Sáng 4/3, Văn phòng Chủ tịch nước phối hợp với Bộ Công an, Bộ Ngoại giao, TAND Tối cao và các cơ quan liên quan tổ chức họp báo công bố quyết định về đặc xá năm 2025 của Chủ tịch nước, nhân dịp 50 năm Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước ngày 30/4.

Đối tượng đặc xá nhân dịp 50 năm Ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước 30/4 là người đang chấp hành án phạt tù có thời hạn, người bị kết án tù chung thân đã được giảm xuống tù có thời hạn, người đang được tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù.

Thời gian đã chấp hành án phạt tù để xét đặc xá tính đến ngày 30/4/2025.

Trung tướng Lê Văn Tuyến, Thứ trưởng Bộ Công an. Ảnh: T.Quỳnh

Trung tướng Lê Văn Tuyến, Thứ trưởng Bộ Công an cho biết, điều kiện được đề nghị đặc xá năm 2025 dịp 30/4 giảm hơn so với năm 2024.

Nêu cụ thể, ông Tuyến cho hay, một trong những điều kiện đủ để được đề nghị đặc xá thì người đang chấp hành án phạt tù có thời hạn phải chấp hành ít nhất 1/3 thời gian, còn người bị kết án tù chung thân đã được giảm xuống tù có thời hạn phải chấp hành án phạt tù ít nhất 14 năm.

Điều kiện này giảm so với điều kiện đặc xá năm 2024. Theo đó, điều kiện tương ứng để xét đặc xá năm 2024 với đối tượng các đối tượng trên là 1/2 thời gian và ít nhất 15 năm tù.

Trường hợp có tình tiết ưu tiên, theo Thứ trưởng Bộ Công an, thì người bị kết án phạt tù có thời hạn đã chấp hành ít nhất là 1/4 thời gian và người bị kết án tù chung thân đã được giảm xuống tù có thời hạn đã chấp hành ít nhất 12 năm. 

Điều kiện trong trường hợp này cũng giảm so với năm 2024. Bởi đặc xá 2024 quy định, thời gian chấp hành án với trường hợp ưu tiên là 1/3 thời gian chấp hành án và ít nhất 13 năm với trường hợp tù chung thân được giảm xuống tù có thời hạn.

Tương tự trường hợp không được đề nghị xem xét đặc xá, ông Tuyến cũng cho biết, năm nay có nâng thời hạn tù còn lại để xét đặc xá. Cụ thể, người bị kết án phạt tù không được đề nghị đặc xá khi thời hạn còn lại trên 8 năm với trường hợp quy định tại khoản 1, Điều 11 Luật Đặc xá và trên 10 năm với trường hợp quy định tại khoản 3, khoản 4, Điều 11 Luật Đặc xá.

Tại đợt đặc xá năm 2024 quy định không đề nghị đặc xá khi thời hạn còn lại tương ứng là trên 6 năm và 8 năm, theo lời Thứ trưởng Bộ Công an.

Thứ trưởng Bộ Công an nhấn mạnh, việc mở rộng điều kiện để được xét đặc xá thể hiện chính sách khoan hồng; đồng thời cũng ghi nhận kết quả cải tạo của phạm nhân. 

“Các đợt đặc xá trước đây những người đặc xá chấp hành rất tốt, tỷ lệ tái phạm rất thấp. Đây là cơ sở để mở rộng điều kiện và khuyến khích các phạm nhân cải tạo tốt để hưởng chính sách khoan hồng của Nhà nước”, Trung tướng Lê Văn Tuyến nói.

Phạm tội tham nhũng phải thi hành xong nghĩa vụ trả lại tài sản

Theo quyết định của Chủ tịch nước, để được đề nghị đặc xá, người đang chấp hành án phạt tù có thời hạn, người bị kết án tù chung thân đã được giảm xuống tù có thời hạn phải có đủ các điều kiện theo quy định. 

Điều kiện để xét đặc xá 2025 dịp 30/4 được mở rộng so với năm 2024. Ảnh: T.Quỳnh

Trong đó, phạm nhân phải có nhiều tiến bộ, có ý thức cải tạo tốt và được xếp loại chấp hành án phạt tù khá hoặc tốt theo quy định của pháp luật về thi hành án hình sự.

Họ cũng phải đã chấp hành án phạt tù ít nhất 1/3 thời gian với trường hợp bị phạt tù có thời hạn, nếu trước đó đã được giảm thời hạn chấp hành án phạt tù thì thời hạn được giảm không được tính vào thời gian đã chấp hành án phạt tù.

Trường hợp bị phạt tù chung thân đã được giảm xuống tù có thời hạn thì phải chấp hành án phạt tù ít nhất 14 năm. Nếu sau khi đã được giảm xuống tù có thời hạn mà tiếp tục được giảm thời hạn chấp hành án phạt tù thì thời hạn được giảm sau đó không được tính vào thời gian đã chấp hành án phạt tù.

Người bị kết án về tội phá hoại việc thực hiện các chính sách kinh tế - xã hội; tội phá hoại chính sách đoàn kết; tội bắt cóc nhằm chiếm đoạt tài sản; tội sản xuất trái phép chất ma túy; tội mua bán trái phép chất ma túy… chấp hành án phạt tù ít nhất 1/2 thời gian với trường hợp bị kết án phạt tù có thời hạn. Nếu trước đó đã được giảm thời hạn chấp hành án phạt tù thì thời hạn được giảm không được tính vào thời gian đã chấp hành án phạt tù.

Cũng kết án với các tội trên mà bị phạt tù chung thân đã được giảm xuống tù có thời hạn thì phải chấp hành án phạt tù ít nhất là 17 năm. Nếu sau khi đã được giảm xuống tù có thời hạn mà tiếp tục được giảm thời hạn chấp hành án phạt tù thì thời hạn được giảm sau đó không được tính vào thời gian đã chấp hành án phạt tù.

Chấp hành xong hình phạt bổ sung là phạt tiền, đã nộp án phí; thi hành xong nghĩa vụ trả lại tài sản, bồi thường thiệt hại, nghĩa vụ dân sự khác với người bị kết án phạt tù về các tội phạm tham nhũng… cũng là điều kiện phải có để được đề nghị đặc xá.

Người đang được tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù được đề nghị đặc xá phải có đủ các điều kiện như: có nhiều tiến bộ, có ý thức cải tạo tốt và được xếp loại chấp hành án phạt tù khá hoặc tốt theo quy định của pháp luật về thi hành án hình sự trong thời gian chấp hành án phạt tù trước khi có quyết định tạm đình chỉ; đã chấp hành xong hình phạt bổ sung là phạt tiền, đã nộp án phí…

Họ cũng phải chấp hành nghiêm chỉnh pháp luật trong thời gian được tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù.

Đặc xá là một trong những chế định pháp lý quy định tại Hiến pháp, thể chế hóa bằng Luật Đặc xá năm 2018. 

Phó Chủ nhiệm Văn phòng Chủ tịch nước Phạm Thanh Hà. Ảnh: T.Quỳnh

Phó Chủ nhiệm Văn phòng Chủ tịch nước Phạm Thanh Hà cho biết, từ năm 2009 đến nay, Việt Nam đã tiến hành 10 đợt đặc xá nhân sự kiện trọng đại, ngày lễ lớn của đất nước, đặc xá cho gần 100.000 phạm nhân có quá trình cải tạo, lao động, học tập tốt trở về với cộng đồng, xã hội. 

Kết quả các đợt đặc xá đã bảo đảm các yêu cầu chính trị, pháp luật, đối ngoại được Nhân dân trong nước đồng tình và dư luận quốc tế đánh giá cao; tiếp tục khẳng định chủ trương, chính sách nhất quán của Đảng và Nhà nước Việt Nam trong việc thúc đẩy và bảo vệ quyền con người một cách công bằng, bình đẳng cho tất cả mọi công dân, kể cả những người đang chấp hành án phạt tù.

“Bằng các quyết định đặc xá của Chủ tịch nước, hàng chục nghìn người đã hưởng niềm vui được khoan hồng, trở về đoàn tụ với gia đình, sẵn sàng làm lại cuộc đời. Phần lớn người được đặc xá đã trở về nơi cư trú, ổn định cuộc sống, làm ăn lương thiện, tỷ lệ người được đặc xá tái phạm tội rất thấp”, ông Phạm Thanh Hà nhấn mạnh.