Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh. Ảnh: Đ.X

Bảo vệ thông tin của người tiêu dùng là một trong những được đặt ra khi cho ý kiến Dự án Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (sửa đổi) tại phiên họp chuyên đề pháp luật của Ủy ban Thường vụ Quốc hội chiều ngày 15/8.

Bổ sung thêm quy định bảo vệ thông tin của người tiêu dùng

So với luật hiện hành, dự thảo luật đã sửa đổi, bổ sung thêm nhiều điều khoản về bảo vệ thông tin người tiêu dùng.

Cụ thể, các điều 8, 9, 10, 11 quy định về trách nhiệm bảo vệ thông tin của người tiêu dùng; bảo vệ thông tin người tiêu dùng; thông báo khi thu thập, sử dụng thông tin của người tiêu dùng; sử dụng thông tin của người tiêu dùng.

Trong đó, đáng lưu ý tại khoản 4, Điều 11 quy định rõ: Tổ chức cá nhân kinh doanh thu thập, sử dụng thông tin phải có cơ chế để người tiêu dùng lựa chọn việc cho phép hoặc không cho phép chia sẻ, tiết lộ, chuyển giao thông tin cho bên thứ 3 và sử dụng thông tin để quảng cáo, giới thiệu sản phẩm, hàng hóa các hoạt động có tính thương mại khác.

Tuy nhiên, Điều 11 bổ sung thêm quy định trường hợp tổ chức, cá nhân kinh doanh có thể chuyển giao thông tin đã được thu thập mà không cần có ý kiến cho phép. Cụ thể là việc chuyển giao thông tin người tiêu dùng cho bên thứ 3 lưu trữ hoặc phân tích nhằm phục vụ hoạt động kinh doanh của bên chuyển giao và hai bên đã có thỏa thuận bằng văn bản về việc bên thứ ba có trách nhiệm bảo vệ thông tin người tiêu dùng.

Toàn cảnh phiên họp chuyên đề pháp luật của Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về Dự án Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (sửa đổi). Ảnh: Đ.X

Dự thảo luật cũng quy định, người tiêu dùng có quyền yêu cầu tổ chức, cá nhân kinh doanh thực hiện việc kiểm tra, chỉnh sửa, cập nhật, hủy bỏ hoặc chuyển giao thông tin của mình cho bên thứ 3.

Tổ chức, cá nhân kinh doanh có nghĩa vụ hủy bỏ thông tin của người tiêu dùng khi hết thời hạn lưu trữ…

Cần quy định cụ thể việc chia sẻ thông tin người tiêu dùng với bên thứ 3

Góp ý vào dự thảo luật, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh nêu thực tế, khi mua hàng hóa, các bên bán hàng hóa, dịch vụ thường yêu cầu cung cấp thêm thông tin cá nhân. Sau đó, chúng ta hay nhận rất nhiều tin nhắn rác, điện thoại rác trên cơ sở thông tin khi mua hàng hóa, sử dụng dịch vụ.

Thậm chí, ông Thanh cho hay, nhiều khi đang họp, ông cũng nhận các cuộc gọi chào mua bất động sản, hàng hóa….

“Câu chuyện như thế này thì xử lý thế nào để bảo vệ thông tin của người tiêu dùng”, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế nói và cho rằng, cần quy định cụ thể việc bảo vệ thông tin cá nhân, việc chia sẻ với bên thứ 3 để không được lạm dụng, gây phiền toái cho người tiêu dùng.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ. Ảnh: Đ.X

Vấn đề là hiện nay việc bảo vệ dữ liệu cá nhân chưa có luật chuyên ngành. Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nhắc lại phiên chất vấn mới đây, Bộ trưởng Bộ Công an nói, trước mắt Chính phủ sẽ xây dựng nghị định để bảo vệ dữ liệu cá nhân, rồi đến năm 2024 thì mới xúc tiến xây dựng luật.

Phải thông báo khi bị tấn công có nguy cơ mất thông tin của người tiêu dùng

Ở góc độ cơ quan thẩm tra, Chủ nhiệm Uỷ ban Khoa học Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy cho rằng dự luật cần quy định rõ trường hợp tổ chức, cá nhân kinh doanh ủy quyền hoặc thuê bên thứ 3 thu thập, lưu trữ, sử dụng, chỉnh sửa, cập nhật, huỷ bỏ thông tin thì phải được sự đồng ý của người tiêu dùng.

Ngoài quy định thông báo cho cơ quan chức năng, Ủy ban Khoa học Công nghệ và Môi trường cũng đề nghị cần bổ sung cơ chế, hình thức thông báo của tổ chức, cá nhân kinh doanh hoặc bên lưu trữ thông tin liên quan cho người tiêu dùng khi phát hiện sự cố hệ thống thông tin bị tấn công làm phát sinh nguy cơ mất thông tin của người tiêu dùng. Việc này nhằm bảo đảm an toàn thông tin của người tiêu dùng ở mức cao hơn.

Bộ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Hồng Diên. Ảnh: Đ.X

Giải trình sau đó, Bộ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Hồng Diên cho hay, các quy định về bảo vệ thông tin cá nhân người tiêu dùng tại dự thảo luật sửa đổi lần này đã được rà soát, tính toán cụ thể.

Theo ông Diên, các quy định đưa ra nhằm để bảo vệ tối đa thông tin của người tiêu dùng, vừa không tạo gánh nặng, phát sinh chi phí không hợp lý của tổ chức, cá nhân kinh doanh.

“Chúng tôi sẽ tiếp thu ý kiến góp ý để cụ thể hoá hơn, tức là sẽ chỉ được sử dụng thông tin của người tiêu dùng với mục đích kinh doanh chứ không sử dụng cho mục đích khác”, Bộ trưởng Diên nói thêm.

Theo chương trình, dự án luật này sẽ được Quốc hội cho ý kiến lần đầu tại kỳ họp thứ 4 (tháng 10/2022) tới đây.

Tại Điều 17 về các hành vi bị cấm của dự thảo luật cũng quy định cấm tổ chức, cá nhân kinh doanh việc thu thập, lưu trữ, sử dụng, chỉnh sửa, cập nhật, hủy bỏ thông tin của người tiêu dùng trái quy định của pháp luật.

Một hành vi bị cấm là tổ chức, cá nhân kinh doanh quấy rối người tiêu dùng thông qua hành vi tiếp xúc trực tiếp hoặc gián tiếp với người tiêu dùng để giới thiệu về sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ, tổ chức, cá nhân kinh doanh hoặc đề nghị giao kết hợp đồng trái với ý muốn của người tiêu dùng hoặc có hành vi khác gây cản trở, ảnh hưởng đến công việc, sinh hoạt bình thường của người tiêu dùng.

Quy định này kế thừa quy định tại luật hiện hành. Theo quy định tại Điều 10 luật hiện hành cấm tổ chức, cá nhân kinh doanh hàng hóa, dịch vụ quấy rối người tiêu dùng thông qua tiếp thị hàng hóa, dịch vụ trái với ý muốn của người tiêu dùng từ 2 lần trở lên hoặc có hành vi khác gây cản trở, ảnh hưởng đến công việc, sinh hoạt bình thường của người tiêu dùng.