Đồng tình với giải pháp thực hiện chính sách tài khóa chặt chẽ, tăng cường kỷ luật tài chính – NSNN, nhưng Chủ tịch Quốc hội băn khoăn, chúng ta có quản lý được không?

Chiều ngày 19/4, tiếp tục chương trình làm việc, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về Báo cáo của Chính phủ về việc thực hành, tiết kiệm chống lãng phí năm 2016.

Vĩnh Phúc chi 65 tỷ đồng mua quà tặng dịp thành lập tỉnh

Trình bày báo cáo thẩm tra sơ bộ, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính Ngân sách Nguyễn Đức Hải cho biết, năm 2016, lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành của Chính phủ về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí ngày càng được chú trọng, quyết liệt, mạnh mẽ và hiệu quả hơn.

Công tác quản lý, sử dụng NSNN đã được siết chặt gắn với yêu cầu tiết kiệm, hiệu quả.

Tuy nhiên, vẫn còn bộc lộ những tồn tại, hạn chế, yếu kém cần tiếp tục khắc phục.

Theo ông Nguyễn Đức Hải, thu NSNN còn hạn chế, tình trạng trốn thuế, nợ đọng thuế vẫn chưa được khắc phục triệt để làm ảnh hưởng đến công tác điều hành NSNN.

Chi NSNN còn biểu hiện chấp hành kỷ luật tài chính chưa nghiêm, gây thất thoát, lãng phí NSNN ở các mức độ khác nhau.

Công tác quản lý, sử dụng kinh phí thường xuyên của các cơ quan, đơn vị cũng còn hạn chế như sử dụng sai nguồn kinh phí; sử dụng nguồn dự phòng, nguồn tăng thu, nguồn cải cách tiền lương, nguồn bổ sung có mục tiêu... để bổ sung chi thường xuyên sai quy định; chi không đúng chế độ, tiêu chuẩn, định mức.

“Năm 2016 nhiều địa phương tổ chức lễ kỷ niệm thành lập tỉnh, tái lập tỉnh (tỉnh Vĩnh Phúc chi 65 tỷ đồng đề mua quà tặng dịp thành lập tỉnh), cùng với đó là việc in ấn các kỷ niệm chương (Tập đoàn Than, Khoáng sản Việt Nam yêu cầu các đơn vị bỏ ra hàng chục tỷ đồng mua kỷ niệm chương 80 năm Ngày Truyền thống) gây lãng phí và tốn kém trong thời gian qua”, báo cáo của Ủy ban Tài chính Ngân sách nêu rõ.

Nhiều dự án xây dựng đội vốn, sai phạm

Lãng phí, thất thoát trong quản lý, sử dụng vốn đầu tư xây dựng cơ bản vẫn còn nhiều và chậm được khắc phục.

Theo báo cáo của Chính phủ, tính đến hết kế hoạch năm 2016, tổng số nợ đọng xây dựng cơ bản vốn ngân sách Trung ương hơn 9.557 tỷ đồng.

Công tác quản lý các dự án đầu tư và khai thác các công trình giao thông theo hình thức BOT còn nhiều vướng mắc, hạn chế, nhiều sai phạm. Nhiều dự án trong 27 dự án BOT được kiểm toán phải rút ngắn từ 5 - 7 năm thu phí. Kiểm toán Nhà nước đã kiến nghị giảm chi phí vốn đầu tư 4.500 tỷ đồng.

“Qua dư luận và ý kiến của cử tri vẫn còn có một số dự án sử dụng kinh phí NSNN  lãng phí, hiệu quả kém”, ông Nguyễn Đức Hải thông tin.

Đơn cử như dự án tuyến đường sắt Yên Viên - Phả Lại - Hạ Long - Cái Lân được khởi công xây dựng từ năm 2005 với tổng mức đầu tư 1.510 tỷ đồng đến nay vẫn chưa hoàn thành.

Hay dự án tuyến đường sắt đô thị Nhổn - Ga Hà Nội được khởi công từ 2006 với tổng mức đầu tư ban đầu được phê duyệt 18.408 tỷ. Tuy nhiên, qua nhiều lần điều chỉnh đến nay tổng mức đầu tư đội lên thành 36.000 tỷ đồng và chưa ấn định được thời gian hoàn thiện dự án….

Qua giám sát, Thường trực Ủy ban Tài chính Ngân sách đề xuất Chính phủ, các cơ quan của Chính phủ, địa phương gắn công tác thanh tra, kiểm tra, kiểm toán tập trung vào một số lĩnh vực trọng tâm, trọng điểm.

“Xử lý nghiêm minh các trường hợp vi phạm, đặc biệt là trách nhiệm của người đứng đầu trong công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí”, ông Hải nói.

Đồng thời, biểu dương, khen thưởng kịp thời đơn vị, cá nhân làm tốt và phê bình, kỷ luật nghiêm đơn vị, cá nhân sai phạm, gây thất thoát, lãng phí trong quản lý sử dụng tài sản công, xe công, sử dụng NSNN sai mục đích, chi tiếp khách, khánh thành , khởi công, tham quan...

Giải pháp phải khả thi

Cơ bản đồng ý với các báo cáo, nhưng theo Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Nguyễn Khắc Định, 10 nhiệm vụ, giải pháp thực hành tiết kiệm, chống lãng phí năm 2017 của Chính phủ đề ra cần nhấn mạnh các giải pháp để khắc phục tồn tại, hạn chế.

“Các tồn tại, hạn chế đã được nói thẳng, nhưng lại thiếu giải pháp khắc phục”, ông Định đánh giá.

Cùng quan điểm, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân cho rằng, công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí đã có những tiến bộ, nhưng chưa đạt được mục tiêu đề ra.

Theo Chủ tịch Quốc hội, 10 nhiệm vụ, giải pháp tiết kiệm Chính phủ đưa ra cơ bản đủ nhưng vẫn thiếu, nhất là cần chú ý đến tính khả thi.

“Điểm 4 nêu tập trung xử lý dứt điểm nợ đọng xây dựng cơ bản. Điều này có làm được không? Chiều nay, nghe quyết toán ngân sách còn nhiều việc lắm, nợ thuế còn đang thiếu tiền hoàn”, bà Ngân chỉ ra.

Đồng tình với giải pháp thực hiện chính sách tài khóa chặt chẽ, tăng cường kỷ luật tài chính NSNN, nhưng Chủ tịch Quốc hội băn khoăn: Chúng ta có quản lý được không?

“Các địa phương, bộ, ngành tổ chức quá nhiều lễ kỷ niệm, Festival dùng NSNN, có nơi không dùng NSNN nhưng huy động doanh nghiệp trên địa bàn, xã hội hóa thì vẫn là nguồn tài chính doanh nghiệp, vẫn là nguồn lực của xã hội thì vẫn là lãng phí. Không lãng phí NSNN thì lãng phí tiền của doanh nghiệp. Đó đều là nguồn lực của đất nước, của quốc gia, của xã hội. Chúng ta phải chú ý điều này”, bà Nguyễn Thị Kim Ngân đặt ra.

Chủ tịch Quốc hội còn nhấn mạnh phải đưa ra giải pháp về đạo đức công vụ thế nào, tinh thần phục vụ nhân dân như thế nào để không gây ra lãng phí thời giờ, công sức, tiền bạc của nhân dân, doanh nghiệp.

Thảo Nguyên