Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng phát biểu tại hội nghị. Ảnh: NĐ

Phát biểu tại hội nghị, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết, trong những năm gần đây, kinh tế thế giới đối mặt với nhiều khó khăn thách thức, phức tạp, nhanh chóng khó lường và có nhiều vấn đề chưa có tiền lệ; dẫn đến tăng trưởng kinh tế thấp, suy thoái kinh tế ở một số nước, lạm phát tăng cao; bên cạnh đó là đối mặt với các vấn đề về biến đổi khí hậu, an ninh năng lượng, lương thực, nguồn nước… Trước tình hình đó đòi hỏi các quốc gia phải đổi mới mô hình tăng trưởng, tận dụng thời cơ, vượt qua thách thức, hướng tới phát triển bền vững và bao trùm, trong đó tăng trưởng xanh đang ngày càng trở thành ưu tiên hàng đầu của các nền kinh tế.

Với Việt Nam, tăng trưởng xanh hướng tới sự thịnh vượng về kinh tế, bền vững về môi trường và công bằng về xã hội không chỉ là lựa chọn tất yếu mà còn là cơ hội để Việt Nam trở thành quốc gia tiên phong trong khu vực, bắt kịp xu thế phát triển của thế giới, hướng tới mục tiêu hiện thực hóa cam kết lịch sử mang tính bước ngoặt của Việt Nam về đưa phát thải ròng về “0” vào năm 2050. Đây là thách thức lớn của Việt Nam bởi Việt Nam là nước đang phát triển và đưa ra mục tiêu đến năm 2030 là nước đang phát triển, có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao; đến năm 2045 trở thành nước phát triển, thu nhập cao.

Với mục tiêu hướng đích của tăng trưởng xanh như vậy, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, với vai trò là cơ quan đầu mối quốc gia về tăng trưởng xanh, đã tham mưu cho Thủ tướng Chính phủ ban hành Chiến lược Quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn 2050 và Kế hoạch Hành động quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021 - 2030.

Chiến lược xác định rõ tăng trưởng xanh là giải pháp quan trọng để thúc đẩy cơ cấu lại nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng, nâng cao năng lực cạnh tranh và khả năng chống chịu trước các cú sốc từ bên ngoài, đóng góp trực tiếp vào giảm phát thải khí nhà kính để hướng tới nền kinh tế trung hòa các bon trong dài hạn.

Toàn cảnh hội nghị. Ảnh: NĐ

Tăng trưởng xanh phải lấy con người làm trung tâm, phải dựa vào thể chế và quản trị hiện đại, khoa học và công nghệ tiên tiến, nguồn nhân lực chất lượng cao, phải định hướng đầu tư vào công nghệ tiên tiến, chuyển đổi số, kết cấu hạ tầng thông minh và bền vững; tạo động lực để đầu tư tư nhân đóng vai trò ngày càng quan trọng trong nền kinh tế xanh.

"Với ý nghĩa đó, Việt Nam xác định tăng trưởng xanh là lựa chọn dài hạn để đảm bảo cân đối, hài hòa mục tiêu giảm tổng lượng phát thải khí nhà kính với sự phát triển và quy mô ngày càng tăng của nền kinh tế. Về mặt phương pháp luận, tăng trưởng xanh thực sự phải là quá trình chuyển biến về tư duy, nhận thức trong sản xuất, tiêu dùng và lối sống, trong tư duy hoạch định chính sách, đặc biệt là cần được cụ thể hóa bằng những giải pháp chuyển đổi xanh dựa trên nền tảng khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo", Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh.

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết, trong khuôn khổ hợp tác với BCG với sự hỗ trợ của Tập đoàn SK, kết quả nghiên cứu bước đầu cho thấy, để tăng tốc tăng trưởng xanh, tính riêng đối với chuyển dịch hai ngành điện gió và điện mặt trời, tiềm năng đóng góp vào GDP và tạo việc làm trực tiếp. Ngoài ra, hệ sinh thái hydro sạch dựa trên nền tảng năng lượng tái tạo, riêng để đáp ứng nhu cầu thị trường nội địa, có tiềm năng đóng góp 40 - 45 tỷ USD vào GDP hằng năm, tạo ra khoảng 40 - 50 nghìn việc làm. Hydro sạch còn có tiềm năng vô cùng lớn để trở thảnh một sản phẩm xuất khẩu đến các nước phát triển trên thế giới.

Để đạt được mục tiêu tăng trưởng xanh như đặt ra tại chiến lược, Việt Nam cần có những bước đi đột phá, quyết liệt hơn nữa. Cần tập trung vào các ngành, lĩnh vực thiết yếu nhất giúp Việt Nam kích hoạt các lợi thế tự nhiên và vươn lên trở thành nước phát triển trên cả ba yếu tố môi trường, kinh tế và xã hội vào năm 2045.

Kết quả nghiên cứu cũng cho thấy, Việt Nam với tiềm năng, vị thế địa kinh tế trong chuỗi cung ứng toàn cầu đang đứng trước cơ hội rất lớn trong tăng trưởng xanh để có thể chuyển mình, bắt kịp, tiến cùng, vượt lên, đi tắt đón đầu và tạo đà cho bước nhảy vọt về phát triển kinh tế, xã hội và môi trường.

Ông Jaime Ruiz-Cabrero, Tổng Giám đốc BCG khu vực Đông Nam Á chia sẻ, các quốc gia dẫn đầu thế giới đang tăng tốc đẩy mạnh phát triển các công nghệ, giải pháp nhằm chuyển đổi sang nền kinh tế xanh, sạch và ít các bon. Điều này mở ra cơ hội cho Việt Nam đón đầu xu hướng, trở thành quốc gia dẫn đầu về công nghệ sạch trong khu vực và có thể là trên toàn cầu.

BCG đưa ra 4 khuyến nghị đối với Việt Nam: Hoàn thiện thể chế chiến lược xanh và đẩy mạnh xây dựng nền móng khuôn khổ pháp lý; tăng cường xây dựng hệ thống tài chính xanh ổn định, giúp giảm chi phí vốn đầu tư; phát triển hệ thống hạ tầng lưới điện, tạo nền móng để phát triển các nguồn năng lượng sạch và tái tạo; và tăng tốc phát triển hệ sinh thái xanh - sạch.

Ông Lê Việt Anh, đại diện Vụ Khoa học, Giáo dục, Tài nguyên và Môi trường của Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết, trong thời gian tới, bộ sẽ ưu tiên đẩy mạnh triển khai Chiến lược Quốc gia về Tăng trưởng xanh thông qua xây dựng cơ chế, chính sách đầu tư, hoàn thiện chính sách, khuôn khổ pháp lý và nâng cao khả năng tiếp cận nguồn lực theo hướng đa dạng hóa. Nghiên cứu, ban hành chính sách ưu đãi cho hoạt động sản xuất xanh, khuyến khích bảo vệ môi trường, giảm phát thải, chống biến đổi khí hậu cũng như sẵn sàng chuyển đổi xanh; tuyên truyền nâng cao ý thức và tự giác thực hiện lối sống xanh trong cộng đồng…

Cùng với đó, Bộ Kế hoạch và Đầu tư sẽ phối hợp với các bộ, ban, ngành và địa phương để triển khai xây dựng danh mục dự án tăng trưởng xanh trọng điểm cũng như xây dựng và triển khai các công cụ tài chính xanh phù hợp với điều kiện thực tiễn của Việt Nam và bối cảnh quốc tế mới.