Toàn cảnh cuộc họp về nghiên cứu, chuyển giao công nghệ, thử nghiệm lâm sàng, sản xuất thuốc, vaccine phòng COVID-19. Ảnh: Đ.Nam

Thông tin này được đưa ra tại cuộc họp về nghiên cứu, chuyển giao công nghệ, thử nghiệm lâm sàng, sản xuất thuốc, vaccine phòng COVID-19 do Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam, Phó Trưởng Ban Chỉ đạo Quốc gia phòng, chống dịch COVID-19 chủ trì chiều ngày 14/9.

Dự án sản xuất vaccine tại Việt Nam rất khả quan

Báo cáo của Bộ Y tế cho biết, hiện Việt Nam có 3 ứng viên vaccine phòng COVID-19 đang triển khai nghiên cứu thử nghiệm lâm sàng.

Ông Nguyễn Ngô Quang, Phó Cục trưởng Cục Khoa học công nghệ và Đào tạo, Bộ Y tế, cho biết, dự kiến, đến cuối năm 2021 sẽ có kết quả phục vụ đăng ký lưu hành vaccine phòng COVID-19 trong nước, ít nhất sẽ có 1 vaccine sản xuất trong nước được cấp phép lưu hành.

Sau khi nhà sản xuất và nhóm nghiên cứu vaccine nộp hồ sơ hoàn thiện, bổ sung về thử nghiệm lâm sàng và đăng ký vaccine Nano Covax, dự kiến ngày mai (15/9), Hội đồng Đạo đức trong nghiên cứu y sinh học quốc gia sẽ họp thẩm định kết quả; sau đó Hội đồng Tư vấn cấp giấy đăng ký lưu hành thuốc, nguyên liệu làm thuốc sẽ xem xét hồ sơ.

Với vaccine Covivac, ngày 15/9, nhóm nghiên cứu sẽ tiêm thử nghiệm mũi 2 giai đoạn 2 tại tỉnh Thái Bình.

Còn vaccine ARCT-154 chuyển giao công nghệ từ Mỹ, Bộ Y tế đã cho phép triển khai “cuốn chiếu” giai đoạn 2 và giai đoạn 3 để đảm bảo tiến độ triển khai trước 20/12/2021 phải có đủ dữ liệu thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 1, 2, 3.

Một số doanh nghiệp của Việt Nam cũng đang trong quá trình đàm phán, ký kết thoả thuận để triển khai thử nghiệm lâm sàng và nhận chuyển giao công nghệ sản xuất một số loại vaccine từ nước ngoài.

Theo đánh giá của các chuyên gia, nhà khoa học, những dự án sản xuất vaccine tại Việt Nam rất khả quan và đến năm 2022 sẽ đi vào hoạt động. Vì thế, cần tính toán chiến lược mua, nhập khẩu, thậm chí tiến tới xuất khẩu vaccine.

Với vaccine cho trẻ em, PGS.TS Lê Văn Truyền, Chủ tịch Hội đồng Tư vấn cấp giấy đăng ký thuốc, nguyên liệu làm thuốc cho hay, do liên quan đến vấn đề đạo đức nên trong điều kiện bình thường việc thử nghiệm vaccine không huy động trẻ em tham gia. Nên vaccine phòng COVID-19 đa phần dành cho người lớn. Hiện một số hãng mới bắt đầu nghiên cứu để sản xuất vaccine cho trẻ em.

Tuy nhiên, các nhà khoa học cho biết, về nguyên tắc các loại vaccine phòng COVID-19 có cơ chế hoạt động, tác động đối với người lớn, trẻ em giống nhau.

Sớm tự chủ nguồn thuốc điều trị, kit xét nghiệm nhanh

Về thuốc điều trị có rất nhiều loại, đặc biệt loại thuốc kháng virus Molnupiravir đang trong quá trình thử nghiệm cho thấy hiệu quả điều trị rất tốt.

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam. Ảnh: Đ.Nam

Các nhà khoa học, chuyên gia, Bộ Y tế kỳ vọng, sau khi hoàn thành thử nghiệm đánh giá lâm sàng, các doanh nghiệp dược của Việt Nam sẽ làm việc để có bản quyền sản xuất trong nước. Từ đó tự chủ được nguồn thuốc điều trị ngay từ rất sớm cho các bệnh nhân COVID-19.

Cạnh đó, những kết quả thử nghiệm bước đầu của một số bài thuốc Đông y cũng mở ra hướng kết hợp Đông y, Tây y trong điều trị bệnh nhân COVID-19.

Trong lĩnh vực xét nghiệm, các nhà khoa học, doanh nghiệp Việt Nam đã nghiên cứu, phát triển, sản xuất được các loại sinh phẩm (kit) xét nghiệm nhanh kháng nguyên có độ nhạy cao trong phát hiện những biến thể mới của virus SARS-CoV-2.

Song năng lực sản xuất của các doanh nghiệp trong nước còn thấp nên Việt Nam vẫn phải nhập khẩu kit xét nghiệm nhanh kháng nguyên.

Đại diện một số doanh nghiệp cho biết, đã tiếp nhận, chuyển giao công nghệ sản xuất kit xét nghiệm nhanh kháng nguyên và sau khoảng một tháng nữa sẽ đi vào hoạt động.

Các nhà khoa học, đại diện các cơ quan đề nghị Bộ Y tế làm việc với các nhà sản xuất kit xét nghiệm nhanh kháng nguyên để thuận tiện cho xét nghiệm mẫu đơn, mẫu gộp, ở nhiều quy mô khác nhau, phù hợp với điều kiện xã hội ở các vùng, miền khác nhau.

Theo thông tin ban đầu, những sinh phẩm xét nghiệm nhanh kháng nguyên được sản xuất trong nước sắp tới sẽ rẻ hơn rất nhiều so với giá thành các kit xét nghiệm nhanh kháng nguyên nhập khẩu hiện nay. Do đó, nếu áp dụng xét nghiệm nhanh mẫu gộp thì chi phí xét nghiệm có thể giảm tới hàng chục lần.

Tại cuộc họp, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam giao Bộ Y tế, Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Quốc phòng khẩn trương thử nghiệm, đánh giá những sinh phẩm khử khuẩn bớt độc hại, để mở rộng phạm vi sử dụng nếu kết quả tốt.

Bộ Y tế, Bộ Khoa học và Công nghệ được giao khẩn trương đánh giá, xem xét và có kế hoạch hướng dẫn các địa phương chủ động đầu tư các trạm tạo oxy để ứng yêu cầu điều trị COVID-19 trên địa bàn.

Trước nhận định của các nhà khoa học cho rằng SARS-CoV-2 sẽ tiếp tục tồn tại, Phó Thủ tướng nhấn mạnh với tinh thần chuẩn bị kỹ lưỡng, nếu có thuốc điều trị từ sớm, sẵn sàng hệ thống oxy cho các bệnh viện, giá thành các loại xét nghiệm giảm, tín hiệu tích cực của vaccine trong thời gian tới, chúng ta có thể sống chung với virus này.