Chánh án Tòa án nhân dân Tối cao Nguyễn Hòa Bình sẽ trả lời chất vấn vào ngày 20/3 tới. Ảnh: Đ.X

Chánh án Tòa án nhân dân Tối cao Nguyễn Hòa Bình sẽ đăng đàn trả lời chất vấn tại phiên họp thứ 21 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội vào ngày 20/3 tới đây.

Một trong những nội dung chất vấn là giải pháp tiếp tục nâng cao chất lượng xét xử, giải quyết các loại vụ án, nhất là vụ án hình sự về kinh tế, tham nhũng; việc phòng ngừa và xử lý tham nhũng, tiêu cực trong nội bộ ngành tòa án.

Nghiêm khắc với người lợi dụng chức vụ chiếm đoạt tài sản lớn của Nhà nước

Báo cáo gửi đại biểu Quốc hội về một số nội dung liên quan đến nhóm vấn đề chất vấn, Chánh án Tòa án nhân dân Tối cao Nguyễn Hòa Bình cho biết, 5 năm qua (từ 2018-2022), các tòa án đã thụ lý 12.723 vụ với 26.376 vụ; đã giải quyết, xét xử được 12.244 vụ với 25.144 bị cáo.

Riêng năm 2022, các tòa án đã thụ lý 3.405 vụ với 7.653 bị cáo; đã giải quyết, xét xử được 2.926 vụ với 6.421 bị cáo.

Các vụ án kinh tế, tham nhũng mà tòa án đã xét xử chủ yếu là phạm các tội về “cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự”, “sản xuất, buôn bán hàng cấm”, “tham ô tài sản”, “lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”....

Ông Nguyễn Hòa Bình khẳng định, quá trình giải quyết, các tòa án đã áp dụng hình phạt nghiêm khắc với người chủ mưu, cầm đầu, lợi dụng chức vụ chiếm đoạt tài sản lớn của Nhà nước.

Đồng thời, chú trọng quyết định tịch thu tài sản do phạm tội mà có, áp dụng các biện pháp kê biên tài sản, các biện pháp tư pháp và các hình phạt bổ sung nhằm đảm bảo thu hồi tài sản của Nhà nước đã bị chiếm đoạt hoặc thiệt hại.

Chánh án Tòa án nhân dân Tối cao cũng cho biết, việc giải quyết các vụ án hình sự về kinh tế, tham nhũng còn gặp khó khăn, vướng mắc như: nhận thức giữa các cơ quan tiến hành tố tụng về một số quy định của pháp luật còn chưa thống nhất; xác định thiệt hại thực tế trong một số trường hợp rất khó khăn; giám định thiệt hại thường bị kéo dài, ảnh hưởng đến tiến độ giải quyết vụ án…

Đề cập đến giải pháp, theo ông Bình, Tòa án nhân dânTối cao sẽ làm tốt công tác phối hợp với các cơ quan có liên quan nâng cao chất lượng hướng dẫn áp dụng thống nhất các quy định của pháp luật liên quan tới các tội phạm về tham nhũng, nhằm tháo gỡ những vướng mắc trong quá trình giải quyết các vụ án này.

Cạnh đó, chỉ đạo các tòa án địa phương tăng cường sự phối hợp với các cơ quan điều tra, Viện kiểm sát trong quá trình giải quyết vụ án. Bố trí các thẩm phán có kinh nghiệm, năng lực tham gia giải quyết, xét xử các vụ án về kinh tế, tham nhũng.

106 cán bộ, thẩm phán bị xử lý kỷ luật

Vẫn theo Chánh án Nguyễn Hòa Bình, những năm qua, Tòa án nhân dân tối cao đã ban hành và chỉ đạo triển khai thực hiện nhiều quy định về phòng chống tham nhũng, tiêu cực trong nội bộ.

Công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng, công tác thanh tra, kiểm tra việc thực thi công vụ của cán bộ, công chức được quan tâm, chỉ đạo thực hiện quyết liệt, thường xuyên, nghiêm túc.

Tòa án nhân dân tối cao đã chỉ đạo nêu cao trách nhiệm của người đứng đầu trong công tác bảo vệ người phát hiện, tố giác, người đấu tranh phòng chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực; kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện nhiệm vụ của cấp dưới; đồng thời, phải chịu trách nhiệm nếu buông lỏng lãnh đạo, quản lý, không làm hết thẩm quyền để xảy ra tình trạng tham nhũng tại đơn vị.

“Tuy nhiên, thời gian qua vẫn còn một số trường hợp cán bộ, thẩm phán vi phạm kỷ luật, thậm chí vi phạm pháp luật bị truy cứu trách nhiệm hình sự”, Chánh án tòa án nhân dân tối cao cho hay.

Báo cáo đưa ra con số, từ năm 2021 đến nay, có 106 trường hợp bị xử lý kỷ luật, trong đó có 7 trường hợp tham nhũng, tiêu cực.

Cụ thể, năm 2021 có 43 trường hợp bị xử lý kỷ luật, trong đó 3 trường hợp tham nhũng, tiêu cực. Năm 2022, có 35 trường hợp bị xử lý kỷ luật, trong đó 4 trường hợp tham nhũng, tiêu cực. Từ tháng 10/2022 đến nay, có 28 trường hợp bị xử lý kỷ luật, trong đó 2 trường hợp vi phạm pháp luật.

Để khắc phục, ông Bình cho biết, bên cạnh quán triệt, tổ chức tốt 6 nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm được Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nhấn mạnh tại hội nghị toàn quốc về công tác phòng chống tham nhũng, sẽ triển khai nhóm giải pháp đặc thù trong tòa án.

Đó là, tiếp tục đẩy mạnh, nâng cao hiệu quả công tác giáo dục, nâng cao nhận thức, trách nhiệm, kiên trì xây dựng văn hóa tiết kiệm, liêm chính, không tham nhũng, tiêu cực trong đội ngũ cán bộ. Đề cao sự gương mẫu của người đứng đầu và tập thể lãnh đạo Tòa án nhân dân các cấp trong phòng chống tham nhũng, tiêu cực.

Tăng cường kiểm tra, giám sát, siết chặt kỷ luật, kỷ cương; chú trọng kiểm tra, giám sát cán bộ có biểu hiện tham nhũng, dư luận xã hội phản ánh, tố cáo; xử lý nghiêm đối với công chức có hành vi tham nhũng, tiêu cực.

Cùng với đó, tăng cường trách nhiệm giải trình trong hoạt động của các cơ quan, đơn vị; thực hiện nghiêm túc, đầy đủ việc kiểm soát tài sản, thu nhập của người có chức vụ, quyền hạn. Xây dựng cơ sở dữ liệu công tác kê khai tài sản trong tòa án nhân dân.

Giải pháp nữa là, thực hiện cho thôi hoặc miễn nhiệm đối với cán bộ không hoàn thành nhiệm vụ, uy tín giảm sút mà không cần chờ hết nhiệm kỳ bổ nhiệm. Tiếp tục nghiên cứu, đề xuất cải cách chính sách tiền lương, chế độ đãi ngộ đối với các chức danh tư pháp trong các tòa án nhân dân…