Theo đại biểu Quốc hội Hà Sỹ Đồng, những nguồn tiền tạm nhàn rỗi trong nền kinh tế đang dần bị phân tán vào nhiều kênh huy động vốn phi chính thức, hay biến tướng, lách luật, thậm chí bất hợp pháp... thay vì tập trung vào hệ thống ngân hàng. Ảnh: Đ.X

Tiền tạm nhàn rỗi phân tán vào kênh huy động vốn phi chính thức

Theo đại biểu Quốc hội Hà Sỹ Đồng, mọi ngân hàng trung ương trên thế giới đều đang trong tình thế lưỡng nan khi buộc phải kéo dài nới lỏng tiền tệ, cả bằng các công cụ nghiệp vụ truyền thống lẫn phi truyền thống.

Việc này để hỗ trợ nền kinh tế quốc nội vượt qua những khó khăn của thời đại dịch, dù rất hiểu hệ lụy dài hạn không mong muốn của nó đối với thị trường tài chính - tiền tệ, sau cùng là chính nền kinh tế thực.

Ông đề cập đến bài học của thời kỳ khủng hoảng kinh tế - tài chính thế giới 2008-2009 đã chỉ ra điều đó.

“Các động thái chính sách của Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed), hay của Ngân hàng Dự trữ Úc (RBA), Ngân hàng Anh quốc (BOE), đặc biệt của Ngân hàng Hàn Quốc (BOK) mới đây là rất đáng lưu ý”, đại biểu tỉnh Quảng Trị phân tích, các ngân hàng trung ương đang bị phân cực khá rõ nét, tùy thuộc vào bối cảnh cụ thể của mỗi quốc gia.

Ở Việt Nam, theo đại biểu, thực tế hơn một năm qua cho thấy, những nguồn tiền tạm nhàn rỗi trong nền kinh tế đang dần bị phân tán vào nhiều kênh huy động vốn phi chính thức, hay biến tướng, lách luật, thậm chí bất hợp pháp... thay vì tập trung vào hệ thống ngân hàng để từ đó được phân bổ lại một cách hiệu quả theo cơ chế tín dụng tới nền kinh tế

“Nói rộng hơn, dòng tiền đang lưu thông khá bất bình thường trong tổng thể thị trường tài chính - tiền tệ, hệ lụy là tạo ra những bong bóng tài sản và những méo mó, mất cân bằng tài chính khác”, ông cảnh báo.

Chia sẻ với Thống đốc về nhưng khó khăn, thách thức trong công tác điều hành tiền tệ và hoạt động ngân hàng hiện tại, ông Đồng mong muốn các cơ quan quản lý như Ngân hàng Nhà nước có “những quyết sách sáng suốt, cả cho ngắn hạn lẫn dài hạn” trước tình trạng này.

Chứng khoán tăng mạnh, bất động sản tăng cao có phần do COVID -19

Trước đó, trong phiên thảo luận tại kỳ họp thứ nhất, Quốc hội khóa XV ngày 25/7, ông Hà Sỹ Đồng cho rằng, “chính sách tiền tệ, việc dòng vốn đang bị phân tán mạnh vào những kênh thu hút vốn khác ngoài ngân hàng là chứng khoán, bất động sản, trái phiếu doanh nghiệp các sản phẩm liên kết, bảo hiểm, đầu tư, quỹ hưu trí của các công ty chứng khoán, công ty bảo hiểm, quỹ đầu tư đang gây ra những méo mó, sai lệch, mất cân bằng tài chính, đã có những cảnh báo từ các cơ quan nhà nước phụ trách. Tuy nhiên, vai trò, trách nhiệm của Ngân hàng Nhà nước trong việc hóa giải rủi ro thị trường tài chính, tiền tệ là rất lớn”.

Trong văn bản giải trình gửi đến đại biểu mới đây, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng nêu, những tháng đầu năm 2021, thị trường chứng khoán tăng trưởng mạnh.

Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng. Ảnh: Đ.X

Cuối tháng 7, VNI (VN Index) đạt 1.310,05 điểm, tăng 18,7% so với cuối năm 2020; khối lượng và giá trị giao dịch bình quân 7 tháng đầu năm lần lượt 245% và 402% so với cùng kỳ năm trước.

Cạnh đó, giá bất động sản tăng cao là giá đất nền ở địa phương có thông tin quy hoạch đô thị, giao thông, hạ tầng hoặc điều chỉnh tăng giá đất…

Bà Hồng lý giải, diễn biến này có nhiều nguyên nhân, một phần do dịch COVID -19 khiến triển vọng kinh tế khó khăn, mặt bằng lãi suất huy động ngân hàng giảm, nhiều doanh, người dân có nguồn tiền nhưng thiếu cơ hội mở rộng sản xuất kinh doanh nên gia tăng đầu tư chứng khoán, bất động sản.

“Xu hướng này tương đồng với diễn biến chung trên thế giới một năm qua”, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước cho hay.

Theo Thống đốc, việc giám sát rủi ro các thị trường này thuộc phạm vi quản lý của nhiều ngành. Về phía ngành Ngân hàng, từ đầu năm đã chỉ đạo các tổ chức tín dụng kiểm soát chặt chẽ tín dụng đối với lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro này. Do đó, tín dụng các lĩnh vực này trong tầm kiểm soát.

Bà Hồng khẳng định, ngân hàng Nhà nước sẽ tiếp tục điều hành hoạt động tín dụng an toàn, lành mạnh, hướng dòng vốn tín dụng tập trung vào các lĩnh vực sản xuất, lĩnh vực ưu tiên theo chủ trương của Chính phủ. Cùng với đó là kiểm soát nợ xấu, kiểm soát tăng trưởng tín dụng vào lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro.

Tỷ trọng của tín dụng các lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro giảm dần qua các năm

Với chính sách tiền tệ, Thống đốc cho biết, trong chỉ đạo, điều hành, Ngân hàng Nhà nước thực hiện đồng bộ các giải pháp khuyến khích dòng vốn tín dụng tập trung vào những lĩnh vực sản xuất kinh doanh, lĩnh vực ưu tiên, tạo động lực cho tăng trưởng kinh tế.

Đồng thời, kiểm soát chặt chẽ tín dụng vào các lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro như bất động sản, chứng khoán, các dự án BOT, BT giao thông, tốc độ tăng trưởng và tỷtrọng của tín dụng các lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro giảm dần qua các năm.

“Tín dụng tăng trưởng hợp lý, hiệu quả, chất lượng tín dụng và an toàn hệ thống được nâng cao; tốc độ tăng trưởng và tỷ trọng của tín dụng các lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro giảm dần qua các năm”, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước nêu.

Chứng minh cho điều này, văn bản dẫn chứng, tỷ trọng tín dụng đầu tư, kinh doanh chứng khoán chiếm tỷ trọng nhỏ chỉ 0,5% trong tổng dư nợ nền kinh tế; tăng trưởng tín dụng bất động sản giảm dần và tập trung chủ yếu vào mục đích sử dụng là nhu cầu thiết yếu của người dân và nền kinh tế (chiếm hơn 60% dư nợ bất động sản).