Tọa đàm Quản lý thị trường sữa và vấn nạn “truyền thông bẩn”, do Báo Công Thương tổ chức. Ảnh: NH

“Truyền thông bẩn” là rác rưởi, thì chúng ta phải dọn sạch đi

Theo ông Vũ Văn Trung, Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hội Bảo vệ người tiêu dùng Việt Nam, tất cả những hiện tượng thông tin tuyên truyền dù ở bất kỳ nên tảng nào nếu sai sự thật, gây nhầm lẫn, thậm chí nói xấu các sản phẩm thì đều đáng bị lên án và phải được xử lý. Đặc biệt, hiện nay Chính phủ đã chuyển từ chế độ tiền kiểm sang hậu kiểm, điều này rất tiện cho doanh nghiệp, nên công tác hậu kiểm cũng cần phải tăng cường hơn.

“Truyền thông bẩn” đó là rác rưởi thì chúng ta phải dọn sạch đi, như vậy sẽ có lợi cho xã hội. Thứ nhất, lập lại trật tự về mặt tuyên truyền quảng cáo, đảm bảo an toàn cho thực phẩm nói chung và sản phẩm sữa nói riêng. Thứ hai, trả lại lợi ích chính đáng cho doanh nghiệp làm ăn chân chính. Quan trọng hơn nữa là toàn xã hội, người tiêu dùng có được môi trường sử dụng các sản phẩm lành mạnh cho chính mình.

Đồng tình với ông Trung, TS Trần Việt Nga - Phó Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm, Bộ Y tế cho hay, pháp luật nghiêm cấm việc sử dụng hình ảnh bác sĩ, nhân viên y tế, hay thư tín của người bệnh rằng “tôi đã sử dụng sản phẩm này tốt và sau bao lâu thì khỏi bệnh”.

Đối với những nhóm phải đăng ký bản công bố sản phẩm - tạm gọi là quản lý chặt hơn, thì trước khi quảng cáo cũng phải xác nhận nội dung quảng cáo, tức là muốn quảng cáo nội dung gì thì phải gửi nội dung đó lên cho cơ quan Nhà nước có thẩm quyền để kiểm soát. Nếu nhận được giấy xác nhận nội dung quảng cáo kèm theo nội dung được duyệt thì mới được quảng cáo, đúng như nội dung đã phê duyệt và cơ quan phát hành quảng cáo cũng chỉ được phép phát hành nội dung mà Cục An toàn thực phẩm đã phê duyệt.

"Cục An toàn thực phẩm sau khi phê duyệt nội dung quảng cáo của các nhóm thuộc quản lý của cục, cụ thể là thực phẩm bảo vệ sức khỏe, thì chúng tôi đều công khai tất cả thông tin về nội dung, tên sản phẩm và doanh nghiệp công bố sản phẩm lên website cục và Bộ Y tế để cho bất kỳ đơn vị nào nhận quảng cáo đều có đầy đủ thông tin đối chiếu, nhằm đảm bảo tuân thủ đúng quy định của pháp luật", bà Nga cho biết.

Tuy nhiên, 90% sản phẩm khác là nhóm tự công bố và chịu trách nhiệm về các sản phẩm quảng cáo của mình, do đó đây vừa là điều kiện vừa là lỗ hổng để doanh nghiệp lợi dụng.

Cũng theo bà Nga, việc kiểm soát quảng cáo trên không gian mạng là vô cùng phức tạp, điều này không phải riêng Bộ Công Thương mà các bộ ngành khác đều gặp phải.

Hành vi cạnh tranh không lành mạnh sẽ bị xử lý hình sự

Phát biểu tại tọa đàm, ông Lê Hoài Điệp, Cơ quan Điều tra Cạnh tranh, Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia cho rằng,sự cạnh tranh không lành mạnh đều mang lại ảnh hưởng xấu tới thị trường, tới doanh nghiệp làm ăn chân chính và tới người tiêu dùng. Việc đưa thông tin không đúng về sản phẩm, dịch vụ, doanh nghiệp có thể ảnh hưởng đến nhận thức của người tiêu dùng về sản phẩm, dịch vụ, doanh nghiệp đó.

Các chủ thể tham gia vào quá trình cạnh tranh không lành mạnh làm ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của doanh nghiệp khác, quyền và lợi ích của người tiêu dùng và ảnh hưởng đến môi trường kinh doanh dù vô tình hay chủ ý đều có thể bị xử lý theo quy định pháp luật.

Luật sư Đặng Văn Cường, Trưởng Văn phòng Luật sư Chính Pháp, cho biết thêm, Luật Cạnh tranh 2018 đã bổ sung những quy định để xác định những hành vi nào là cạnh tranh không lành mạnh. Hiện nay, chế tài về cạnh tranh đã có chế tài hành chính và chế tài hình sự. Trong Điều 217 Bộ luật Hình sự, quy định hình phạt vi phạm quy định cạnh tranh lên đến 5 năm tù, với mức phạt tiền có thể lên đến 5 tỷ đồng, hình phạt này áp dụng đối với cả cá nhân và pháp nhân thương mại. Chế tài và pháp luật đều đã có quy định, nhưng hiện tượng vi phạm vẫn còn nhiều nguyên nhân.

Giải pháp ngăn chặn, đẩy lùi vấn nạn “truyền thông bẩn” trên thị trường sữa

Về giải pháp ngăn chặn, đẩy lùi vấn nạn “truyền thông bẩn” trên thị trường sữa, ông Lê Hoài Điệp cho biết, Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia sẽ tiếp tục thực hiện công tác tuyên truyền, phổ biến quy định pháp luật về cạnh tranh như đã từng phối hợp với Hiệp hội Sữa Việt Nam trong thời gian qua, nhằm hướng dẫn các doanh nghiệp sữa các quy định về cạnh tranh không lành mạnh, xây dựng chính sách tuân thủ đáp ứng không chỉ quy định pháp luật về cạnh tranh mà còn đáp ứng các quy định pháp luật khác điều chỉnh hoạt động sản xuất, kinh doanh sữa, từ đó hạn chế hành vi cạnh tranh không lành mạnh nói riêng và hành vi vi phạm quy định pháp luật khác nói chung.

Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia cũng sẽ tăng cường công tác rà soát, công tác giám sát hành vi cạnh tranh không lành mạnh trong lĩnh vực sữa. Trường hợp phát hiện dấu hiệu vi phạm quy đinh pháp luật về cạnh tranh, Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia sẽ tiến hành xem xét và xử lý theo quy định pháp luật về cạnh tranh.

Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia khuyến nghị đối với doanh nghiệp, nhất là các doanh nghiệp ngành sữa cần xây dựng chính sách tuân thủ quy định pháp luật đảm bảo tuân thủ đúng quy định pháp luật về cạnh tranh và quy định pháp luật liên quan khác.

Đối với người tiêu dùng, cần cẩn trọng khi tiếp nhận thông tin về sản phẩm; tìm hiểu thông tin về sản phẩm qua các kênh thông tin chính thống. Nếu phát hiện các dấu hiệu vi phạm quy định pháp luật của tổ chức, cá nhân, thì phản ánh đến cơ quan quản lý để kịp thời ngăn chặn hành vi vi phạm, góp phần đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của người tiêu dùng.

Đối với cơ quan truyền thông, cần kiểm tra, rà soát lại nội dung khi đưa tin về sản phẩm, dịch vụ. Xem xét kỹ xem thông tin về sản phẩm đã được kiểm duyệt, kiểm chứng hay chưa tránh tiếp tay cho tổ chức, cá nhân thực hiện hành vi vi phạm và làm ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của người tiêu dùng.