Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu tại hội nghị toàn quốc đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công và thực hiện 3 chương trình mục tiêu quốc gia. Ảnh:.N Bắc

Ngày 26/9, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì hội nghị trực tuyến toàn quốc về đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công và thực hiện 3 chương trình mục tiêu quốc gia.

Kết luận hội nghị, Thủ tướng nhấn mạnh giải ngân vốn đầu tư công là nhiệm vụ hết sức quan trọng, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, thúc đẩy tăng trưởng, bảo đảm các cân đối lớn, tạo công ăn việc làm, sinh kế cho người dân, tạo không gian phát triển mới cho các địa phương, các bộ, ngành.

“Chỉ còn 1 quý của năm 2022, thời gian không chờ đợi ai cả, chúng ta phải hành động quyết liệt, tích cực, có hiệu quả. Tôi mong các đồng chí nêu cao tinh thần trách nhiệm, động viên nhau cùng làm, nêu gương cho cấp dưới, làm ngày làm đêm, làm hết việc, chứ không hết giờ, tất cả vì lợi ích quốc gia dân tộc, vì nhân dân phục vụ, đã cố gắng rồi thì cố gắng hơn nữa trong bối cảnh nhiều khó khăn, thách thức, tình hình không bình thường thì làm việc cũng phải khác bình thường”, Thủ tướng nhấn mạnh.

Phê bình bộ, ngành, địa phương giải ngân thấp

Theo báo cáo, công tác giải ngân vốn đầu tư công đã được triển khai đồng bộ và đạt được một số kết quả tích cực. Các bộ, ngành, địa phương đã giao vốn chi tiết cho các dự án đủ điều kiện 505.000 tỷ đồng. Ước giải ngân đến cuối tháng 9/2022 đạt trên 253.000 tỷ đồng, tăng hơn 34.000 tỷ đồng so với cùng kỳ.

Có 12 cơ quan Trung ương và địa phương có tỉ lệ giải ngân trên 70% gồm: Quảng Ngãi, Hưng Yên, Thái Bình, Quảng Ninh, Ninh Bình, Tây Ninh, Thái Nguyên, Bắc Giang, Bà Rịa-Vũng Tàu, Tiền Giang, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Ngân hàng Chính sách xã hội,

Dù giải ngân đầu tư công tăng về số liệu tuyệt đối nhưng tỷ lệ mới đạt 46,7% kế hoạch Thủ tướng giao, thấp hơn 0,7% so với cùng kỳ năm 2021.

Đáng lưu ý, còn 16 bộ, cơ quan Trung ương, địa phương chưa phân bổ hết kế hoạch vốn đầu tư công và 16 bộ, cơ quan Trung ương, địa phương có tỷ lệ giải ngân đạt thấp dưới 20%.

Còn 3 chương trình mục tiêu quốc gia, mới có 38/63 địa phương đã cân đối, bố trí trên 13.400 tỷ đồng từ vốn từ ngân sách địa phương. Đến cuối tháng 9/2022, giải ngân từ ngân sách Trung ương ước đạt gần 927 tỷ đồng, bằng 2,86% kế hoạch.

Thủ tướng Phạm Minh Chính. Ảnh: N.Bắc

Thủ tướng ghi nhận, biểu dương những kết quả mà các bộ, ngành, địa phương đã nỗ lực đạt được; đồng thời phê bình các bộ, cơ quan, địa phương có tỷ lệ giải ngân thấp và chưa phân bổ hết kế hoạch vốn đầu tư công.

“Các cơ quan, địa phương này cần nghiêm túc kiểm điểm rút kinh nghiệm, làm rõ trách nhiệm tập thể, cá nhân liên quan, báo cáo Thủ tướng trong tháng 10/2022”, người đứng đầu Chính phủ yêu cầu.

Các báo cáo và ý kiến tại hội nghị nêu rất cụ thể 25 loại tồn tại, hạn chế, khó khăn, vướng mắc, thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau, gồm 3 nhóm chính liên quan đến thể chế, tổ chức triển khai thực hiện và tính đặc thù của kế hoạch năm 2022.

Bày tỏ quan điểm đồng tình với nhận diện này, nhưng Thủ tướng cho rằng, nguyên nhân chính là khâu tổ chức thực hiện.

Làm việc nào dứt việc đó, tránh dàn trải, manh mún

Về nhiệm vụ thời gian tới, Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành, địa phương tiếp tục giao vốn chi tiết (75.000 tỷ đồng còn lại) cho các dự án đủ điều kiện.

Đặc biệt, nhân dân hết sức mong đợi việc triển khai 3 chương trình mục tiêu quốc gia dành cho những người nghèo, người yếu thế, vùng dân tộc thiểu số, khu vực nông thôn, các địa phương nên cần phải cố gắng hơn nữa, các bộ, ngành, cơ quan phải tích cực vào cuộc hơn nữa.

Thủ tướng cũng yêu cầu rà soát lại các quy định, chủ động sửa đổi, bổ sung và đề xuất các cấp có thẩm quyền theo hướng cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính liên quan đầu tư công và thực hiện 3 chương trình mục tiêu quốc gia; đồng thời tăng cường thanh tra, kiểm tra, giám sát, kiểm soát quyền lực.

Các báo cáo và ý kiến tại hội nghị đã nêu rất cụ thể 25 loại tồn tại, hạn chế, khó khăn, vướng mắc, thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau. Ảnh: N.Bắc

Các bộ, ngành, địa phương đề cao kỷ luật, kỷ cương hành chính, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm, chậm tiến độ giao vốn, thực hiện và giải ngân kế hoạch vốn; tiếp tục rà soát lại các dự án, bảo đảm trọng tâm, trọng điểm, làm việc nào dứt điểm việc đó, tránh chia cắt, dàn trải, manh mún, kéo dài.

Ngoài ra, các cơ quan, đơn vị, địa phương động viên các nhà thầu, doanh nghiệp chung tay, chung sức, chia sẻ rủi ro, hài hòa lợi ích giữa Nhà nước, doanh nghiệp và người dân trong bối cảnh nhiều khó khăn, thách thức, nhất là khi giá cả nguyên vật liệu có nhiều biến động.

“Đất nước vượt qua khó khăn, thách thức để phát triển, người dân ấm no, hạnh phúc thì doanh nghiệp cũng phát triển”, Thủ tướng phát biểu.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư tập hợp, báo cáo các vướng mắc liên quan thể chế, cơ chế, chính sách trước ngày 20/10.

2 bộ (Xây dựng, Tài nguyên và Môi trường) được giao bám sát tình hình, giải quyết kịp thời các vấn đề liên quan giá nguyên vật liệu biến động.

3 nhóm khó khăn

- Nhóm khó khăn thứ nhất là về thể chế, cơ chế, chính sách, chủ yếu về lĩnh vực đất đai, tài nguyên - môi trường, xây dựng…

- Nhóm khó khăn thứ hai là công tác triển khai: Việc lập kế hoạch đầu tư chưa sát với khả năng thực hiện, còn tình trạng vốn chờ dự án, thủ tục, khảo sát, thiết kế dự án chưa tốt dẫn tới nhiều dự án được phê duyệt chủ trương đầu tư, quyết định đầu tư nhưng vẫn chưa đủ điều kiện giải ngân; công tác tổ chức thực hiện tại các bộ, ngành, địa phương còn nhiều bất cập; các cấp, các ngành chưa thực sự vào cuộc; vai trò, trách nhiệm người đứng đầu chưa được đề cao, chưa rõ nét; còn bất cập về giải phóng mặt bằng, thủ tục thanh toán, quyết toán, năng lực các nhà thầu, nhà đầu tư, quản lý, tư vấn, công tác đôn đốc, kiểm tra, giám sát.

- Nhóm khó khăn thứ ba mang tính đặc thù của năm 2022: Đây là năm thứ hai triển khai kế hoạch đầu tư công trung hạn nhưng thực chất là năm đầu do kế hoạch đầu tư công trung hạn 2021-2025 được Quốc hội thông qua tháng 7/2021 trong lúc giá nguyên vật liệu, xăng dầu tăng cao, khan hiếm nguồn cung nguyên liệu đất cát để san lấp mặt bằng.