Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc. Ảnh: Đ.X

Vấn đề này được Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc nêu ra tại phiên thảo luận tại tổ về Dự án Luật Điện ảnh (sửa đổi) sáng ngày 23/10.

Theo Chủ tịch nước, Luật Điện ảnh ra đời từ lâu khi công nghệ chưa phát triển mạnh mẽ, nhiều vấn đề chưa lường hết được. Trong bối cảnh hội nhập quốc tế sâu rộng hiện nay phải sửa luật này.

Làm điện ảnh phải quảng bá đất nước, con người Việt Nam

Nhấn mạnh  nhiều nước có nền công nghiệp điện ảnh sâu rộng, quảng bá được hình ảnh đất nước, con người, ông dẫn chứng những bộ phim của Hàn Quốc như Giày thủy tinh, Nàng Dae Jang Geum… cách đây 20 năm chiếu ở Việt Nam.

“Khi Hà Nội những buổi chiều chủ nhật vắng tanh người thì người ta ở nhà xem phim Hàn Quốc. Sự thu hút mạnh mẽ như vậy”, Chủ tịch nước nhấn mạnh, vai trò của công nghiệp điện ảnh với phát triển đất nước rất lớn.

Theo Chủ tịch nước, “văn hóa soi đường quốc dân đi”. Làm điện ảnh phải giữ gìn văn hóa dân tộc thông qua truyền bá những hình ảnh đất nước, con người, truyền thống Việt Nam.

Từ đây, Chủ tịch nước đề nghị phải xây dựng Luật Điện ảnh “dài hơi để sống nhiều thời gian hơn”; nghiên cứu thêm kinh nghiệm các nước, nhất là nên xã hội hóa, khuyến khích mọi tổ chức, cá nhân được làm phim.

“Nhà nước nên đặt hàng, dành nguồn kinh phí hỗ trợ cần thiết cho những tác phẩm phim về lịch sử, tư liệu giới thiệu đất nước, con người Việt Nam”, ông Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh.

Chủ tịch nước cũng khẳng định vai trò quan trọng của hội đồng thẩm định. Theo ông, hội đồng phải là tập hợp những người có tầm nhìn, những nghệ sĩ tài năng, đức cao đạo trọng, có chuyên môn.

Về chính sách phát hành phim, Chủ tịch nước nhận thấy còn thiếu, nhất là quảng bá phim ra nước ngoài, hợp tác quốc tế quảng bá, xúc tiến.

Chủ tịch nước cho biết, hôm qua ông tiếp Đại sứ Algeria và vị này nhớ về Việt Nam qua bộ phim về Điện Biên Phủ.

“Người ta biết về Việt Nam qua những bộ phim chiến tranh”, lãnh đạo Nhà nước nói và cho hay, bây giờ người ta hiểu Việt Nam nhiều hơn nhưng chưa đủ. Từ đó, một lần nữa, ông nhấn mạnh trách nhiệm của điện ảnh rất quan trọng để đưa văn hóa, lịch sử nước ta ra thế giới.

Ông Nguyễn Xuân Thắng, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương, Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh. Ảnh: Đ.X

Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương, Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh Nguyễn Xuân Thắng đề nghị khuyến khích đầu tư phim tư nhân nhưng “phải kiểm soát rất chặt chẽ”. Theo ông Thắng, yếu tố quan ngại nhất ở phim tư nhân là người đầu tư thường chỉ hướng đến mục tiêu lợi nhuận, doanh số, thị phần.

“Nếu không kiểm soát phim tư nhân là không được”, ông Thắng nhấn mạnh và cho rằng, điều đó không có nghĩa là hạn chế tư nhân, vì có nhiều phim tư nhân rất tốt.

Dừng chiếu phim nếu có diễn viên vi phạm đạo đức, an ninh chính trị

Còn Ủy viên Thường trực Ủy ban Đối ngoại Lê Thu Hà (đại biểu đoàn Lào Cai) thì quan tâm đến việc phân loại phim theo độ tuổi.

“Chúng ta đã có quy định phân loại phim theo độ tuổi, nhưng rõ ràng trong thực tế có nhiều bộ phim không thể xếp loại vì những quy định ngặt nghèo. Vì vậy, nhiều bộ phim có giá trị bị cấm, không thể công chiếu, gây đáng tiếc với người làm phim nói riêng và nền điện ảnh nói chung”, bà Hà nói.

Từ đó, theo bà Hà, ngoài phân loại phim theo độ tuổi trên 18 tuổi thì có những bộ phim quy định “trần” cao hơn như 21, 24, 25 tuổi.

Nhắc đến đối tượng tham gia và đóng vai trò quan trọng trong lĩnh vực điện ảnh là các diễn viên, nữ đại biểu nói, theo dõi trên các phương tiện truyền thông vừa qua thấy Trung Quốc đang làm một chiến dịch rất mạnh mẽ để loại bỏ những “ngôi sao có lối sống lệch chuẩn” để nghệ sĩ phải trau dồi kỹ năng.

Ủy viên Thường trực Ủy ban Đối ngoại Lê Thu Hà (đại biểu đoàn Lào Cai). Ảnh: quochoi.vn

“Tôi nghĩ, chúng ta cũng có thể tham khảo vấn đề này, bởi người hoạt động nghệ thuật cần phải hết sức giữ gìn hình ảnh của mình, nghệ sĩ cần đức trước khi cần tài”, Ủy viên Thường trực Ủy ban Đối ngoại nêu ý kiến.

Bà đề xuất, có quy định về dừng chiếu hoặc rút phép các tác phẩm điện ảnh mà có nghệ sĩ không có đạo đức, vi phạm an ninh chính trị.

Về thẩm định bộ phim có phù hợp để ra mắt hay không, bà Hà đánh giá, đây là khâu rất quan trọng để loại bỏ những tác phẩm không đáp ứng được yêu cầu. Tuy nhiên thực tế cũng gây ra nhiều bất cập, thậm chí là tiêu cực và thiếu minh bạch với các nhà làm phim.

Bà nêu về bộ phim “Vị” đã bị cấm chiếu dù giành nhiều giải thưởng uy tín tại các liên hoan phim quốc tế, hay có những tác phẩm đã bị “treo” do không chấp nhận yêu cầu thay đổi tác phẩm, khiến những nhà đầu tư và nhà sản xuất gặp khó khăn, thậm chí phá sản.

Nhấn mạnh hội đồng thẩm định là cần thiết, nhưng đại biểu Đỗ Chí Nghĩa (đoàn Phú Yên) cho rằng, số lượng phim ngày càng nhiều hơn, rất khó để hội đồng có thể thẩm định hết và thuyết phục.

“Nếu sự đa dạng trong sáng tạo chỉ được xem xét bằng cảm tính của các thành viên hội đồng thì thuyết phục rất khó. Nên cần xây dựng hệ thống tiêu chí cơ bản, khi nhà làm phim nhìn vào tiêu chí ấy để xác định ranh giới, quan trọng là tự kiểm. Cân nhắc cơ chế trao đổi dân chủ, cơ chế công để kiểm định phim”, ông Nghĩa nêu.