Bộ trưởng Bộ Tài nguyên Môi trường Trần Hồng Hà. Ảnh: TN

Ngày 9/11, Quốc hội họp ở hội trường tiếp tục tiến hành chất vấn và trả lời chất vấn.

“Tác động của dự án đã được tính toán kỹ lưỡng”

Trả lời chất vấn về thực hiện dự án Cần Giờ, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà nói ông biết TP Hồ Chí Minh coi Cần Giờ là địa bàn hết sức đặc biệt.

“Cần Giờ có thể coi là điểm tựa, lá phổi của TP Hồ Chí Minh. Cần Giờ thể hiện con người đã phục hồi lại thiên nhiên với 31.000 ha rừng dự trữ sinh quyển, trong đó 20.000 ha do công sức lao động của những thanh niên xung phong TP Hồ Chí Minh phục hồi lại từ 11.000ha sau chiến tranh”, ông Hà nói.

Bộ trưởng cũng cho biết, ông “hiểu sự quan tâm đặc biệt của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân  TP”. Vì vậy, TP đã đặt vấn đề phát triển đô thị Cần Giờ. “Cho đến nay, so với nhiều quận, huyện thì mức sống, điều kiện của người dân Cần Giờ chưa cải thiện nhiều”, ông Hà nói.

Theo ông Hà, mục tiêu thứ nhất là phải giữ được biểu tượng đó là lá phổi, hệ sinh thái sinh quyển được Unesco công nhận. Tiếp đó, phát triển kinh tế phải dựa trên sự cân bằng về sinh thái.

Điều này, tại hội nghị thượng đỉnh mới đây cũng nhấn mạnh con người phải thay đổi thái độ phát triển kinh tế dựa trên nền tảng của tự nhiên.

Bộ trưởng cho biết, dự án được phê duyệt từ năm 2003 với diện tích lấn biển khoảng 600 ha, hiện nâng lên 2.800 ha. Khi điều chỉnh, xem xét dự án này, Chính phủ, Thủ tướng và Thảnh ủy, UBND TP đã thống nhất các mục tiêu nói trên.

“Chúng tôi đã trao đổi với Unesso. Các khung pháp lý của Unesco chia khu dự trữ sinh quyển Cần Giờ ra các vùng: Vùng lõi, vùng đệm, vùng lận cận và bán lân cận. Phần đang phê duyệt dự án nằm ở vùng kết nối với vùng bán lân cận. Unesco cũng có văn bản khẳng định đây là vùng không nằm trong quản lý mà thực hiện đầu tư dựa trên cân bằng sinh thái do quốc gia quản lý quyết định”, Bộ trưởng thông tin.

Bộ trưởng Tài nguyên Môi trường cũng khẳng định rằng, tác động của  dự án này đã được tính toán kỹ lưỡng. TP Hồ Chí Minh đã xác định rõ và chủ đầu tư đã có ý thức sử dụng các chuyên gia, tổ chức nghiên cứu trong và ngoài nước, đặc biệt là các tập đoàn của Hà Lan, các tập đoàn đứng thứ ba thế giới để đánh giá tác động môi trường và xã hội để thực hiện dự án.

Bảo đảm hệ sinh thái "không thay đổi"

Theo ông Hà, báo cáo đánh giá tác động môi trường của dự án đã đánh giá được tác động trong khu vực của đô thị, bao gồm nước sạch, không khí, chất thải, tác động của đô thị lên môi trường tự nhiên.

“Chúng tôi cũng đã tham vấn với các tổ chức quốc tế, đặc biệt là các tổ chức về đất, nước và xác định là phải bảo tồn nguyên sinh, tức là bảo đảm hệ sinh thái không thay đổi”, ông Hà nói.

Đây là khu vực giao thoa nước mặn và nước ngọt (là nước lợ) và nước này phải giữ được lên xuống thay đổi theo chiều cường. Và bảo vệ rừng ngập mặn phải theo tiêu chí, đảm bảo cân bằng sinh thái.

Tư lệnh ngành Tài nguyên Môi trường nêu nội dung quan tâm thứ 2 liên quan đến hệ sinh thái lấn biển thì quan tâm đánh giá tác động đến môi trường biển, dòng chảy hải dương học, địa chất của biển. Đặc biệt là các hoạt động bồi lấp, sói mòn đối với các địa phương khác bởi đây là giao thao của nhiều cửa sông.

Theo ông Hà, hiện chủ đầu tư và bộ gần như công khai toàn bộ báo cáo tác động sẽ có để các nhà khoa học trong và ngoài nước có ý kiến.

Nói về việc lấy vật liệu đâu san lấp chưa có trong báo cáo, Bộ trưởng Trần Hồng Hà cho biết, trong báo cáo tác động môi trường chúng ta đã nêu rất cụ thể là cần phải có nghiên cứu và hiện nay chủ đầu tư đã mời các chuyên gia, tổ chức nghiên cứu và đưa ra phương án lấy vật liệu tại chỗ.

Tức là cùng với việc bảo đảm hệ sinh thái tại chỗ, người ta tạo ra hồ rất lớn để bổ sung nước biển và nước ngọt ngay trung tâm khu đô thị này và lấy đất cát đó để san lấp.

“Nếu làm được vấn đề này, chúng tôi cho rằng đây là một giải pháp tốt nhất”, Bộ trưởng nói.

Bên cạnh đó, có những tính toán về quy mô 280.000 hộ dân thì nước ở đây được xử lý ở mức cao nhất, đạt chất lượng nước mặt. Người ta cũng tính toán bố trí con đường đi phía trên rừng sác, chủ đầu tư đầu tư sẵn sàng đầu tư để đảm bảo khi con người đi lại không ảnh hưởng đến hệ sinh thái.

“Tôi cho rằng, đây là một dự án cần phải làm ở mức cao nhất. Nếu dự án này thành công, đây có thể là một dự án về kinh tế dựa trên sinh thái tự nhiên hoàn hảo”, Bộ trưởng Hà nhấn mạnh.