Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình trao Huân chương Lao động hạng Nhất cho ngành Thanh tra. Ảnh: PH

Từng bước đổi mới hoạt động thanh tra

Trong 5 năm qua, Thanh tra Chính phủ (TTCP) và ngành Thanh tra đã bám sát chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, thủ trưởng cơ quan quản lý Nhà nước để xây dựng, triển khai công tác thanh tra và đạt nhiều kết quả tích cực, trong đó, nội dung các cuộc thanh tra có trọng tâm, trọng điểm, theo đúng định hướng và kế hoạch phê duyệt.

Toàn ngành Thanh tra đã triển khai 32.645 cuộc thanh tra hành chính và trên 1.127.790 cuộc thanh tra, kiểm tra chuyên ngành.

Nội dung thanh tra hành chính có trọng tâm, trọng điểm, theo đúng định hướng; hoạt động thanh tra chuyên ngành được tăng cường, tập trung vào những vấn đề bức xúc mà dư luận đang quan tâm.

Qua thanh tra, phát hiện vi phạm về kinh tế 417.490 tỷ đồng, 94.578ha đất; trong đó đã kiến nghị thu hồi 235.522 tỷ đồng, 8.823ha đất; xử lý khác hơn 181.968 tỷ đồng, 85.755ha đất, kiến nghị xử lý kỷ luật hành chính 9.772 tập thể, cá nhân; ban hành 417.490 quyết định xử phạt vi phạm hành chính với số tiền trên 24.120 tỷ đồng; chuyển cơ quan điều tra 462 vụ, 671 đối tượng.

Đồng thời kiến nghị chấn chỉnh, khắc phục những bất cập, sơ hở trong quản lý, hoàn thiện cơ chế, chính sách pháp luật trên nhiều lĩnh vực.

Công tác đôn đốc, xử lý về thanh tra, toàn ngành đã đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện 17.580 kết luận và quyết định xử lý sau thanh tra, thu hồi 33.845 tỷ đồng (đạt 75%), 5.430ha đất (đạt 81%); xử lý hành chính 4.719 tổ chức, 15.299 cá nhân; khởi tố 204 vụ, 145 đối tượng.

TTCP đã tăng cường chỉ đạo, điều hành, quản lý Nhà nước về thanh tra; chủ động trong xây dựng định hướng chương trình thanh tra hàng năm; hướng dẫn xây dựng kế hoạch thanh tra và chỉ đạo, kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện kế hoạch thanh tra của các bộ, ngành, địa phương, từng bước đổi mới hoạt động thanh tra và việc xử lý sau thanh tra. Tham mưu, ban hành nhiều văn bản quy phạm pháp luật nhằm tạo điều kiện cho việc hoàn thiện bộ máy tổ chức và hoạt động.

Đặc biệt, trong năm 2019 và 2020, thực hiện các nghị quyết của Chính phủ trong năm 2020, ban hành văn bản chỉ đạo các đơn vị thuộc TTCP và các bộ, ngành, địa phương triển khai kế hoạch thanh tra, kiểm tra năm 2020, tiếp tục thực hiện nghiêm Nghị quyết số 35 của Chính phủ về hỗ trợ và phát triển doanh nghiệp đến năm 2020, Chỉ thị số 20 của Thủ tướng Chính phủ về việc chấn chỉnh hoạt động thanh tra, kiểm tra đối với doanh nghiệp, Chỉ thị số 11 của Thủ tướng Chính phủ về các nhiệm vụ, giải pháp cấp bách tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh, đảm bảo an sinh xã hội ứng phó với dịch Covid-19.

Góp phần bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của công dân

Trong công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo (KN,TC), cơ quan hành chính các cấp đã tiếp 1.856.180 lượt công dân (có 21.821 lượt đoàn đông người); tiếp nhận 1.435.990 đơn KN,TC, có 835.186 đơn đủ điều kiện xử lý, trong đó có 366.430 đơn KN,TC với 127.947 vụ việc thuộc thẩm quyền, đã giải quyết 107.794 vụ việc (đạt 84,2%).

Qua giải quyết đã kiến nghị thu hồi cho Nhà nước, trả lại cho công dân 3.299 tỷ đồng, 276ha đất; bảo vệ quyền và lợi ích cho 7.551 người, kiến nghị xử lý kỷ luật hành chính 2.435 cá nhân; chuyển cơ quan điều tra 30 vụ, 142 người.

TTCP phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành, địa phương kiểm tra, rà soát, giải quyết các vụ việc KN,TC tồn đọng, phức tạp, kéo dài. Sau khi đã cơ bản hoàn thành việc rà soát, giải quyết 528 vụ việc theo Kế hoạch số 1130. Đã kiểm tra, rà soát, giải quyết 531 vụ việc KN,TC tồn đọng, phức tạp theo Kế hoạch 2100.

Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, TTCP ban hành, hướng dẫn các ngành, các cấp thực hiện Kế hoạch số 363/KH-TTCP ngày 20/3/2019 về kiểm tra, rà soát, giải quyết KN,TC đông người, phức tạp, kéo dài.

Với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, tình hình KN,TC những năm qua có xu hướng giảm dần; công tác giải quyết KN,TC đặc biệt là giải quyết các vụ việc KN,TC đông người, phức tạp, kéo dài đã có những chuyển biến tích cực.

Số vụ việc, KN,TC thuộc thẩm quyền giảm; số vụ việc giải quyết theo thẩm quyền đạt tỷ lệ cao; hiệu quả giải quyết và trách nhiệm của các cơ quan có thẩm quyền được nâng lên; tình hình an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội cơ bản ổn định, góp phần phục vụ các sự kiện trọng đại của đất nước, tạo môi trường thuận lợi cho việc triển khai các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội.

Việc hoàn thiện hệ thống pháp luật về tiếp công dân, giải quyết KN,TC tiếp tục được quan tâm và cơ bản được hoàn thiện. Ý thức, trách nhiệm của thủ trưởng các cấp, các ngành trong thực hiện pháp luật về tiếp công dân, giải quyết KN,TC được nâng lên rõ rệt. Sự phối hợp trong công tác tiếp công dân chặt chẽ, kịp thời hơn, nhất là xử lý các vụ việc đông người, phức tạp.

Các vụ việc KN,TC mới phát sinh đã được tập trung giải quyết ngay tại cơ sở, hạn chế việc công dân khiếu kiện vượt cấp lên Trung ương. Việc kiểm tra, rà soát, giải quyết các vụ việc tồn đọng, phức tạp, kéo dài đã trở thành công việc thường xuyên.

Việc thi hành quyết định giải quyết KN, quyết định xử lý TC được quan tâm, năm sau tốt hơn năm trước. Sự nỗ lực và chất lượng thực hiện chức trách, nhiệm vụ của các cơ quan hành chính Nhà nước trong giải quyết KN,TC ngày càng được nâng lên.

Bên cạnh đó, ngành Thanh tra còn phối hợp với địa phương và lực lượng an ninh thực hiện kế hoạch tiếp công dân, đảm bảo an ninh trật tự tại Trụ sở Tiếp công dân Trung ương và trên địa bàn Thủ đô Hà Nội và TP Hồ Chí Minh, phục vụ các ngày lễ, Tết và các sự kiện chính trị quan trọng của đất nước; phối hợp với lực lượng chức năng tăng cường tuyên truyền, vận động công dân chấp hành đúng quy định của pháp luật về KN,TC và các biện pháp phòng, chống dịch bệnh Covid-19.

Ban hành và tổ chức thực hiện nhiều kế hoạch kiểm tra, đôn đốc công tác tiếp công dân, xử lý đơn thư và giải quyết KN,TC, đặc biệt trong năm 2020 để góp phần đảm bảo tình hình an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, tổ chức thành công Đại hội Đảng bộ các cấp tiến tới Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng.

Xứng đáng là “tai mắt của trên, là người bạn của dưới”

Trong công tác phòng, chống tham nhũng (PCTN), ngành Thanh tra tiếp tục hướng dẫn, đôn đốc các ngành, các cấp thực hiện các giải pháp phòng ngừa, phát hiện, xử lý tham nhũng, đẩy mạnh tuyên truyền phổ biến pháp luật về PCTN. Tiếp tục thực hiện Chiến lược Quốc gia về PCTN đến năm 2020; chú trọng xây dựng, hoàn thiện thể chế về PCTN (nhất là giúp Chính phủ trình Quốc hội thông qua Luật PCTN năm 2018).

TTCP đã đôn đốc, tổng hợp kết quả minh bạch tài sản, thu nhập hàng năm của các bộ, ngành, địa phương theo quy định.

Các bộ, ngành, địa phương đã kiểm tra việc thực hiện chế độ, định mức, tiêu chuẩn, phát hiện 1.278 vụ việc, 1.285 người vi phạm, kiến nghị thu hồi và bồi thường gần 8.154 tỷ đồng…

Có 148 trường hợp người đứng đầu bị kết luận là thiếu trách nhiệm để xảy ra tham nhũng; đã xử lý hình sự 13 người, xử lý hành chính 122 người. Cơ quan thanh tra các cấp phát hiện 335 vụ, 488 đối tượng có hành vi liên quan đến tham nhũng.

Trong công tác xây dựng ngành, TTCP đã tham mưu ban hành và tổ chức thực hiện Chiến lược Phát triển ngành Thanh tra đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030; Nghị định số 50 của Chính phủ quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của TTCP; ban hành theo thẩm quyền, sửa đổi, bổ sung nhiều văn bản về công tác này; ban hành quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và tổ chức, hoạt động của các đơn vị sự nghiệp theo hướng đẩy mạnh phân cấp, tinh gọn bộ máy, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực.

Với những kết quả đạt được trong suốt chặng đường vừa qua, đặc biệt là trong 5 năm qua, ngành Thanh tra xứng đáng với những phần thưởng cao quý mà Đảng, Nhà nước đã trao tặng. Tin rằng, trong những năm tới, ngành Thanh tra tiếp tục giữ vững những thành tích đã đạt được, xây dựng ngành Thanh tra ngày càng lớn mạnh đáp ứng sự tín nhiệm của nhân dân cả nước, xứng đáng với lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại: “Thanh tra là tai mắt của trên, là người bạn của dưới”.

Phương Hiếu