụng… giúp cơ cấu cổ đông ngân hàng thông thoáng, lành mạnh hơn.

Điều này “tránh quyền tự quyết tập trung vào một ông bà chủ nào đó, hạn chế điều hành của tổ chức phục vụ cho các công ty sân sau và nhóm lợi ích mà tổn hại đến ngân hàng hoặc nhóm cổ đông nhỏ”, ông Trung nói.

Theo ông Trung, thực tế vẫn tồn tại cổ đông lớn đứng danh hoặc không đứng danh hội đồng quản trị để điều hành, nắm cổ phần chi phối và điều hành hoạt động ngân hàng.

“Các quy định trong dự thảo mới chỉ mang tính kỹ thuật. Cần bổ sung thêm 2 vấn đề, một là, tăng cường vai trò của Ngân hàng Nhà nước để hạn chế hành vi lạm quyền cổ đông lớn, quyền quản trị điều hành để thao túng hoạt động của các tổ chức tín dụng.

Hai là, thêm biện pháp, giải pháp kiểm soát việc lách luật sử dụng nhiều cá nhân khác đứng tên cổ phần nhóm cổ đông lớn để điều hành tổ chức tín dụng”, ông Trung đề xuất.

Đề nghị có cơ quan thanh tra, kiểm tra hoạt động tín dụng độc lập

Ông Trịnh Xuân An, Ủy viên chuyên trách Ủy ban Quốc phòng An ninh nhấn mạnh, phải chấm dứt tình trạng sở hữu chéo, chứ không phải hạn chế.

Dự thảo luật đã thiết kế nhiều biện pháp như giảm tỷ lệ cổ phần, giảm hạn mức cấp tín dụng, nhưng ông An thấy “chưa đủ mạnh” vì mang tính chất thụ động.

“Chấm dứt sở hữu chéo liên quan tới công khai minh bạch và xử lý nghiêm tổ chức, cá nhân dính dáng tới việc này. Do đó, cần thiết đặt lại mô hình cơ quan giám sát, kiểm tra liên quan tới ngân hàng”, ông An nói.

Bởi, theo ông, để xảy ra trường hợp như vụ Ngân hàng Thương mại Cổ phần Sài Gòn (SCB), vi phạm đều liên quan tới cơ quan thanh tra giám sát ngân hàng.

Ông Trịnh Xuân An, Ủy viên chuyên trách Ủy ban Quốc phòng An ninh. Ảnh: Đ.X

Lưu ý dự luật mới thiết kế ở một điều liên quan đến thanh tra, giám sát ngân hàng, ông An đề nghị, cần quy định rõ hơn thành 1 chương và cần có cơ quan thanh tra, kiểm tra hoạt động tín dụng mang tính độc lập. Hiện đã có quốc gia tái thành lập lại cơ quan này.

“Không nhất thiết giảm cổ phần, room cấp vốn, thậm chí có thể cho phép sở hữu ở mức cao hơn. Nhưng quản lý được, để tổ chức cá nhân không dám, không thể sử dụng tài sản chéo với công ty của mình, cần thiết chế mạnh mới có thể xử lý nghiêm”, đại biểu Trịnh Xuân An nói.

Luật hóa tình chính danh khi mở tài khoản ngân hàng

Vẫn đề nữa, qua thực tế đấu tranh phòng chống tội phạm, Giám đốc Công an TP Hà Nội thấy nổi lên các thủ đoạn sử dụng giấy tờ giả mở tài khoản ngân hàng, nhằm gây khó khăn, tránh né. Từ đó, ông đề nghị, luật hóa quy định tính chính danh khi mở tài khoản.

Thêm nữa, luật này cần có quy định cụ thể về các điều kiện bắt buộc các tổ chức tín dụng phải có nền tảng công nghệ, cơ sở vật chất trong nhận diện khách hàng để đảm bảo tính chính danh.

Ông Trung còn đề nghị có quy định tổ chức tín dụng có trách nhiệm rà soát, phát hiện và phối hợp với cơ quan công an và các cơ quan có liên quan xử lý nghiêm minh các hành vi vi phạm về tài khoản không chính danh.

Dự thảo luật quy định cơ quan Nhà nước có thẩm quyền yêu cầu các tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài yêu cầu cung cấp thông tin khách hàng.

Giám đốc Công an TP Hà Nội cho biết, tội phạm công nghệ cao, đánh bạc, rửa tiền trên không gian mạng rất phức tạp, gây hậu quả nghiêm trọng.

“Sau các vụ việc, lực lượng công an ngay lập tức truy xét dòng tiền, phong tỏa tài khoản. Nhưng với các quy định hiện hành thì không thể đáp ứng được việc phong tỏa kịp thời, các đối tượng ngay lập tức chuyển tiền đi rất nhanh nên tỷ lệ thu hồi được tiền rất ít”, ông Trung nêu.

Giám đốc Công an Hà Nội đề nghị quy định rút ngắn thời gian phong tỏa tài khoản, có thể giao Chính phủ quy định chi tiết nội dung này để nâng cao hiệu quả phòng chống tội phạm.