Bộ trưởng Giáo dục và Đào tạo Phùng Xuân Nhạ

Sáng ngày 31/5, giải trình trước QH, Bộ trưởng Giáo dục và Đào tạo Phùng Xuân Nhạ cho hay, kỳ thi THPT là 1 trong 9 nhóm nhiệm vụ để thực hiện Nghị quyết 29 của Trung ương, khắc phục tình trạng 1 năm có 3 kỳ thi liền kề “rất nặng nề” gồm: Đại học, cao đẳng và tốt nghiệp.

Thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã xây dựng chương trình đổi mới hướng tới 1 kỳ thi chung, lấy kết quả xét tốt nghiệp làm căn cứ vào đại học, cao đẳng để giảm áp lực, khắc phục tình trạng không minh bạch.

Tuy nhiên, kỳ thi THPT năm 2018 lại xảy ra tiêu cực, gian lận ở một số địa phương, đặc biệt khâu chấm thi, gây bức xúc trong dư luận xã hội.

"Với trách nhiệm cá nhân, là Bộ trưởng Bộ Giáo dục Đào tạo, phụ trách ngành, tôi xin nhận trách nhiệm về những thiếu sót", ông Nhạ giải trình.

Bộ trưởng cũng nêu rõ các thiếu sót là, phần mềm thi trắc nghiệm vẫn còn lỗ hổng kỹ thuật dẫn đến một số người xấu lợi dụng làm sai lệch kết quả thi; quán triệt quy chế, tập huấn nghiệp vụ ở một số khâu chưa chi tiết, hiệu quả chưa cao.

“Công tác thanh tra, kiểm tra chưa thực sự sâu sát trong các khâu, đặc biệt khâu chấm thi ở một địa phương”, Bộ trưởng Nhạ giải trình.

Về trách nhiệm của địa phương, theo ông Nhạ, Ban Chỉ đạo thi cấp tỉnh chưa thực hiện trách nhiệm đầy đủ. Đặc biệt, công tác lựa chọn cán bộ tham gia tổ chức thi chưa đáp ứng đầy đủ các yêu cầu dẫn đến chủ động thông đồng và kết nối với nhau làm để gian lận.

Ông Nhạ cho biết, ngay sau khi nhận được thông tin phản ánh về gian lận thi THPT quốc gia năm 2018, Bộ Giáo dục đã cử đoàn kiểm tra và có văn bản đề nghị Bộ Công an để phối hợp.

Thủ tướng Chính phủ cũng đã chỉ đạo rất quyết liệt phải làm nghiêm. Vì vậy, 2 Bộ (Giáo dục và Công an) rất tích cực phối hợp, điều tra xác minh, bước đầu đã có kết quả. Với các em không đủ điểm thi đậu đại học đã bị trả về địa phương.

“Chúng tôi đã tổ chức kiểm điểm rút kinh nghiệm trong toàn ngành. Bộ Công an cũng rất tích cực khởi tố bị can, khởi tố vụ án”, Tư lệnh ngành Giáo dục nhấn mạnh và cho biết, do tính chất phức tạp, Bộ Công an đang tiếp tục điều tra, các địa phương cũng đang xem xét, xử lý trách nhiệm.

Bài đạt điểm cao sẽ phải được chọn để chấm kiểm tra

Bộ trưởng Nhạ cho biết, “khi có kết luận điều tra, các đối tượng gian lận sẽ xử lý nghiêm khắc theo quy định của pháp luật”. 

Bộ cũng đã đề nghị các địa phương xem xét cho ra khỏi ngành những cá nhân, phụ huynh học sinh có dấu hiệu vi phạm.

Nói về biện pháp để khắc phục tình trạng trên, theo người đứng đầu ngành Giáo dục và Đào tạo, sẽ tăng cường quán triệt quy chế; điều cán bộ coi thi và tăng cường thanh tra, kiểm tra.

“Khâu chấm thi Bộ Giáo dục trực tiếp chỉ đạo và giao các trường đại học đứng ra“, ông Nhạ nói và thông tin, phần mềm chấm thi trắc nghiệm thì được nâng cấp theo hướng mã hóa toàn bộ dữ liệu chấm thi; “đánh phách điện tử”.

Bài thi tự luận thì chấm 2 vòng độc lập, thực hiện chấm kiểm tra tối thiểu 5% số bài thi, trong đó các bài đạt điểm cao phải được chọn để chấm kiểm tra.

“Nhân đây, tôi cũng đề nghị các cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương, các vị ĐBQH, cử tri giám sát để kỳ thi 2019 diễn ra an toàn”, ông Nhạ nói.

Giải pháp nào cho thí sinh bị tuột mất cơ hội

Sau khi Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ phát biểu, ĐB Nguyễn Mai Bộ (đoàn An Giang) giơ biển tranh luận lại.

Theo ĐB, Bộ trưởng chưa đề cập đến giải pháp giải quyết quyền lợi của các thí sinh bị tuột mất cơ hội trúng tuyển các trường đại học...

Do đó, ông đề nghị, Bộ trưởng và các trường đã loại các thí sinh gian lận phải có giải pháp gọi, công nhận số các thí sinh mất cơ hội nhằm đảm bảo sự công bằng "cho các thí sinh học thật nhưng bị mất cơ hội".

ĐB Thái Trường Giang (đoàn Cà Mau)

Cũng chia sẻ với Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ, theo ĐB Thái Trường Giang (đoàn Cà Mau) việc thi “2 chung” đã đạt được một số kết quả. Tuy nhiên, thực tế không thể hiện như thế.  

ĐB đề nghị, Bộ trưởng xem xét đánh giá tác động việc gom thi 2 chung này và đề nghị giao quyền tự chủ cho các trường Đại học tổ chức thi cử.

Nhắc lại phát biểu của mình về bệnh thành tích trong giáo dục, ĐB Giang lưu ý, đây là bệnh trầm kha, liên quan tới bệnh thành tích khác trong xã hội chứ không riêng ngành Giáo dục.

“Tôi cũng cần Bộ trưởng có thái độ dứt khoát hơn để chấn hưng nền giáo dục nước nhà chứ không nhận trách nhiệm chung chung như Bộ trưởng vừa phát biểu”, ĐB Giang nhấn mạnh.

Hương Giang