Sáng 22/11, Quốc hội nghe tờ trình, thẩm tra về Dự án Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp sửa đổi. Trình bày tờ trình, Phó Thủ tướng Lê Thành Long cho biết, sửa luật lần này, Chính phủ đề xuất bổ sung quy định doanh nghiệp nước ngoài cung cấp hàng hóa, dịch vụ theo các hình thức kinh doanh thương mại điện tử, nền tảng số nộp thuế đối với thu nhập chịu thuế phát sinh tại Việt Nam.

Nền tảng thương mại điện tử, nền tảng công nghệ số mà thông qua đó doanh nghiệp nước ngoài tiến hành cung cấp hàng hóa, dịch vụ tại Việt Nam cũng phải chịu thuế.

Việc sửa đổi bổ sung quy định này, theo Chính phủ, nhằm nâng cao tính minh bạch chính sách, tạo thuận lợi cho công tác quản lý thuế; đảm bảo cơ sở pháp lý vững chắc cho việc thực hiện thu, nộp, quản lý thuế đối với doanh nghiệp nước ngoài cung cấp hàng hóa, dịch vụ cho tổ chức, cá nhân tại Việt Nam theo các hình thức kinh doanh thương mại điện tử, kinh doanh trên nền tảng số, phù hợp với thông lệ quốc tế.

Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính Ngân sách Lê Quang Mạnh. Ảnh: P.Thắng

Ở góc độ cơ quan thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính Ngân sách Lê Quang Mạnh cho hay, ủy ban này đề nghị làm rõ khả năng thu thuế thu nhập doanh nghiệp trên thực tế với các doanh nghiệp nước ngoài không có hiện diện tại Việt Nam trong trường hợp các doanh nghiệp này bán (cung cấp) hàng hoá vào Việt Nam thông qua các giao dịch trên nền tảng thương mại điện tử.

Bởi theo thông lệ, với thương mại điện tử, các nước chỉ quy định đánh thuế thu nhập doanh nghiệp với các nhà cung cấp dịch vụ nước ngoài; các giao dịch về hàng hoá được đối xử như các giao dịch xuất nhập khẩu hàng hoá thông thường, chỉ thu thuế gián thu, không thu thuế thu nhập doanh nghiệp.

Số liệu của Tổng cục Thuế cũng cho thấy, trong số các doanh nghiệp nộp thuế qua Cổng thông tin điện tử chủ yếu là các nhà cung cấp dịch vụ nước ngoài, không có các nhà cung cấp hàng hoá.

Băn khoăn khả năng thu thuế với doanh nghiệp thường trú “ảo”

Với doanh nghiệp nước ngoài kinh doanh thương mại điện tử, kinh doanh trên nền tảng số có cơ sở thường trú tại Việt Nam, dự thảo luật quy định chỉ đánh thuế đối với phần “thu nhập phát sinh tại Việt Nam”.

Điều này, theo cơ quan thẩm tra, có thể chưa bao quát hết các khoản thu nhập mà Việt Nam có quyền thu, bao gồm toàn bộ các thu nhập liên quan đến cơ sở thường trú đó ở trong Việt Nam và ngoài Việt Nam cũng như khoản thu nhập ở trong Việt Nam không liên quan đến cơ sở thường trú đó.

Đại biểu Quốc hội nghe tờ trình, thẩm tra về Dự án Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp sửa đổi. Ảnh: P.Thắng

Vấn đề nữa, dự thảo luật bổ sung quy định về cơ sở thường trú với “nền tảng thương mại điện tử, nền tảng công nghệ số mà thông qua đó doanh nghiệp nước ngoài tiến hành cung cấp hàng hoá, dịch vụ tại Việt Nam” (cơ sở thường trú “ảo”).

Nhất trí bổ sung quy định này trong dự thảo luật sẽ mở rộng quyền đánh thuế của Việt Nam, nhưng nhiều ý kiến trong cơ quan thẩm tra băn khoăn về khả năng áp dụng trên thực tế vì đây mới chỉ là quy định trong nội luật, trong khi các Hiệp định thuế mà Việt Nam đã ký với các nước không có quy định này.

Trên thực tế, các nhà cung cấp nước ngoài trên nền tảng thương mại điện tử hiện chủ yếu là đối tượng cư trú tại các nước đã ký Hiệp định tránh thuế hai lần với Việt Nam.

Với các nước không ký Hiệp định thuế với Việt Nam thì các doanh nghiệp tại các nước này cũng có thể dễ dàng tái cơ cấu để di chuyển hoặc hình thành cơ sở kinh doanh tại nước có ký kết Hiệp định thuế với Việt Nam để được áp dụng Hiệp định thuế.

Vì vậy, Ủy ban Tài chính Ngân sách đề nghị làm rõ tính phù hợp về phạm vi quyền đánh thuế của Việt Nam trong trường hợp các doanh nghiệp nước ngoài nêu trên có hình thành cơ sở thường trú tại Việt Nam so với các quy định trong các Hiệp định thuế đã được ký kết.

Việc áp dụng luật trong trường hợp có quy định khác biệt với Hiệp định thuế đã ký kết (liên quan đến loại hình cơ sở thường trú không có hiện diện vật lý) cũng cần được làm rõ, theo Chủ nhiệm Lê Quang Mạnh.