Thị trường xe nhập khẩu từ ASEAN vẫn ảm đạm. Ảnh: TQ

Anh Trần Việt Quang  (Cầu Giấy - Hà Nội) là một trong những khách hàng “mừng hụt” với hy vọng mua được ô tô giá rẻ nhập khẩu từ ASEAN. “Tôi định mua một chiếc ô tô năm 2017, song nghe anh em trong cơ quan tư vấn, sang năm 2018 mua xe rẻ hơn vì thuế nhập khẩu ô tô từ các nước ASEAN giảm xuống còn 0%, nên tôi dừng lại. Tuy nhiên, đến nay đã 9 tháng rồi mà tôi vẫn chưa mua được xe vì lượng xe nhập khẩu từ các nước ASEAN về Việt Nam rất ít, phải đặt, hoặc giá cả cũng không xuống, thậm chí còn tăng”, anh Quang tâm sự.

Theo tính toán của các doanh nghiệp, khi xe nhập khẩu với mức thuế ưu đãi 0%, giá xe sẽ giảm từ 20 - 25% so với trước đây. Tuy nhiên, Nghị định 116/2017/NĐ-CP yêu cầu doanh nghiệp nhập khẩu phải đáp ứng rất nhiều điều kiện khắt khe khiến xe nhập khẩu khó về Việt Nam.

Trong đó, có điều kiện doanh nghiệp nhập khẩu phải có giấy chứng nhận kiểu loại ô tô (VTA) xuất khẩu sang Việt Nam đã gây khó cho doanh nghiệp, thậm chí có ý kiến cho rằng đây là quy định chỉ có ở Việt Nam, không phù hợp với thông lệ quốc tế.

Thêm nữa, linh kiện ô tô nhập khẩu với thuế suất 0% cũng bị “ràng buộc” không kém. Nghị định 125/2017/NĐ-CP nêu rõ, để được hưởng mức thuế ưu đãi này, xe lắp ráp trong nước chở người từ 9 chỗ trở xuống, loại có dung tích xilanh từ 2.500cc trở xuống, doanh nghiệp phải đạt sản lượng chung 8.000 chiếc hay sản lượng riêng tối thiểu 3.000 chiếc/mẫu xe từ ngày Nghị định ký ban hành đến 30/6/2018.

Sau đó, sản lượng này sẽ tăng theo các năm. Đến năm 2022, sản lượng chung tối thiểu doanh nghiệp phải đạt 27.000 chiếc và sản lượng riêng tối thiểu là 10.000 chiếc cho 1 mẫu xe/năm.

Tuy nhiên, hiện nay ở Việt Nam chưa có doanh nghiệp nào đạt được sản lượng quy định này. Hơn nữa, các doanh nghiệp cũng cho rằng, dù được hưởng ưu đãi thuế nhập khẩu linh kiện về 0%, từ khi đặt hàng đến khi có linh kiện về cần có thời gian khoảng 6 tháng cộng thêm thời gian lắp ráp nên phải có độ trễ.

Theo số liệu của Tổng cục Hải quan, lượng xe nhập khẩu trong tuần từ ngày 7/9/2018 đến ngày 13/9/2018 là 1.928 chiếc, giảm 14,8% so với lượng nhập khẩu trong tuần trước (từ ngày 31/8/2018 đến ngày 6/9/2018).

Trong tuần qua, ô tô nguyên chiếc các loại được đăng ký làm thủ tục hải quan nhập khẩu vào Việt Nam chủ yếu có xuất xứ từ Thái Lan với 1.155 chiếc, Inđônêxia với 562 chiếc, Trung Quốc với 77 chiếc. Tính chung, xe ô tô nguyên chiếc nhập khẩu từ 3 thị trường này chiếm tới 93% tổng lượng xe nhập khẩu vào Việt Nam trong tuần.

Không chỉ số lượng có hạn mà giá của những mẫu xe nhập khẩu về Việt Nam thời gian qua còn có xu hướng ngày một tăng giá. Điển hình như mẫu xe CR-V của Honda Việt Nam đã tăng thêm 5 triệu đồng/xe cho cả 3 phiên bản vào tháng 4/2018. Không dừng lại ở đó, bước sang tháng 6/2018, Honda Việt Nam tiếp tục tăng giá bán xe CR-V thêm 10 triệu đồng và áp dụng từ ngày 1/7 với giá bán mới cho bản E là 973 triệu, bản G 1,013 tỷ và bản L là 1,083 tỷ đồng.

Hay như mẫu, Toyota Fortuner có mức tăng từ 1 – 45 triệu đồng tùy từng phiên bản. Một mẫu xe khác của Toyota là Hilux cũng có mức tăng nhẹ so với năm 2017. Cụ thể, Toyota Hilux (nhập khẩu Thái Lan) sẽ được bán tại Việt Nam với 3 phiên bản khác nhau gồm: Phiên bản 2.4G 4x4 MT, có giá bán mới 793 triệu đồng (cao hơn trước đây 18 triệu đồng); 2.4E 4x2 AT MLM có giá bán 695 triệu đồng (cao hơn trước 22 triệu đồng) và phiên bản 2.8G 4x4 AT MLM mới, có giá bán 878 triệu đồng.

Ông Phạm Anh Tuấn, Hiệp hội Các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA) cho rằng, với đà này sớm hay muộn các hãng sẽ phải điều chỉnh tăng giá ô tô. “Linh kiện cũng nhập khẩu, xe cũng nhập, hầu hết đều lệ thuộc vào USD. Do đó, tùy sức chịu đựng, sức cạnh tranh mà các hãng sẽ có sự điều chỉnh thích hợp. Tất nhiên, việc tăng giá sẽ diễn ra chủ yếu với các mẫu xe có lợi thế cạnh tranh, còn xe đang “ế ẩm” doanh nghiệp sẽ không thể tăng hơn”, ông Tuấn phân tích.

Những nguyên nhân nêu trên dẫn đến thị trường xe ô tô trong nước vẫn ảm đạm, đặc biệt là thị trường xe ô tô nhập khẩu từ các nước ASEAN với mức thuế ưu đãi 0%. Theo dự báo của các doanh nghiệp, trong những tháng cuối năm, lượng nhập khẩu xe nguyên chiếc và phụ tùng từ các nước ASEAN sẽ tăng hơn những tháng đầu năm. Khi lượng xe nhập khẩu nguyên chiếc với thuế suất 0% nhiều sẽ kéo giá thị trường ô tô xuống hơn thời điểm hiện tại.

Như vậy, khách hàng vẫn còn phải chờ đợi thêm một thời gian nữa mới hy vọng sở hữu được một chiếc ô tô giá rẻ.

Trần Quý