Bộ trưởng Công an nhấn mạnh, lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự được sắp xếp, bố trí theo hướng thống nhất, kiện toàn, tinh gọn đầu mối. Ảnh: P.Thắng

Đây là dự án luật được Quốc hội khóa XIV cho ý kiến tại kỳ họp thứ 10. Đến nay hồ sơ đã được chỉnh lý, hoàn thiện trên cơ sở nghiên cứu, tiếp thu, giải trình các ý kiến tham gia, theo Bộ trưởng Tô Lâm.

Bộ trưởng Công an nhấn mạnh, lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự được sắp xếp, bố trí theo hướng thống nhất, kiện toàn, tinh gọn đầu mối.

Cụ thể là thống nhất lực lượng bảo vệ dân phố, công an xã bán chuyên trách đang được tiếp tục sử dụng và các chức danh đội trưởng, đội phó đội dân phòng thành lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở.

Lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở được bố trí ở thôn, tổ dân phố, đơn vị dân cư tương đương theo mô hình tổ bảo vệ an ninh, trật tự. Các chức danh tổ trưởng, tổ phó tổ bảo vệ an ninh, trật tự, đồng thời là đội trưởng, đội phó đội dân phòng.

Cả nước hiện có 66.723 người đang hoạt động trong lực lượng bảo vệ dân phố, 70.867 công an xã bán chuyên trách đang được tiếp tục sử dụng tham gia thực hiện nhiệm vụ bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở và 161.098 đội trưởng, đội phó đội dân phòng.

Với 103.568 thôn, tổ dân phố trên cả nước, việc kiện toàn thống nhất các chức danh nói trên thành lực lượng lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở sẽ đưa tổng quân số của các tổ bảo vệ an ninh, trật tự lên khoảng 300.000 người.

“Dự thảo luật quy định lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở là lực lượng quần chúng tự nguyện được tuyển chọn tham gia vào tổ bảo vệ an ninh, trật tự; làm nòng cốt trong xây dựng mô hình tự quản về bảo vệ an ninh, trật tự trên địa bàn xã, phường, thị trấn và hỗ trợ lực lượng công an trong thực hiện nhiệm vụ bảo vệ an ninh, trật tự, phòng cháy, chữa cháy, cứu nạn, cứu hộ, xây dựng phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc trên địa bàn cấp xã”, Bộ trưởng Tô Lâm cho biết.

Đánh giá cụ thể tính khả thi về mô hình tổ chức, số lượng tham gia

Báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Lê Tấn Tới cho biết, Ủy ban Quốc phòng An ninh cơ bản nhất trí sự cần thiết ban hành luật.

Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng An ninh Lê Tấn Tới. Ảnh: P.Thắng

Theo ông Tới, thực tế hiện nay, vấn đề tranh chấp, khiếu kiện, hoạt động của các loại tội phạm, tình hình tai nạn, tệ nạn xã hội ở nhiều địa phương vẫn tiềm ẩn nhiều phức tạp; tình hình vi phạm các quy định về tham gia giao thông, về quản lý cư trú… diễn ra khá phổ biến.

“Đa số các vụ, việc có liên quan đến an ninh, trật tự đều xảy ra ở cơ sở, cần phải được phát hiện, ngăn chặn, xử lý kịp thời từ sớm, hạn chế đến mức thấp nhất hậu quả cho xã hội”, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính Ngân sách nêu.

Về xây dựng lực lượng trên, ông Tới cho hay, một số ý kiến đề nghị đánh giá cụ thể hơn tính khả thi về mô hình tổ chức, số lượng người tham gia tùy vào yêu cầu thực tế tình hình an ninh trật tự ở cơ sở để bảo đảm hoàn thành các nhiệm vụ được giao mà không lãng phí nhân lực.

Với 103.568 đơn vị cấp thôn, tổ dân phố trên toàn quốc, nếu bố trí mỗi tổ bảo vệ an ninh trật tư có ít nhất 3 thành viên (tổ trưởng, tổ phó và 1 tổ viên); đồng thời, cho phép bổ sung trong trường hợp cần thiết thì tổng số lượng thành viên các tổ bảo vệ an ninh trật tự không chỉ dừng lại ở khoảng 300.000 người như tờ trình của Chính phủ đã nêu.

Ở địa bàn đô thị và địa bàn nông thôn lại khác nhau về thành phần lực lượng (bảo vệ dân phố chỉ có ở đô thị, công an xã bán chuyên trách chỉ có ở nông thôn).

Do đó, ý kiến trong cơ quan thẩm tra cho rằng, nên việc sắp xếp, kiện toàn, bố trí lực lượng cần được đánh giá cụ thể hơn theo địa bàn và đặc điểm tình hình an ninh trật tự ở khu vực đô thị, nông thôn, biên giới và một số địa bàn đặc thù phức tạp về an ninh trật tự để bảo đảm quy định của luật sát với tình hình thực tiễn.