Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính

Tham dự tại đầu cầu Hà Nội có Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà, Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang; lãnh đạo các Ban Đảng, Hội đồng Dân tộc và các Ủy ban của Quốc hội; các Bộ trưởng, lãnh đạo các bộ, ngành; đại diện các đối tác phát triển, cơ quan đại diện ngoại giao, các nhà khoa học, các chuyên gia.

Bí thư Thành ủy TPHCM Nguyễn Văn Nên, các đồng chí Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh tham dự tại các điểm cầu 63 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.

Tại Hội nghị công bố và triển khai quy hoạch tổng thể quốc gia, Thủ tướng Chính phủ và lãnh đạo các bộ, ban, ngành Trung ương đã thực hiện nghi thức khai trương Hệ thống thông tin và cơ sở dữ liệu quốc gia về quy hoạch.

Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng đã công bố nội dung chủ yếu Nghị quyết số 81/2023/QH15 của Quốc hội về Quy hoạch tổng thể quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn 2050. Quy hoạch tổng thể quốc gia đặt mục tiêu phấn đấu đến năm 2030 là nước đang phát triển có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao, tăng trưởng kinh tế dựa trên nền tảng khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

Quy hoạch định hướng mô hình tổ chức không gian phát triển quốc gia hiệu quả, thống nhất, bền vững; hình thành các vùng động lực, hành lang kinh tế, cực tăng trưởng, có mạng lưới kết cấu hạ tầng cơ bản đồng bộ, hiện đại; bảo đảm các cân đối lớn, nâng cao khả năng chống chịu của nền kinh tế; môi trường sinh thái được bảo vệ; đời sống vật chất, tinh thần của Nhân dân được nâng cao; quốc phòng, an ninh được bảo đảm. Chỉ tiêu kinh tế, phấn đấu tốc độ tăng trưởng GDP cả nước bình quân đạt khoảng 7,0%/năm giai đoạn 2021-2030. Đến năm 2030, GDP bình quân đầu người theo giá hiện hành đạt khoảng 7.500 USD.

Tầm nhìn đến năm 2050, nước ta là nước phát triển, thu nhập cao, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh. Hệ thống kết cấu hạ tầng đồng bộ, hiện đại. Hệ thống đô thị thông minh, hiện đại, giàu bản sắc, xanh. Phát triển các vùng hài hòa, bền vững. Giá trị, bản sắc văn hóa tốt đẹp của dân tộc được giữ gìn, phát huy. Môi trường có chất lượng tốt, xã hội hài hòa với thiên nhiên, phát triển hiệu quả theo hướng cac-bon thấp; phấn đấu nhanh nhất đạt mục tiêu giảm phát thải ròng của quốc gia về “0” vào năm 2050. Tốc độ tăng trưởng bình quân giai đoạn 2031-2050 đạt khoảng 6,5-7,5%/năm.

Theo Quy hoạch, phát triển không gian kinh tế-xã hội theo 6 vùng kinh tế-xã hội gồm: Trung du và miền núi phía Bắc; Đồng bằng sông Hồng; Bắc Trung Bộ và duyên hải miền Trung; Tây Nguyên; Đông Nam Bộ; Đồng bằng sông Cửu Long. Cùng với đó, phát triển 4 vùng động lực quốc gia: Vùng động lực phía Bắc, vùng động lực phía Nam, vùng động lực miền Trung và vùng động lực Đồng bằng sông Cửu Long với các cực tăng trưởng tương ứng của mỗi vùng là Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Cần Thơ. Phát triển các hành lang kinh tế ưu tiên trong giai đoạn đến năm 2030: Hành lang kinh tế Bắc - Nam và 2 hành lang kinh tế Đông - Tây là Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng - Quảng Ninh và Mộc Bài - Thành phố Hồ Chí Minh - Vũng Tàu…

Quy hoạch cũng định hướng phát triển hệ thống đô thị và nông thôn quốc gia; định hướng phát triển không gian biển; định hướng phát triển và phân bố không gian các ngành quan trọng; định hướng phát triển hạ tầng cấp quốc gia…

Phát biểu tại hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh, quy hoạch tổng thể quốc gia có ý nghĩa rất quan trọng và được xây dựng dựa trên Định hướng quy hoạch tổng thể quốc gia đã được Hội nghị lần thứ 6 Ban Chấp hành Trung ương khóa XIII thông qua tại Kết luận số 45-KL/TW ngày 17/11/2022.

Tại phiên bế mạc Hội nghị lần thứ 6 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã khẳng định “Ban Chấp hành Trung ương đã dành nhiều thời gian để nghiên cứu, thảo luận, tạo sự thống nhất cao về sự cần thiết phải ban hành và tổ chức thực hiện thật tốt Quy hoạch tổng thể quốc gia thời kỳ 2021-2030 và tầm nhìn đến năm 2050, góp phần thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng và Chiến lược phát triển kinh tế-xã hội 2021- 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Trung ương coi đây là nhiệm vụ chính trị rất quan trọng có ý nghĩa chiến lược, cơ bản, lâu dài, nhưng cũng là vấn đề rất rộng lớn, rất mới, rất khó, rất nhạy cảm và chưa có tiền lệ”.

Tiếp tục cụ thể hóa Cương lĩnh của Đảng, Hiến pháp năm 2013 và Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, kế hoạch 5 năm, chiến lược 10 năm được Đại hội XIII thông qua, Quy hoạch tổng thể quốc gia là căn cứ pháp lý, công cụ quan trọng giúp Nhà nước hoạch định, kiến tạo động lực, không gian phát triển, bảo đảm tính kết nối đồng bộ giữa quy hoạch cấp quốc gia với quy hoạch vùng và quy hoạch tỉnh, nhằm khai thác tối đa tiềm năng, lợi thế của đất nước để phát triển KTXH nhanh, bao trùm và bền vững (hay nói cách khác Quy hoạch tổng thể quốc gia là căn cứ để lập Quy hoạch không gian biển quốc gia, Quy hoạch sử dụng đất quốc gia, Quy hoạch ngành quốc gia, Quy hoạch vùng và Quy hoạch các địa phương); đẩy nhanh việc thực hiện đột phá chiến lược về phát triển hạ tầng; đồng thời loại bỏ các quy hoạch chồng chéo, cản trở phát triển, gây khó khăn cho việc huy động các nguồn lực của doanh nghiệp và người dân, phát huy tối đa các nguồn lực trong hoạt động đầu tư và phát triển của cả đất nước, của từng vùng và từng địa phương với tầm nhìn dài hạn, tổng thể.

Sau khi được Quốc hội thông qua, Chính phủ đã chỉ đạo Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì phối hợp với các bộ, ngành, địa phương xây dựng Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 81/2023/QH15 ngày 09/01/2023 của Quốc hội và Kế hoạch thực hiện Quy hoạch tổng thể quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, trình Chính phủ ban hành, triển khai.

Thủ tướng yêu cầu các cấp, các ngành tập trung chỉ đạo triển khai đồng bộ, hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp thực hiện Quy hoạch tổng thể quốc gia. Trong đó, phải quán triệt nội dung của Quy hoạch tổng thể quốc gia để thực hiện trong từng cơ quan, đơn vị; rà soát, cập nhật và cụ thể hóa các nội dung của Quy hoạch tổng thể quốc gia vào các quy hoạch quốc gia, quy hoạch vùng và quy hoạch cấp tỉnh đã phê duyệt hoặc đang thẩm định, đang lập, bảo đảm sự đồng bộ, thống nhất của các cấp quy hoạch.

Cùng với đó, ưu tiên bố trí nguồn lực để thực hiện có hiệu quả Quy hoạch tổng thể quốc gia, nhất là tập trung nguồn vốn thực hiện các chương trình, dự án quan trọng quốc gia; đẩy nhanh tiến độ triển khai các dự án quan trọng quốc gia đã được cấp có thẩm quyền quyết định chủ trương đầu tư, quyết định đầu tư; làm tốt công tác chuẩn bị đầu tư để triển khai các dự án theo Nghị quyết số 81/2023/QH15.

Thủ tướng cũng chỉ đạo các bộ, ngành tập trung triển khai các nội dung của Quy hoạch tổng thể quốc gia về: cơ chế, chính sách; thu hút đầu tư phát triển; phát triển nguồn nhân lực; chăm lo công tác an sinh xã hội; khoa học, công nghệ và môi trường; nguồn lực tài chính thực hiện quy hoạch; đẩy mạnh hợp tác quốc tế; bảo đảm quốc phòng, an ninh.

Sau khi các quy hoạch được phê duyệt, phải có các dự án, đề án cụ thể, bố trí nguồn lực để thực hiện, mang lại hiệu quả cân đong đo đếm được, góp phần xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ gắn với chủ động, tích cực hội nhập quốc tế sâu rộng, thực chất, hiệu quả, vì mục tiêu đất nước hùng cường, thịnh vượng, nhân dân ngày càng ấm no, hạnh phúc, Thủ tướng nhấn mạnh.

Với tư duy mới, tầm nhìn mới để tìm kiếm không gian, cơ hội phát triển mới, tạo nên những giá trị mới khi triển khai Nghị quyết số 81 của Quốc hội, thay mặt Chính phủ, Thủ tướng đề nghị các cơ quan của Đảng, Quốc hội, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị-xã hội phối hợp chặt chẽ, có hiệu quả với Chính phủ, các cấp chính quyền tổ chức triển khai Quy hoạch tổng thể quốc gia, đồng thời thực hiện vai trò giám sát tối cao của Quốc hội, vai trò phản biện, đóng góp ý kiến của các tổ chức chính trị-xã hội.

Để triển khai hiệu quả Quy hoạch tổng thể quốc gia, Thủ tướng yêu cầu các Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương:

(i) Căn cứ chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn được giao, nghiêm túc triển khai thực hiện có hiệu quả, thực chất, toàn diện mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp tại Nghị quyết số 81/2023/QH15 ngày 9/1/2023 của Quốc hội và các nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu nêu tại Nghị quyết này; chủ động triển khai thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp cụ thể của bộ, cơ quan Trung ương và của địa phương mình; kịp thời xử lý vấn đề phát sinh, đề cao trách nhiệm người đứng đầu trong việc giám sát, tổ chức thực hiện hiệu quả các nhiệm vụ được giao; chịu trách nhiệm toàn diện trước Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ về kết quả thực hiện nhiệm vụ của bộ, ngành, địa phương mình.

(ii) Khẩn trương xây dựng, ban hành Kế hoạch thực hiện các nhiệm vụ được giao chủ trì ngay sau khi Chính phủ ban hành Nghị quyết về Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết số 81/2023/QH15 của Quốc hội, trình cấp có thẩm quyền theo đúng thời hạn yêu cầu; trong đó xác định rõ, đầy đủ các mục tiêu, nhiệm vụ cụ thể, tiến độ thực hiện, dự kiến kết quả đầu ra đối với từng nhiệm vụ và phân công các đơn vị thực hiện và người lãnh đạo, chỉ đạo trực tiếp.

(iii) Khẩn trương hoàn thành việc lập, trình cấp có thẩm quyền thẩm định, phê duyệt quy hoạch cấp quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 trong năm 2023, đảm bảo phù hợp, thống nhất và đồng bộ với Quy hoạch tổng thể quốc gia đã được Quốc hội thông qua tại Nghị quyết số 81/2023/QH15; xây dựng kế hoạch thực hiện quy hoạch, trình cấp có thẩm quyền xem xét, phê duyệt để triển khai thực hiện.

(iv) Chỉ đạo việc rà soát các quy hoạch trong hệ thống quy hoạch quốc gia đã được cấp có thẩm quyền quyết định hoặc phê duyệt theo quy định của Luật Quy hoạch, nếu có mâu thuẫn với quy hoạch cao hơn thì trình cấp có thẩm quyền quyết định hoặc phê duyệt quy hoạch cho chủ trương điều chỉnh. Việc điều chỉnh quy hoạch trong trường hợp có mâu thuẫn với quy hoạch cao hơn thực hiện theo quy định tại Nghị quyết số 61/2022/QH15 ngày 16/6/2022 của Quốc hội.

(v) Kịp thời đề xuất các giải pháp nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện, gửi Bộ Kế hoạch và Đầu tư để tổng hợp, báo cáo Thủ tướng Chính phủ.

(vi) Thường xuyên theo dõi, kiểm tra, giám sát tiến độ, kết quả thực hiện nhiệm vụ được giao; định kỳ hằng năm, tổng hợp, đánh giá tình hình thực hiện bằng văn bản, gửi Bộ Kế hoạch và Đầu tư tổng hợp, báo cáo Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ theo quy định của pháp luật về quy hoạch, kịp thời điều chỉnh những vấn đề phát sinh, những vấn đề khó khăn cần tháo gỡ.

Bộ Thông tin và Truyền thông chủ trì, phối hợp với Ban Tuyên giáo Trung ương chỉ đạo các cơ quan báo chí, hệ thống thông tin cơ sở phối hợp với các bộ, ngành và địa phương liên quan tăng cường công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức của người dân, doanh nghiệp, cơ quan, đơn vị về quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất quốc gia và các mục tiêu, nhiệm vụ và giải pháp xác định tại Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 81/2023/QH15 của Quốc hội, tạo đồng thuận xã hội.

Thủ tướng nhấn mạnh: Việc làm quy hoạch đã khó, nhưng tổ chức thực hiện còn khó hơn nữa. Việc triển khai và thực hiện thắng lợi các mục tiêu, yêu cầu của Quy hoạch tổng thể quốc gia là nhiệm vụ rất nặng nề, khó khăn, cần quyết tâm chính trị cao, nỗ lực lớn, hành động quyết liệt, hiệu quả của các cấp chính quyền, dưới sự lãnh đạo của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, sự vào cuộc, giám sát tối cao của Quốc hội, sự đồng hành của cả hệ thống chính trị.

Đây là lần đầu tiên chúng ta xây dựng và triển khai Quy hoạch tổng thể quốc gia, không tránh khỏi những vướng mắc, bất cập, quan trọng nhất là trong quá trình tổ chức thực hiện, chúng ta kịp thời phát hiện những vướng mắc, bất cập, những vấn đề chưa sát với thực tế, chưa có tính khả thi cao, kịp thời điều chỉnh, trình cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định, với tinh thần không cầu toàn, không nóng vội.

Chính phủ mong nhận được sự quan tâm phối hợp chỉ đạo của các cơ quan Đảng, Quốc hội, Mặt trận tổ quốc, các tổ chức chính trị-xã hội và sự vào cuộc quyết liệt của các cấp chính quyền cũng như sự quan tâm, đồng hành của các đối tác phát triển, các nhà đầu tư trong và ngoài nước, cộng đồng doanh nghiệp, toàn xã hội và tất cả người dân.

Hội nghị toàn quốc về đẩy nhanh tiến độ và nâng cao chất lượng công tác quy hoạch

Ngay sau Hội nghị công bố và triển khai quy hoạch tổng thể quốc gia thời kỳ 2021-2030 tầm nhìn đến 2050, Thủ tướng Phạm Minh Chính tiếp tục chủ trì Hội nghị toàn quốc về đẩy nhanh tiến độ và nâng cao chất lượng công tác quy hoạch thời kỳ 2021-2030.

Tại hội nghị, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã báo cáo tổng hợp về kết quả triển khai công tác quy hoạch; các bộ, ngành và địa phương báo cáo về tiến độ lập quy hoạch, các khó khăn, vướng mắc, chậm chễ trong việc lập quy hoạch và một số đề xuất, kiến nghị để bảo đảm tiến độ, chất lượng quy hoạch.

Các báo cáo và ý kiến tại hội nghị đánh giá, thời gian qua, Trung ương, Quốc hội, Chính phủ đã kịp thời tháo gỡ các vướng mắc, nhất là thể chế, cơ chế, chính sách trong triển khai Luật Quy hoạch. Các địa phương đã nâng cao nhận thức về công tác quy hoạch, về tầm quan trọng, vị trí, vai trò của công tác quy hoạch trong phát triển kinh tế-xã hội của các ngành, địa phương.

Để đẩy nhanh tiến độ lập các quy hoạch theo quy định của Luật Quy hoạch, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã có nhiều văn bản chỉ đạo, đôn đốc và tổ chức nhiều cuộc họp. Bộ, ngành và địa phương đã có nhiều nỗ lực trong việc triển khai lập các quy hoạch, đặc biệt sau khi Chính phủ ban hành Nghị quyết số 108/NQ-CP thực hiện Nghị quyết số 61/2022/QH15 ngày 16/6/2022 đã tháo gỡ được nhiều khó khăn, vướng mắc và đẩy nhanh hơn tiến độ và nâng cao chất lượng quy hoạch thời kỳ 2021-2030.

Tuy nhiên, do nhiều nguyên nhân khách quan và chủ quan, việc triển khai lập quy hoạch đang gặp một số khó khăn, vướng mắc, tiến độ lập quy hoạch đang bị chậm, chưa đáp ứng được với yêu cầu thực tiễn. Số lượng quy hoạch còn lại mà các bộ, ngành, địa phương phải hoàn thành trong năm 2023 là rất lớn.

Kết luận hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, việc triển khai Luật Quy hoạch là nhiệm vụ chính trị quan trọng của các cấp chính quyền, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy.

Thủ tướng cơ bản đồng tình, đánh giá cao báo cáo và các ý kiến rất tâm huyết, đầy trách nhiệm và thiết thực, sát thực tiễn của đại diện lãnh đạo các bộ ngành, địa phương. Qua đó cho thấy, thời gian qua, việc triển khai các nhiệm vụ, công việc theo Luật Quy hoạch đã có những tiến bộ nhất định.

Tuy nhiên, tiến độ lập, thẩm định và phê duyệt quy hoạch vẫn chưa được như kế hoạch đề ra; chất lượng cần được nâng cao hơn nữa; công tác tư vấn cũng gặp những khó khăn cần khắc phục để bảo đảm chất lượng, sát tình hình của các bộ, ngành, lĩnh vực, địa phương; vấn đề kinh phí cho công tác quy hoạch có những quy định chưa hợp lý; công tác thẩm định cần đổi mới để nhanh hơn, chất lượng hơn, tiếp thu, giải trình rõ ràng, khẩn trương; một số vướng mắc về pháp lý cần tiếp tục giải quyết, xử lý.

Các báo cáo và ý kiến đã phân tích kỹ các nguyên nhân, Thủ tướng cho rằng nguyên nhân cơ bản nhất là còn một số vướng mắc về pháp lý; tác động của dịch bệnh COVID-19 trong những năm qua; trong khi đây là vấn đề lớn, mới, khó, nhạy cảm và chưa có tiền lệ; có nơi, có lúc vẫn chưa thực sự cố gắng.

Thủ tướng nhấn mạnh một số bài học kinh nghiệm quan trọng, như sự lãnh đạo, chỉ đạo thống nhất, tập trung, tích cực, hiệu quả của cấp ủy, tổ chức  đảng; sự đồng tình, ủng hộ, vào cuộc của các chủ thể liên quan, nhất là HĐND các cấp; sự nỗ lực, cố gắng của UBDN các cấp, đặc biệt là chủ tịch UBND cần vào cuộc nghiêm túc, sát sao, nhất là trong tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc với đơn vị tư vấn và chủ động làm việc với các bộ, ngành; tất cả đều phải nỗ lực, cố gắng, xem đây là nhiệm vụ chính trị quan trọng của năm 2023.

Các bộ, cơ quan ngang bộ và địa phương cần nghiêm túc kiểm điểm, rút kinh nghiệm và khẩn trương khắc phục các hạn chế, yếu kém; tăng cường kỷ luật, kỷ cương, tập trung cao độ chỉ đạo để thực hiện tốt công tác quy hoạch đảm bảo chất lượng, tiến độ theo nhiệm vụ được Chính phủ giao tại Nghị quyết số 108/NQ-CP ngày 26/8/2022.

Thủ tướng yêu cầu các bộ, cơ quan ngang bộ khẩn trương rà soát các văn bản pháp luật và các văn bản hướng dẫn để kịp thời sửa đổi, bổ sung hoặc trình cấp có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện chính sách, pháp luật về công tác quy hoạch, trong đó có quy định về kinh phí cho công tác quy hoạch theo hướng có thể sử dụng kinh phí chi thường xuyên. Nội dung nào thuộc thẩm quyền thuộc Chính phủ thì Chính phủ thực hiện, thuộc các bộ, ngành thì các bộ, ngành thực hiện; thuộc thẩm quyền thuộc Quốc hội thì báo cáo Quốc hội xem xét, quyết định.