Thiếu tướng, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng An ninh Lê Tấn Tới. Ảnh: Đ.X

Ngày 14/9, tại phiên họp thứ 3, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về Dự án Luật Điện ảnh (sửa đổi).

Dự thảo Luật Điện ảnh (sửa đổi) gồm 8 chương, 52 điều, trong đó kế thừa, chỉnh lý, sửa đổi và bổ sung 25 điều, quy định mới 27 điều so với luật hiện hành.

Kết hợp hậu kiểm và tiền kiểm với phim phổ biến trên mạng

Bộ trưởng Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng cho hay, trong quá trình xây dựng dự luật có những vấn đề còn ý kiến khác nhau, trong đó phổ biến phim trên không gian mạng. Vì vậy, dự thảo luật đưa ra 2 phương án.

Phương án 1, nhà phát hành, phổ biến phim “tự kiểm” và chịu trách nhiệm. Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch phối hợp với Bộ Thông tin và Truyền thông kiểm tra, xử lý việc tự phân loại phim phổ biến trên không gian mạng theo quy định của pháp luật.

Theo Bộ trưởng, phương án “hậu kiểm” là cách tiếp cận mới. Song “việc tự kiểm cũng tạo nên nguy cơ trong việc để lọt các sản phẩm phản ánh sai trái lịch sử, nội dung bạo lực, sử dụng ma túy, khiêu dâm, xâm hại trẻ em… gây nên hậu quả tiêu cực trong đời sống văn hóa - xã hội, khó xử lý kịp thời, triệt để”.

Phương án 2, chỉ được phổ biến phim khi có giấy phép phân loại phim do Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch, UBND cấp tỉnh cấp hoặc quyết định, tức là “tiền kiểm”.

Với khối lượng đăng tải và truy cập phim hiện nay chưa có giải pháp hiệu quả nhằm kiểm soát khối lượng thông tin này. Theo Bộ trưởng, đa số thành viên Chính phủ và cơ quan chủ trì soạn thảo thống nhất chọn phương án “hậu kiểm”.

Thẩm tra dự án luật này, Thường trực Uỷ ban Văn hoá, Giáo dục đề xuất phương án 3 kết hợp hậu kiểm và tiền kiểm một cách hợp lý.

“Hậu kiểm là chủ yếu, tiền kiểm đối với phim có ảnh hưởng xấu đến chính trị, tư tưởng, quốc phòng, an ninh, đối ngoại, và phải phù hợp với điều kiện, khả năng quản lý của cơ quan Nhà nước”, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục Nguyễn Đắc Vinh nêu.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định. Ảnh: Đ.X

Cho ý kiến sau đó, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định đồng tình phương án kết hợp, nhưng đề xuất cơ quan soạn thảo không trình ra Quốc hội 3 phương án, mà chỉ 1 phương án sau khi thống nhất cao.

Một số phim có tình tiết cổ súy cho hành vi vi phạm pháp luật

Liên quan đến vấn đề này, theo Thiếu tướng Lê Tấn Tới, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng An ninh, cần có quy định tổ chức, cá nhân phải tự phân loại và chịu trách nhiệm về phim đưa lên không gian mạng, nhất là những vấn đề liên quan tới quốc phòng, an ninh, hải đảo, trẻ em, tôn giáo, dân tộc.

Ông Tới cũng đề nghị cần quy định rõ, chi tiết hơn về nội dung và hành vi nghiêm cấm trong hoạt động điện ảnh.

Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng An ninh cho hay, hiện một số phim có tình tiết cổ súy cho hành vi vi phạm pháp luật, ví dụ phạm tội nhưng không bị xử lý, lối sống ích kỷ, phản ánh quá chân thực, quá chi tiết sự “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”… vô hình trung làm người xem nhận thức sai và bắt chước làm theo.

“Điển hình, sau khi VTV chiếu phim "Người phán xử" thì tình hình các băng ổ nhóm tội phạm xã hội đen xảy ra rất nhiều. Đất nước chúng ta quản lý xã hội bằng pháp luật, nhưng trong phim thì pháp luật không giải quyết được, mà đưa cho ông trùm làm người phán xử, kể cả phán xử lực lượng công an. Phán xử tất cả. Mà phim đó chiếu trên giờ vàng thì ai chịu trách nhiệm về vấn đề này?”, Thiếu tướng Lê Tấn Tới nêu.

Bộ trưởng Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng. Ảnh Đ.X

Giải trình, Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng nêu khó khăn trong việc kiểm soát các nội dung phim trên không gian mạng theo dạng tiền kiểm. Do đó, xu hướng là nhà cung cấp phải chịu trách nhiệm.

Tiếp thu các ý kiến, ông Hùng cho biết, ban soạn thảo sẽ chỉnh lý theo hướng gắn tiền kiểm và hậu kiểm để bảo đảm an ninh chính trị.

“Tôi thấy luật sửa chưa thoát khỏi khung cũ”

Theo Phó chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định, trước khi có Luật Điện ảnh, ngành này bao cấp. Khi có luật chuyển lên 1 bước, hiện tự chủ, hoạt động dịch vụ sự nghiệp công và có thu, nhiều đơn vị điện ảnh hoạt động tốt.

“Sau sửa lần này thì ngành Điện ảnh không chỉ tự chủ mà phải phát triển theo hướng ngành công nghiệp dịch vụ văn hóa, có tích lũy, thu nhập cao, thúc đẩy phát triển, bên cạnh làm tốt chức năng văn hóa tinh thần”, ông Định nói.

Tuy nhiên, Phó Chủ tịch Quốc hội thấy dự luật “thiếu vắng” các quy định với tính chất luật “điều chỉnh 1 ngành, lĩnh vực hết sức có tiềm năng mà thế giời đang làm” dù có ý tưởng. “Tôi thấy luật này sửa chưa thoát khỏi khung cũ”, ông nhận xét.

Với tư cách là ngành nghệ thuật sáng tạo, theo ông Định, dự luật không chỉ quy định về phát hành, sản xuất, phổ biến phim, mà còn phải điều chỉnh cả đào tạo nhân lực, nghiên cứu khoa học về phim….