(Thanh tra) - Chuyển tâm tư của hàng triệu người thu nhập thấp đến Quốc hội, đại biểu nhấn mạnh “đừng để những khu nhà ở xã hội bị bỏ hoang, xuống cấp với sự tiếc rẻ và khát khao của biết bao người lao động, đừng để giấc mơ có nhà của người lao động mãi mãi chỉ là giấc mơ xa vời”.
Sáng 24/5, Quốc hội thảo luận ở hội trường Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm về một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển nhà ở xã hội.
Chính sách đẩy nhanh mục tiêu phát triển nhà ở xã hội cho người thu nhập thấp được các đại biểu quan tâm góp ý.
Giá nhà ở xã hội vẫn cao so với thu nhập của người lao động
Đại biểu Đinh Ngọc Minh (Cà Mau) nói, nhà ở xã hội có 2 loại là cho thuê và ở lâu dài, nhưng xu thế của xã hội phát triển là cho thuê phổ biến hơn.
Ông ví dụ, họ có nhà chỗ khác nhưng muốn thuê nhà ở xã hội gần nơi làm việc để giảm thời gian đi làm và chi phí lao động.
Với nguồn cung nhà ở xã hội hạn chế như hiện nay, đại biểu đề xuất người có đất đang được quy hoạch là đất xây dựng kinh doanh được đầu tư nhà ở xã hội cho thuê. “Như vậy, sẽ bổ sung nhanh được nguồn này và đáp ứng nhu cầu nhà ở xã hội còn thiếu”, theo ông Minh.
Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Tạ Văn Hạ cho rằng, dù có nhiều nỗ lực nhưng giá nhà ở xã hội hiện nay còn cao so với thu nhập của người lao động.
“25 triệu/m2 với người thu nhập dưới 15 triệu đồng/tháng rất khó để mua được nhà ở xã hội. Hay giá thuê nhà nếu ở mức 6 triệu đồng/tháng vẫn là cao so với đối tượng cần nhà ở xã hội, bởi họ chủ yếu là người trẻ, lương thấp, công việc bấp bênh, chưa ổn định”, ông Hạ phân tích.
Để gỡ vướng mắc về giá, đại biểu Trịnh Xuân An (Đồng Nai) đề xuất tách riêng giá bán và giá thuê mua nhà ở xã hội, đồng thời phân cấp cho chủ doanh nghiệp chủ động xác định giá, còn cơ quan quản lý chỉ tiến hành hậu kiểm.
Với thủ tục, theo ông An, nên bổ sung cơ chế một cửa, một đầu mối để tránh chủ đầu tư phải đi hết sở này đến sở khác làm thủ tục. Điều này, để đẩy nhanh tiến độ phát triển các dự án nhà ở xã hội.
Cạnh đó, đại biểu đoàn Đồng Nai đề nghị, quy định tổng thời gian cấp thủ tục cho các dự án nhà ở xã hội là 90 ngày, tránh tình trạng kéo dài, làm mất 18-24 tháng dẫn đến khó triển khai.
Đừng để giấc mơ có nhà của người lao động mãi là giấc mơ xa vời
Trước khi góp ý vào dự thảo nghị quyết, đại biểu Nguyễn Hoàng Bảo Trân (Bình Dương) xin Quốc hội 2 phút để truyền tải những lời gửi gắm của người lao động.
Theo bà, hàng triệu người lao động thu nhập thấp là những người đang ngày đêm làm việc trong các khu công nghiệp, khu chế xuất lớn của cả nước. Họ với suy nghĩ rất đơn giản là sống, làm việc, có gia đình và có một mái nhà nhỏ để an cư, yên tâm làm việc, nuôi dạy con cái và phụng dưỡng cha mẹ.
“Dù chỉ đơn giản như thế, nhưng đó lại là cả một giấc mơ bởi một thực tế rất phũ phàng, tiền lương không tăng nhưng giá nhà, giá tiêu dùng tăng liên tục”, bà Trân chia sẻ tâm tư của người lao động và nhấn mạnh, đó là mong muốn bình thường cũng mãi là mơ ước.
Theo bà Trân, những người lao động với mức thu nhập thu nhập trên dưới 10 triệu đồng mỗi tháng phải lo toan, vật lộn với đủ mọi khó khăn từ tiền ăn, tiền học cho con, tiền thuê nhà và các chi phí sinh hoạt… Vì vậy, được tiếp cận một căn nhà hay nhà ở xã hội, là một điều ngoài tầm với.
“Giá nhà, dù là nhà ở xã hội vẫn nằm quá xa khả năng của người lao động, cùng với tiêu chí, quy trình, tiêu chuẩn, thủ tục đưa ra không phải dành cho những người lao động có mức thu nhập thấp, khiến nhiều người đăng ký nhưng phải từ bỏ”, đại biểu chia sẻ.
Từ đó, bà Trân nhấn mạnh, nghị quyết lần này nếu được thực hiện một cách thực chất, khả thi chính là điều mà những người lao động thu nhập thấp đang mong chờ.
Bởi lẽ, theo đại biểu, người lao động thu nhập thấp không cần một căn hộ cao cấp với đầy đủ tiện nghi mà chỉ mong có một nơi ở tươm tất, nghỉ ngơi, vui đùa cùng con cái sau một ngày làm việc cực nhọc, để họ có thể thuê, thuê mua, sở hữu trong khả năng của mình.
Bà Trân cho biết người lao động kiến nghị Quốc hội bổ sung cơ chế thiết thực như trợ giá, bù giá từ ngân sách Nhà nước hoặc Quỹ nhà ở quốc gia, đảm bảo giá thuê, mua nhà ở xã hội tương ứng thu nhập của người lao động, đồng thời đảm bảo công khai, minh bạch khi xét duyệt để người lao động có cơ hội công bằng tiếp cận nhà ở xã hội.
“Đừng để những khu nhà ở xã hội bị bỏ hoang, xuống cấp với sự tiếc rẻ và khát khao của biết bao người lao động, đừng để giấc mơ có nhà của người lao động mãi mãi chỉ là giấc mơ xa vời”, đại biểu Nguyễn Hoàng Bảo Trân (Bình Dương) bày tỏ.
Không thể quy định giá sàn nhà ở xã hội
Giải trình tại phiên thảo luận, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh cảm ơn rất nhiều ý kiến đóng góp sâu sắc của các đại biểu và tiếp thu, chỉnh lý vào dự thảo nghị quyết.
Theo ông, dự thảo nghị quyết tập trung vào 2 nhóm vấn đề.
Nhóm thứ nhất là quỹ; đối tượng; giá mua, thuê…; điều kiện được hưởng chính sách.
Nhóm thứ hai là cho các nhà đầu tư bao gồm các trình tự, thủ tục, quy trình thực hiện dự án.
Ông nêu thực tế, nếu theo quy định hiện hành, để giao chủ đầu tư thực hiện dự án nhà ở thông qua đấu thầu, riêng thực hiện trình tự, thủ tục có khi mất đến 300 ngày khiến nhà đầu tư ngán ngẩm. Do đó, dự thảo nghị quyết đã có nhiều quy định được lược giản, lồng ghép giúp giảm đáng kể thời gian làm thủ tục.
Về giá nhà ở xã hội, trước nhiều ý kiến đề nghị cần quy định giá sàn, Bộ trưởng khẳng định không thể quy định theo giá sàn mà tới đây sẽ có hướng dẫn để địa phương triển khai thực hiện.
Đơn cử sau khi thiết kế xong mẫu nhà, Sở Xây dựng và Sở Tài chính địa phương sẽ phê duyệt giá dự toán. Giá nhà ở xã hội chỉ được “vênh” lên 10% so với dự toán. Nếu đưa giá sàn thì khó thực hiện vì mỗi nơi có đơn giá vật liệu khác nhau.
