Thường vụ Quốc hội: Xem xét cấp “sổ đỏ” cho cá nhân sử dụng đất không giấy tờ trước 1/7/2014

Ủy ban Thường vụ Quốc hội thảo luận một số nội dung lớn tiếp thu, giải trình, chỉnh lý và phương án thông qua Dự thảo Luật Đất đai sửa đổi, sáng ngày 16/11.

Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) đã được thảo luận tại đợt 1 kỳ họp thứ 6. Thời điểm trình Quốc hội thảo luận, có tới 16 nội dung được thiết kế 2-3 phương án.

Về cấp giấy chứng nhận cho hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất (còn gọi là sổ đỏ) không có giấy tờ về quyền sử dụng đất không vi phạm pháp luật về đất đai, không thuộc trường hợp giao đất trái thẩm quyền, khoản 3, điều 139, dự thảo luật thiết kế 2 phương án.

Sau khi Quốc hội thảo luận, trong 26 nội dung của dự thảo luật, có 6 nội dung đã tiếp thu gọn còn 1 phương án; 5 nội dung Đảng đoàn Quốc hội đã báo cáo cấp có thẩm quyền; 14 nội dung có 2 phương án.

Trình bày báo cáo tiếp thu, giải trình, chỉnh lý và phương án thông qua Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) sáng nay, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho hay, tiếp thu ý kiến đa số trong Ủy ban Thường vụ Quốc hội, dự thảo luật quy định về xem xét công nhận quyền sử dụng đất cho hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất đến trước ngày 01/7/2014.

Để giải quyết căn cơ vấn đề này, cơ quan thẩm tra của Quốc hội đề nghị Chính phủ có cơ chế, chính sách hỗ trợ thực hiện cấp Giấy chứng nhận cho hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất không có giấy tờ về quyền sử dụng đất không vi phạm pháp luật.

Điều này góp phần nâng cao hiệu quả công tác quản lý Nhà nước về đất đai, bảo đảm hiệu lực pháp lý của quy định.

Vẫn 2 phương án thu hồi đất xây nhà ở thương mại

Liên quan quy định thu hồi đất thực hiện dự án nhà ở thương mại, dự án hỗn hợp nhà ở và kinh doanh thương mại, dịch vụ, dự thảo luật trình Quốc hội thiết kế 2 phương án và ý kiến đại biểu Quốc hội về nội dung này vẫn chưa thống nhất.

Theo Ủy ban Kinh tế, có ý kiến đề nghị với những dự án nhà ở thương mại và dự án đô thị, phần thỏa thuận là chỉ diện tích xây dựng nhà ở sẽ do người dân và doanh nghiệp thỏa thuận; còn lại Nhà nước vẫn phải thu hồi đối với công trình hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội là các công trình phúc lợi, công cộng khác.

Trên cơ sở các ý kiến, dự thảo luật tiếp tục thiết kế 2 phương án.

Phương án 1: Quy định dự án nhà ở thương mại, dự án hỗn hợp nhà ở và kinh doanh thương mại, dịch vụ thực hiện đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư có sử dụng đất. Ý kiến của Chính phủ đề xuất theo hướng này.

Phương án 2: Quy định dự án nhà ở thương mại, dự án hỗn hợp nhà ở và kinh doanh thương mại, dịch vụ gắn với tiêu chí, điều kiện cụ thể thuộc trường hợp Nhà nước thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng, với lập luận đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư có sử dụng đất chỉ là hình thức Nhà nước giao đất, cho thuê đất, không phải tiêu chí, điều kiện để thu hồi đất. Tuy nhiên, các cơ quan chưa thiết kế được nội dung cụ thể theo phương án này.

Nêu ý kiến, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga cho biết, Điều 79 về thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội đang được quy định theo hướng minh bạch, quy định rõ các trường hợp thu hồi đất.

Tuy nhiên, bà Nga thấy, quy định tại 5 khoản gồm khoản 9, khoản 10, khoản 15, khoản 18 và khoản 20 sẽ “vô hiệu hoá” khoản 32 Điều này.

Tại khoản 32, Điều 79 quy định, “trường hợp thu hồi đất để thực hiện các dự án, công trình vì lợi ích quốc gia, công cộng không thuộc các trường hợp quy định từ khoản 1 đến khoản 31 của điều này thì Quốc hội sửa đổi, bổ sung về các trường hợp thu hồi đất của luật này theo trình tự, thủ tục rút gọn”

Chủ nhiệm Uỷ ban Tư pháp nêu rõ, ngoài quy định mở tại khoản 32 là khi có trường hợp thu hồi khác Quốc hội phải sửa đổi luật, vẫn còn 5 khoản có quy định “quét”, tạo nên sự không minh bạch.

Do đó, bà Nga đề nghị Ban Soạn thảo và Uỷ ban Kinh tế cân nhắc không quy định các khoản quét ở trong Điều 79 Dự thảo Luật.

Theo Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, đây là nội dung vẫn còn nhiều ý kiến băn khoăn. Ông đề nghị cơ quan thẩm tra tiếp tục phối hợp với Bộ Tài nguyên Môi trường, các cơ quan của Quốc hội nghiên cứu làm rõ; có thể nghiên cứu thiết kế 2 phương án nhưng nêu rõ từng phương án như thế nào.

Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất từ ngày 15/10/1993 đến trước ngày 01/7/2014 nay được UBND cấp xã xác nhận là không có tranh chấp thì diện tích được công nhận quyền sử dụng đất như sau:

a) Trường hợp thửa đất có nhà ở mà diện tích thửa đất bằng hoặc lớn hơn hạn mức giao đất ở quy định tại khoản 2 Điều 196 và khoản 4 Điều 197 của luật này thì diện tích đất ở được công nhận bằng hạn mức giao đất ở; trường hợp diện tích đất xây dựng nhà ở và các công trình phục vụ đời sống lớn hơn hạn mức giao đất ở thì công nhận diện tích đất ở theo diện tích thực tế đã xây dựng nhà ở và các công trình phục vụ đời sống đó;

b) Đối với thửa đất có nhà ở mà diện tích thửa đất nhỏ hơn hoặc bằng hạn mức giao đất ở quy định tại khoản 2 Điều 196 và khoản 4 Điều 197 của Luật này thì toàn bộ diện tích thửa đất được công nhận là đất ở;

c) Đối với thửa đất sử dụng vào mục đích sản xuất, kinh doanh phi nông nghiệp, thương mại, dịch vụ thì công nhận đất sản xuất, kinh doanh phi nông nghiệp theo quy định tại điểm c khoản 1 điều này;

d) Đối với phần diện tích đất còn lại sau khi đã được xác định theo quy định tại điểm a và điểm c khoản này thì được xác định theo hiện trạng đang sử dụng, cụ thể như sau:

Trường hợp hiện trạng sử dụng là đất phi nông nghiệp không phải là đất ở thì được công nhận theo quy định tại điểm c khoản này;

Trường hợp hiện trạng sử dụng là đất nông nghiệp thì được công nhận theo hình thức Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất; nếu người sử dụng đất có nhu cầu công nhận vào mục đích đất phi nông nghiệp mà phù hợp với quy hoạch sử dụng đất cấp huyện hoặc quy hoạch đô thị hoặc quy hoạch xây dựng hoặc quy hoạch nông thôn thì được công nhận vào mục đích đó và phải nộp tiền sử dụng đất theo quy định của pháp luật.

đ) Người sử dụng đất được cấp Giấy chứng nhận quy định tại khoản này thì phải thực hiện nghĩa vụ tài chính theo quy định của pháp luật.

(Khoản 3, Điều 139, Dự thảo Luật Đất đai sửa đổi mới nhất)