Người nghèo, người gặp khó khăn bị ảnh hưởng do dịch nhận gạo hỗ trợ. Ảnh: Thanh Tùng

Quyết định được Thủ tướng ban hành nhằm cụ thể hoá tinh thần chỉ đạo từ Nghị quyết 42/NQ-CP ngày 9/4/2020 của Chính phủ về các biện pháp hỗ trợ người dân gặp khó khăn do đại dịch Covid-19.

Theo đó, quy định rõ điều kiện từng nhóm đối tượng, quy trình và thủ tục cũng như việc phân công trách nhiệm cụ thể của từng bộ, ban ngành và chính quyền địa phương.

Các chế độ quy định được áp dụng từ ngày 1/4/2020. “Cá nhân, cơ quan, tổ chức lợi dụng chính sách quy định tại quyết định này để trục lợi, vi phạm pháp luật thì tuỳ theo tính chất, mức độ vi phạm mà phải bồi thường, bị xử lý kỷ luật, xử phạt vi phạm hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định của pháp luật”, quyết định nêu rõ.

Đối với nhóm người lao động tạm hoãn thực hiện hợp đồng lao động, nghỉ không hưởng lương, quyết định nêu rõ các điều kiện để được hưởng hỗ trợ, như sau:

Thời gian tạm hoãn thực hiện hợp đồng lao động, nghỉ việc không hưởng lương trong thời hạn của hợp đồng lao động, từ 1 tháng liên tục trở lên tính từ ngày 1/4 - 30/6/2020 và thời điểm bắt đầu tạm hoãn thực hiện hợp đồng lao động, nghỉ việc không hưởng lương từ ngày 1/4 - 1/6/2020.

Đang tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc tính đến thời điểm ngay trước khi tạm hoãn thực hiện hợp đồng lao động hoặc nghỉ việc không hưởng lương.

Làm việc tại các doanh nghiệp không có doanh thu hoặc không còn nguồn tài chính để trả lương (sau khi đã sử dụng các quỹ dự phòng tiền lương, nguồn lợi nhuận sau thuế và các nguồn tài chính hợp pháp khác của doanh nghiệp, số dư đến ngày 31/3/2020) do ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19.

Nhóm hộ kinh doanh thì điều kiện để được hưởng hỗ trợ là:

Doanh thu do cơ quan thuế thực hiện quản lý thuế đối với hộ kinh doanh năm 2020 dưới 100 triệu đồng, được xác định tại thời điểm ngày 15/1/2020 theo quy định của pháp luật quản lý thuế.

Tạm ngừng kinh doanh từ ngày 1/4/2020 theo quyết định của chủ tịch UBND cấp tỉnh triển khai thực hiện Chỉ thị số 15/CT-TTg ngày 27/3/2020 của Thủ tướng Chính phủ.

Điều kiện để nhóm người lao động bị chấm dứt hợp đồng lao động, hợp đồng làm việc nhưng không đủ điều kiện hưởng trợ cấp thất nghiệp được hưởng hỗ trợ gồm:

Có giao kết hợp đồng lao động hoặc hợp đồng làm việc trước thời điểm ngày 1/4/2020 và đang tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc;

Chấm dứt hợp đồng lao động hoặc hợp đồng làm việc trong khoảng thời gian từ ngày 1/4 đến hết ngày 15/6/2020 nhưng lại không đủ điều kiên hưởng trợ cấp thất nghiệp theo quy định.

Không có thu nhập hoặc có thu nhập thấp hơn mức chuẩn cận nghèo quy định tại Quyết định số 59/2015/QĐ-TTg ngày 19/11/2015 của Thủ tướng Chính phủ.

Với người lao động không có giao kết hợp đồng lao động bị mất việc làm (gọi tắt là lao động tự do) thì phải có các điều kiện:

Mất việc làm và có thu nhập thấp hơn mức chuẩn cận nghèo quy định tại Quyết định số 59/2015/QĐ-TTg ngày 19/11/2015 của Thủ tướng Chính phủ, trong thời gian từ ngày 1/4 -30/6/2020.

Cư trú hợp pháp tại địa phương.

Thuộc lĩnh vực phi nông nghiệp, làm một trong những công việc sau: Bán hàng rong, buôn bán nhỏ lẻ không có địa điểm cố định; thu gom rác, phế liệu; bốc vác, vận chuyển hàng hóa; lái xe mô tô 2 bánh chở khách, xe xích lô chở khách; bán lẻ xổ số lưu động; tự làm hoặc làm việc tại các hộ kinh doanh trong lĩnh vực ăn uống, lưu trú, du lịch, chăm sóc sức khỏe.

Quyết định cũng bổ sung, căn cứ vào điều kiện và tình hình thực tế, UBND cấp tỉnh quyết định các đối tượng được hỗ trợ khác ngoài các đối tượng nêu trên từ nguồn ngân sách địa phương và các nguồn huy động hợp pháp khác.

Riêng với nguồn kinh phí hỗ trợ người bán lẻ xổ số lưu động, quyết định quy định, nguồn kinh phí sẽ được bảo đảm từ các nguồn tài chính hợp pháp của các công ty xổ số kiến thiết và được hạch toán vào chi phí theo hướng dẫn của Bộ Tài chính.

Với nhóm đối tượng là người có công với cách mạng; hộ nghèo, hộ cận nghèo; đối tượng bảo trợ xã hội thì điều kiện để được hưởng hỗ trợ là:

Người có công với cách mạng đang hưởng trợ cấp ưu đãi hằng tháng (bao gồm cả thân nhân người có công đang hưởng trợ cấp ưu đãi hằng tháng, thương binh đang hưởng chế độ mất sức lao động hằng tháng) trong danh sách hưởng trợ cấp tháng 4/2020.

Người thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo trong danh sách hộ nghèo, hộ cận nghèo đến ngày 31/12/2019 của địa phương được cấp có thẩm quyền quyết định công nhận theo chuẩn nghèo quốc gia quy định tại Quyết định số 59/2015/QĐ-TTg ngày 19/11/2015 của Thủ tướng Chính phủ.

Đối tượng bảo trợ xã hội đang hưởng chính sách trợ cấp xã hội hằng tháng, trong danh sách hưởng trợ cấp xã hội tháng 4/2020.

Với người sử dụng lao động vay vốn để trả lương ngừng việc đối với người lao động để được vay vốn phải có các điều kiện:

Có từ 20% hoặc từ 30 người lao động trở lên đang tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc phải ngừng việc từ 1 tháng liên tục trở lên.

Đã trả trước tối thiểu 50% tiền lương ngừng việc cho người lao động trong khoảng thời gian từ ngày 1/4/2020 đến hết ngày 30/6/2020.

Đang gặp khó khăn về tài chính, không cân đối đủ nguồn để trả lương ngừng việc cho người lao động, đã sử dụng hết quỹ dự phòng tiền lương để trả lương cho người lao động ngừng việc.

Không có nợ xấu tại các tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài tại thời điểm ngày 31/12/2019.

Quyết định cũng nêu rõ quy định việc quản lý nguồn vốn cho vay, chi phí quản lý, xử lý nợ quá hạn và xử lý rủi ro nguồn vốn vay nêu trên.

Quy trình ban hành quyết định hỗ trợ không quá 10 ngày

 Cũng trong quyết định, Thủ tướng Chính phủ cũng nêu rõ quy trình chỉ tiết thực hiện các thủ tục rà soát, xác nhận, phê duyệt đối với các nhóm đối tượng được nhận hỗ trợ.

Lộ trình ban hành quyết hỗ trợ cho nhóm đối tượng chỉ kéo dài tối đa 10 ngày. Nhiều trường hợp, tổng thời gian thực hiện tới lúc ban hành quyết định chỉ kéo dài 5 hoặc 6 ngày.

Quyết định phân cấp rõ trách nhiệm từng cơ quan chức năng khác nhau, như: UBND cấp xã, phường, thị trấn; UBND quận, huyện; UBND tỉnh, thành.

Ngoài ra, còn quy định rõ trách nhiệm tham gia của các ngành liên quan như Lao động Thương binh Xã hội, Bảo hiểm xã hội, Ngân hàng, Tài chính, Kế hoạch Đầu tư; đông thời đề nghị Mặt trận Tổ quốc chủ trì giám sát việc thực hiện chính sách hỗ trợ.