Thi công nút giao Hạ Long Xanh. Ảnh: Đỗ Phương

Tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công còn rất thấp

Năm 2023, tổng kế hoạch vốn chi đầu tư công của tỉnh Quảng Ninh là hơn 14.800 tỷ đồng. Trong đó, nguồn vốn ngân sách Trung ương hơn 1.271 tỷ đồng; nguồn ngân sách cấp tỉnh gần 8.976 tỷ đồng, còn lại 4.557 tỷ đồng là nguồn vốn ngân sách cấp huyện.

Ngân sách cấp tỉnh sẽ ưu tiên hơn 2.146 tỷ đồng cho chương trình tổng thể phát triển bền vững kinh tế - xã hội, các dự án chuyển tiếp (hơn 5.246 tỷ đồng); còn lại hơn 1.582 tỷ đồng phân bổ cho 9 dự án khởi công mới…

Triển khai kế hoạch đầu tư công năm 2023, bám sát sự chỉ đạo, UBND tỉnh Quảng Ninh đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt ngay từ đầu năm. Trong đó, đã thành lập tổ công tác đẩy nhanh tiến độ thực hiện giải ngân các chương trình, dự án trọng điểm sử dụng vốn ngân sách cấp tỉnh...

Tổ công tác có nhiệm vụ thường xuyên rà soát, tổng hợp vướng mắc nảy sinh; phân tích nguyên nhân trong quá trình triển khai dự án đầu tư công của chủ đầu tư và đề xuất, kiến nghị giải pháp tháo gỡ nhằm thúc đẩy tiến độ.

Tuy nhiên, theo số liệu, tỷ lê giải ngân vốn đầu tư công của tỉnh còn rất thấp, đang chậm so với kế hoạch đã đề ra. Đến nay, các đơn vị, địa phương mới thực hiện giải ngân được 2.118 tỷ đồng, đạt 15,2% so với số kế hoạch đã phân khai chi tiết; tỷ lệ này hiện đang tương đương tỷ lệ bình quân của cả nước, song thấp hơn so kế hoạch giải ngân của tỉnh và thấp hơn cùng kỳ năm 2022 (18,4%).

Lý giải về việc giải ngân vốn đầu tư công chậm, Sở Kế hoạch và Đầu tư Quảng Ninh nhận định, nguyên nhân được xác định là do tiến độ triển khai hoàn thiện các thủ tục đầu tư còn chậm so với chỉ đạo thực hiện của UBND tỉnh; việc xử lý tài sản công còn nhiều bất cập.

Một số dự án giao thông trọng điểm đang gặp nhiều khó khăn khi thiếu nguyên vật liệu, bãi đổ thải...; công tác đấu giá, đấu thầu quyền sử dụng đất tại các địa phương gặp nhiều vướng mắc, ảnh hưởng tới nguồn thu ngân sách, khiến một số địa phương chưa thể giao chi tiết kế hoạch vốn cho các dự án.

Cùng với đó, việc triển khai công tác lập báo cáo đề xuất chủ trương đầu tư, chuẩn bị đầu tư của các sở, ngành, địa phương và các chủ đầu tư còn chậm, dẫn đến một số công trình chưa đủ thủ tục, chưa đủ điều kiện phân bổ vốn.

Công tác chỉ đạo giải phóng mặt bằng chưa quyết liệt, chưa kịp thời tập trung tháo gỡ vướng mắc, khiến tiến độ giải ngân vốn đầu tư công chậm. Đặc biệt, đang xuất hiện tâm lý e ngại, sợ trách nhiệm của một bộ phận cán bộ, công chức trong quá trình thực thi nhiệm vụ...

Tăng cường thanh tra, kiểm tra, xử lý nghiêm các vi phạm

Đánh giá về công tác này, theo quyền Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh Cao Tường Huy, mặc dù việc phân khai nguồn vốn đã được triển khai sớm, công tác chỉ đạo thường xuyên được quan tâm, bám sát thực tế; tuy nhiên, công tác triển khai giải ngân đầu tư công tại cấp cơ sở còn rất chậm. Trong đó, việc báo cáo của các địa phương chưa thực sự kịp thời đồng bộ; còn xuất hiện tâm lý e ngại, sợ trách nhiệm, chưa quyết liệt…

Để tăng tốc giải ngân vốn đầu tư công, quyền Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh yêu cầu tiếp tục đề cao vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu các đơn vị, địa phương, chủ đầu tư và thành viên tổ công tác trong đẩy nhanh tiến độ thực hiện và giải ngân vốn đầu tư công. Người đứng đầu phải trực tiếp chỉ đạo tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, chịu trách nhiệm giải trình về kết quả giải ngân cũng như hiệu quả đầu tư.

Đồng thời, cần thành lập các ban chỉ đạo địa phương để tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, siết chặt kỷ cương, xử lý nghiêm các vi phạm; “mạnh tay” xử lý các đơn vị, nhà thầu cố tình chây ỳ, không đảm bảo việc huy động máy móc, nhân lực và chậm trễ trong việc triển khai thi công các dự án.

Ngoài ra, các đơn vị, địa phương cần tập trung phối hợp giải quyết các vướng mắc, khó khăn; thực hiện rà soát, có giải pháp đối với từng dự án cụ thể, hạn chế thấp nhất việc tạm ứng; khẩn trương hoàn thành thủ tục đầu tư đối với các dự án khởi công mới; tăng cường các giải pháp đẩy nhanh tiến độ đấu giá, đấu thầu quyền sử dụng đất tại các địa phương để đảm bảo nguồn vốn...

Thời gian qua, Quảng Ninh luôn xác định đầu tư công là một trong những trụ cột đảm bảo tăng trưởng. Bởi vậy, việc đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công là nhiệm vụ quan trọng, cấp bách, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Trên cơ sở thẳng thắn nhận định rõ những nguyên nhân, tồn tại, hạn chế trong công tác chỉ đạo, triển khai giải ngân đầu tư công cấp cơ sở, tỉnh đã đề ra những giải pháp linh hoạt; qua đó, góp phần hoàn thành mục tiêu giải ngân vốn đầu tư công năm 2023.