(Thanh tra) - Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh cho hay, chúng ta xây dựng theo hướng giáo dục học sinh nhưng không xử phạt mà thuần túy nhắc nhở. Song theo ông, nếu chỉ thuyết phục thì có hiệu quả?
Quan điểm với học sinh lệch chuẩn rất lớn, nếu chỉ dùng những biện pháp nhẹ nhàng thì rất khó được Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh nêu ra tại phiên họp Ủy ban Thường vụ Quốc hội sáng 23/9.
Sáng 23/9, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tiếp tục phiên họp 49, xem xét các báo cáo của thành viên Chính phủ, Chánh án TAND Tối cao, Viện trưởng VKSND Tối cao, Tổng Kiểm toán nhà nước về việc thực hiện một số nghị quyết của Quốc hội nhiệm kỳ khóa XIV và khóa XV về giám sát chuyên đề, chất vấn.
Giáo dục học sinh, chỉ nhắc nhở thuần túy có hiệu quả?
Quan tâm đến lĩnh vực giáo dục, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh nhấn mạnh đây là lĩnh vực nổi lên nhiều vấn đề và được xã hội rất quan tâm.
Ghi nhận Bộ Giáo dục và Đào tạo đã giải quyết nhiều vấn đề, song ông Vinh bày tỏ băn khoăn về việc xây dựng văn hóa học đường, bởi đây là vấn đề liên quan đến bạo lực học đường, giáo dục đạo đức lối sống.
Dù việc này đã được triển khai, ông Vinh nhấn mạnh cần nghiêm hơn trong câu chuyện giáo dục đạo đức cho học sinh.
“Chúng ta nên kiên trì xây dựng văn hóa học đường rộng. Hiện chúng ta xây dựng theo hướng giáo dục học sinh nhưng không xử lý, xử phạt mà thuần túy nhắc nhở. Trong xã hội bao giờ cũng có người này, người kia, nếu chỉ thuyết phục thì có hiệu quả không? Giáo dục trong trường học không thành công sau ra đời, ra ngoài xã hội sẽ có tác động xã hội”, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội nêu.
Nhấn mạnh quan điểm bảo vệ trẻ em, bảo vệ học sinh, nhưng ông Vinh cho rằng phải có cách đối xử phù hợp nhất.
“Với những việc học sinh đã có sự lệch chuẩn rất lớn, nếu chỉ dùng những biện pháp nhẹ nhàng thông thường thì rất khó”, ông Vinh nói.
Bộ Giáo dục và Đào tạo vừa ban hành Thông tư 19 về khen thưởng và kỷ luật học sinh. Theo đó, từ ngày 31/10, nếu vi phạm kỷ luật, tùy mức độ, các em ở bậc tiểu học bị nhắc nhở hoặc yêu cầu xin lỗi. Học sinh cấp THCS, THPT bị nhắc nhở, phê bình hoặc viết bản tự kiểm điểm.
Như vậy, hình thức kỷ luật cao nhất với học sinh là viết bản tự kiểm điểm, thay vì đình chỉ học có thời hạn như hiện nay.
Với giáo dục phổ thông, theo ông Vinh, cũng có khá nhiều vấn đề, điển hình là tình trạng thừa - thiếu giáo viên hay mục tiêu kiên cố hóa trường học.
“Những việc này phải giải quyết bằng biện pháp dài hạn hơn. Hiện nay, ngành Giáo dục có thuận lợi rất lớn, vì vừa rồi Bộ Chính trị ban hành nghị quyết, trong đó có giải pháp đầu tư để kiên cố hóa trường học”, ông Vinh nhấn mạnh.
Việc này khó nhất là vùng miền núi, song theo ông Vinh, Bộ Chính trị cũng đã chỉ đạo việc xây dựng các trường bán trú, nội trú ở khu vực các xã biên giới.
Giải quyết căn cơ việc dạy thêm, học thêm
Về giải quyết thừa - thiếu giáo viên, trước đây nói vướng về thể chế, nhưng nay, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội nhấn mạnh Luật Nhà giáo đã được ban hành cùng 3 luật về giáo dục, nêu rõ quyền nhân sự đã giao cho ngành giáo dục nên giờ không thể nói vướng do thể chế, cần có giải pháp tập trung xử lý.
“Bây giờ giải quyết không được không thể nói vướng thể chế nữa", ông Vinh nhấn mạnh và đề nghị, cần tập trung xử lý.
Về dạy thêm, học thêm, Chủ nhiệm Nguyễn Đắc Vinh cho biết, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã có thông tư riêng quy định nội dung này, trong năm đầu tiên đã thực hiện tốt nhưng cũng còn nhiều ý kiến khác nhau, nên cần lắng nghe thêm từ thực tiễn để nghiên cứu.
Cho rằng tình trạng dạy thêm, học thêm đã giảm, nhưng ông Vinh cho hay, việc này lại được chuyển từ hình thức này sang hình thức khác.
“Cần quan tâm xử lý việc này cho tốt, phải có giải pháp căn cơ hơn gắn với việc khắc phục bệnh thành tích trong giáo dục”, ông Vinh góp ý. Theo ông, cần xử lý từ chuyện tổ chức dạy học trong trường, phương pháp thi và đánh giá học sinh.
Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội cũng lưu ý, kỳ thi THPT rất quan trọng khi vừa đánh giá một giai đoạn đào tạo của học sinh, vừa đánh giá chất lượng giáo dục của cơ sở giáo dục để tìm ra khiếm khuyết và xử lý.
“Việc này rất quan trọng, chúng tôi mong tiếp tục nghiên cứu”, ông Nguyễn Đắc Vinh nói.
Nêu quan điểm của cơ quan thẩm tra trước đó, Chủ nhiệm Ủy ban Dân nguyên và Giám sát Dương Thanh Bình nói, chất lượng, trình độ giáo dục các cấp học được cải thiện. Đội ngũ nhà giáo, cán bộ quản lý phát triển về số lượng và chất lượng…
Song, theo ông Bình, Thường trực Ủy ban Dân nguyên và Giám sát thấy, chất lượng giáo dục chưa đồng đều giữa các vùng miền. Tình trạng thừa, thiếu giáo viên cục bộ diễn ra phổ biến, nhất là ở miền núi, vùng sâu, vùng xa.
Cơ sở vật chất, thiết bị dạy học tại nhiều địa phương chưa đáp ứng yêu cầu. Chất lượng, hiệu quả đào tạo của nhiều cơ sở giáo dục nghề nghiệp còn thấp.
Báo cáo thẩm tra cũng nêu rõ, vấn đề bạo lực học đường, bệnh thành tích, hình thức, sự thiếu trung thực trong giáo dục chưa được khắc phục triệt để; tình trạng xâm hại trẻ em trong một số cơ sở giáo dục.
Những biểu hiện hành vi lệch lạc, thiếu chuẩn mực trong giao tiếp, ứng xử của một bộ phận học sinh đã ảnh hưởng xấu đến môi trường giáo dục, sự phát triển toàn diện của học sinh.
Bên cạnh đó, mặt trái nền kinh tế thị trường, sự du nhập của văn hóa ngoại lai; tác động tiêu cực và những mặt trái của môi trường mạng; sự phối hợp thiếu chặt chẽ, buông lỏng quản lý của gia đình, nhà trường và xã hội cũng ảnh hưởng và tác động không nhỏ đến đạo đức, lối sống của học sinh.
