Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm trả lời chất vấn. Ảnh: Đ.X

Bộ trưởng Tô Lâm cho biết, hiện Bộ Công an chưa có chủ trương thu sổ hộ khẩu lại. Còn hộ chiếu mới “chỉ có thuận lợi, không có khó khăn”.

Sáng ngày 10/8, tại phiên họp của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Đại tướng, Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm đăng đàn trả lời chất vấn.

Phiên chất vấn và trả lời chất vấn được kết nối trực tuyến tới 62 đoàn đại biểu Quốc hội các tỉnh, thành trực thuộc Trung ương.

Sổ hộ khẩu giấy còn giá trị đến ngày 31/12

Đại biểu Huỳnh Thị Phúc (Bà Rịa - Vũng Tàu) cho hay, những ngày gần đây, nhân dân rất quan tâm và lo lắng với thông tin xóa bỏ hộ khẩu giấy, bởi sổ hộ khẩu liên quan đến nhiều lĩnh vực trong cuộc sống.

Bà "đề nghị Bộ trưởng cho biết giải pháp nào để giải quyết những vấn đề vướng mắc có liên quan, đặc biệt là với người dân không có điều kiện tiếp cận các phương tiện hiện đại".

Trả lời, Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm cho hay, xóa bỏ sổ hộ khẩu giấy là thực hiện theo quy định Luật Cư trú của công dân và đến 31/12/2022 “hộ khẩu giấy không còn tác dụng”.

Theo ông, hiện nay vướng nhất là có nhiều quy định buộc người dân sử dụng hộ khẩu giấy. Nên bộ sẽ cấp khẩn trương cấp đầy đủ căn cước công dân để người dân có căn cứ giao dịch.

“Khi có căn cước công dân thì người dân không cần bất cứ xác nhận của bất kể ai, cơ sở nào vì đó là giấy tờ pháp lý duy nhất để đi làm các thủ tục”, Bộ trưởng Tô Lâm nói.

Bộ Công an sẽ cùng cơ quan, ban, ngành cần xác nhận hộ khẩu sẽ tìm giải pháp khác, có cách quản trị, quản lý mới bằng công nghệ để cải tiến việc này.

“Từ nay đến 31/12, việc duy nhất là phải thay đổi quy định để các cơ quan không buộc người dân phải trình báo sổ hộ khẩu nữa”, Tư lệnh ngành Công an nhấn mạnh.

Bấm nút tranh luận, đại biểu Nguyễn Trường Giang (đoàn Đắk Nông) nêu: Bộ trưởng trả lời “bỏ sổ hộ khẩu giấy là theo quy định của luật là đúng”. Tuy nhiên, theo phản ánh của cử tri, hiện nay khi đến cơ quan công an tiến hành các thủ tục liên quan đến hộ khẩu thì cơ quan công an thu ngay sổ hộ khẩu giấy.

Trong khi đó, người dân tiến hành các thủ tục như nhập học, nộp hồ sơ xin việc… thì cơ quan Nhà nước vẫn yêu cầu mang sổ hộ khẩu gốc đến để đối chiếu.

Đại biểu Giang biết có giải pháp là xin xác nhận của cơ quan công an, nhưng ông thấy chưa có sự kết nối, liên thông các thông tin về hộ khẩu ở căn cước công dân với các cơ quan Nhà nước.

Đại biểu Nguyễn Trường Giang (đoàn Đắk Nông)

Từ đó, ông lo ngại, khi bỏ sổ hộ khẩu giấy mà với tình trạng quản lý và kết nối, liên thông thông tin hộ khẩu của công dân như hiện nay thì sẽ rất rối, gây khó khăn cho công dân khi thực hiện các thủ tục.

Đại biểu đề nghị Bộ trưởng nêu giải pháp tối ưu nhất.

Không có chủ trương thu sổ hộ khẩu để làm khó nhân dân

Bộ trưởng Bộ Công Tô Lâm nói, việc công an thu hộ khẩu giấy “chắc là cá biệt”, và “chúng tôi sẽ kiểm tra để chấn chỉnh”.

“Bộ Công an chưa có chủ trương thu hộ khẩu lại”, Bộ trưởng nhấn mạnh, hộ khẩu giấy còn giá trị đến ngày 31/12.

Đề cập đến lộ trình để bỏ sổ hộ khẩu, ông Tô Lâm cho biết sẽ phối hợp với các bộ, ngành rà soát các văn bản có liên quan đến sổ hộ khẩu, sổ tạm trú để sửa đổi phù hợp.

Như việc đi học, Bộ Công an đã nhiều lần đề nghị với Bộ Giáo dục và Đào tạo là các cháu đến tuổi là được đi học; phải bố trí như thế nào để thuận lợi nhất. “Không thể vì hộ khẩu mà các cháu không được đến trường được”, Đại tướng nói rõ.

Giải pháp nữa là kết nối cơ sở dữ liệu quốc gia dân cư với các cơ sở dữ liệu quốc gia, dữ liệu chuyên ngành khác để khai thác thông tin giải quyết thủ tục hành chính.

Cùng với đó, là khẩn trương hoàn thiện cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư và đẩy mạnh việc cấp căn cước công dân gắp chíp điện tử để tạo điều kiện thuận lợi nhất cho người dân trong giao dịch  của mình.

“Đơn vị nào, tổ chức công an nào mà thực hiện không đúng, đề nghị các đại biểu phản ánh, chúng tôi sẽ chấn chỉnh, không để gây phiền nhiễu, khó khăn phức tạp cho nhân dân. Không ai bắt buộc người dân phải sử dụng hộ khẩu vào việc khác, đây là bệnh giấy tờ”, Bộ trưởng nhấn mạnh.

Tiếp tục tranh luận, đại biểu Nguyễn Trường Giang cho hay theo các cử tri vừa nhắn tin cho ông cho biết việc thu sổ hộ thực hiện theo khoản 2, Điều 26 Thông tư 55 có hiệu lực từ 1/7/2021 chứ không phải ở một địa phương, địa bàn nào.

Trả lời, Bộ trưởng Tô Lâm cho hay, đây là vấn đề hiểu không đúng Thông tư 55 của Bộ Công an. Theo quy định chỉ thu sổ hộ khẩu khi có sự điều chỉnh thông tin mới chứ không phải thu tất cả sổ hộ khẩu.

“Khi người dân đến điều chỉnh thông tin mới trong hộ khẩu thì hộ khẩu không có tác dụng. Đồng thời, không cấp mới hộ khẩu khi người dân đến điều chỉnh thông tin mà cấp xác nhận cho họ”, Bộ trưởng Tô Lâm nói thêm và nhấn mạnh một lần nữa, hiện “không có chủ trương thu hộ khẩu giấy lại để làm khó cho nhân dân".

Hộ chiếu mới cơ bản thuận lợi, không có lãng phí

Chất vấn về việc cấp hộ chiếu mẫu mới, đại biểu Huỳnh Thị Ánh Sương (Quảng Ngãi) hỏi về thuận lợi, khó khăn và tính lãng phí. Bà cũng muốn Bộ trưởng Bộ Công an giải thích rõ hơn trách nhiệm của bộ trong việc này.

Đại tướng Tô Lâm khẳng định: Việc cấp hộ chiếu mẫu mới cơ bản thuận lợi từ việc cấp, sử dụng, quản lý, thời hạn dài, đáp ứng các yêu cầu của người dân và không có khó khăn gì.

“Chỉ có vừa qua một số nước yêu cầu phải có nơi sinh thì chúng tôi thống nhất có giải pháp rồi, sẵn sàng bổ sung ngay phần bị chú nơi sinh với nước quan tâm, còn những nước không quan tâm thì hộ chiếu mẫu mới của ta vẫn có giá trị bình thường”, Bộ trưởng Công an trả lời.

Ông đồng thời nhấn mạnh không có sự lãng phí trong thực hiện chủ trương này vì hộ chiếu cũ còn giá trị vẫn sử dụng bình thường. “Nay mai chúng tôi sẽ tiếp tục ứng dụng công nghệ để làm hộ chiếu điện tử, hộ chiếu gắn chíp. Khi đó những hộ chiếu đã nếu còn thời hạn vẫn được sử dụng, không có hộ chiếu nào bỏ đi nên không lãng phí”, ông Lâm khẳng định.

Khi đại biểu Nguyễn Quang Huân (Bình Dương) tranh luận với Bộ trưởng về việc người dân phải chủ động xin bổ sung phần bị chú nơi sinh, Đại tướng Tô Lâm một lần nữa khẳng định: Việc cấp hộ chiếu mẫu mới thực hiện theo đúng quy định của luật, bất cứ thay đổi nào đều phải có ý kiến chứ không thể tùy tiện. 

Theo ông, người dân không có nhu cầu phải có nơi sinh, nếu cấp vào hộ chiếu mới thì không đúng quy định của luật và cũng không cần thiết. “Theo chúng tôi, ai có nhu cầu và đi đến khu vực nào có yêu cầu thì chúng tôi giải quyết yêu cầu đó, còn đại đa số thực hiện theo quy định chung của quốc tế”, Bộ trưởng Công an nêu.