Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ. Ảnh: Đ.X

Ngày 29/7, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ và Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định đồng chủ trì cuộc làm việc với Thường trực Ủy ban Pháp luật và 2 bộ (Nội vụ, Xây dựng) về sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị quyết số 1210 về phân loại đô thị và Nghị quyết số 1211 về tiêu chuẩn của đơn vị hành chính và phân loại đơn vị hành chính.

Giảm 8 đơn vị hành chính cấp huyện, 267 đô thị được nâng loại

Tại tờ trình về sửa đổi, bổ sung Nghị quyết số 1210, Chính phủ đề nghị sửa đổi, bổ sung 4/15 điều, bổ sung mới Điều 13a, bãi bỏ Điều 14 và thay thế các phụ lục 1,2,3 của nghị quyết.

Dự thảo nghị quyết sửa đổi, bổ sung quy định về mục đích, nguyên tắc phân loại đô thị; hồ sơ, thủ tục lập, thẩm định, công nhận loại đô thị, rà soát, đánh giá phân loại đô thị; trách nhiệm quản lý, kiểm tra công tác phân loại đô thị và sau khi được công nhận loại đô thị.

Dự thảo còn bổ sung quy định về phân loại đô thị theo yếu tố vùng miền, sửa đổi quy định về phân loại đô thị áp dụng cho một số đô thị có yếu tố đặc thù.

Chính phủ cũng đề xuất sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị quyết số 1211, trong đó tập trung sửa đổi, bổ sung tiêu chuẩn của đơn vị hành chính trong trường hợp đặc thù và giảm tiêu chuẩn số lượng đơn vị hành chính trực thuộc của 4 loại đơn vị hành chính (tỉnh, TP trực thuộc Trung ương, huyện, quận).

Đại diện lãnh đạo Bộ Nội vụ, Bộ xậy dựng, Bộ Tư pháp, Văn phòng Chính phủ... tham dự cuộc làm việc. Ảnh: Đ.X

Nêu quan điểm của Thường trực Ủy ban Pháp, theo Chủ nhiệm Hoàng Thanh Tùng, qua 6 năm thực hiện, đặc biệt là qua kết quả sắp xếp đơn vị hành chính giai đoạn 2019-2021 cho thấy, về cơ bản, cả 2 nghị quyết vẫn đang phát huy giá trị tích cực, giúp kiểm soát chặt chẽ, hạn chế tối đa việc chia tách các đơn vị hành chính.

Trước yêu cầu của giai đoạn phát triển mới, Nghị quyết số 18 ngày 25/10/2017 của Trung ương đặt ra yêu cầu sắp xếp, kiện toàn, tổ chức lại các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã chưa đủ tiêu chuẩn theo quy định của pháp luật.

Nghị quyết số 37 của Bộ Chính trị đã xác định mục tiêu đến năm 2021, cơ bản hoàn thành việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã chưa đạt 50% về tiêu chuẩn diện tích tự nhiên và quy mô dân số (theo quy định tại Nghị quyết số 1211).

Giai đoạn 2019 - 2021, cả nước đã thực hiện sắp xếp 21 đơn vị hành chính cấp huyện và 1.056 đơn vị hành chính cấp xã.

Qua đó giảm được 8 đơn vị hành chính cấp huyện và 561 đơn vị hành chính cấp xã; có 267 đô thị được nâng loại (gồm 5 đô thị loại I, 12 đô thị loại II, 20 đô thị loại III, 33 đô thị loại IV và khoảng 197 đô thị loại V); có 1 TP thuộc TP trực thuộc Trung ương, 4 TP thuộc tỉnh, 14 thị xã và 144 phường được thành lập.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng: Ảnh: Đ.X

Do đó, Thường trực Ủy ban Pháp luật tán thành với quan điểm của Chính phủ và các bộ là chưa nên đặt vấn đề thay đổi, điều chỉnh một cách toàn diện các tiêu chuẩn của đơn vị hành chính, tiêu chí, tiêu chuẩn về phân loại đô thị tại thời điểm hiện nay để bảo đảm tính nhất quán, ổn định trong việc thực hiện chủ trương sắp xếp các đơn vị hành chính (phục vụ giai đoạn tiếp theo 2022-2030).

Phạm vi sửa đổi, bổ sung 2 nghị quyết như Chính phủ đề xuất là cần thiết và phù hợp với bối cảnh thực tiễn hiện nay.

Chưa sửa đổi toàn diện tiêu chí, tiêu chuẩn đơn vị hành chính

Nêu ý kiến, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đặt vấn đề: Có nên áp dụng một tiêu chí, tiêu chuẩn chung về đơn vị hành chính, phân loại đô thị cho tất cả các địa phương trong cả nước không hay phải quy định khung tiêu chí để vừa bảo đảm tính thống nhất trong cả nước nhưng đồng thời cũng tính đến tính đặc thù vùng miền để thực hiện cho phù hợp với thực tiễn?

Theo ông Vương Đình Huệ, việc đề xuất sửa đổi, bổ sung các tiêu chí, tiêu chuẩn cụ thể như thế nào phải có những đánh giá hết sức thấu đáo, trên cơ sở thực tiễn, cơ sở khoa học về quản lý Nhà nước, quản lý hành chính, các yếu tố về địa lý, dân cư, xã hội, văn hoá, dân tộc, tôn giáo, phân cấp, phân quyền... chứ không thể cảm tính được.

Từ đó, ông đề nghị Ủy ban Pháp luật và 2 bộ (Nội vụ, Xây dựng) - các cơ quan được giao chủ trì giúp Quốc hội, Chính phủ chuẩn bị 2 dự thảo nghị quyết sửa đổi, bổ sung phải đánh giá toàn diện, giải trình thuyết phục để trình Chính phủ và Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định. Ảnh: Đ.X

Kết luận cuộc làm việc, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định nêu rõ, đa số ý kiến đều nhất trí, chưa sửa đổi toàn diện các tiêu chí, tiêu chuẩn tại 2 nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội mà chỉ tập trung sửa đổi, bổ sung một số tiêu chuẩn, tiêu chí với đơn vị hành chính và đô thị có yếu tố đặc thù để phù hợp hơn với điều kiện thực tế, kịp thời thể chế hóa các chủ trương, chỉ đạo mới của Đảng, góp phần tháo gỡ một số khó khăn, vướng mắc của địa phương trong sắp xếp, kiện toàn các đơn vị hành chính.

Với những vấn đề chưa rõ, chưa thống nhất, Phó Chủ tịch Quốc hội nhất trí tiếp tục nghiên cứu để đề xuất việc sửa đổi, bổ sung khi có đủ điều kiện.

Bộ Nội vụ, Bộ Xây dựng (cơ quan chủ trì soạn thảo) được đề nghị tiếp thu đầy đủ các ý kiến, tiếp tục hoàn thiện hồ sơ 2 dự thảo nghị quyết mới để trình Chính phủ và Ủy ban Thường vụ Quốc hội trong tháng 8/2022.