Các đối tượng buôn thuốc lá lậu hưởng "siêu lợi nhuận", còn ngân sách thất thu nghiêm trọng. Ảnh: CDVNM

Buôn lậu thuốc lá “nóng” tháng cuối năm

Chỉ trong 2 ngày 30/11 và 1/12, các đoàn kiểm tra liên ngành của Hà Nội đã bắt giữ hàng chục nghìn bao thuốc lá nhập lậu được các đối tượng tuồn sâu vào nội địa cất giữ chờ tiêu thụ trong dịp Tết Nguyên đán.

Ngày 30/11,Tổ Công tác thuộc thuộc Đội Cảnh sát kinh tế, Công an quận Thanh Xuân phối hợp cùng Đội Quản lý thị trường số 12 ập vào kiểm tra hành chính một kho hàng tại Mỹ Đình và thu giữ hơn 6.000 bao thuốc lá lậu. 

Ngày 1/12, Đội Quản lý thị trường số 5, phối hợp với Đội 2, Phòng 7, Cục Cảnh sát môi trường, Bộ Công an phát hiện thu giữ hơn 300 cây thuốc lá lậu từ một hộ kinh doanh khác.

Đây chỉ là một trong số ít vụ thuốc lá lậu được tuồn sâu vào nội địa bị lực lượng chức năng bắt giữ, điều này cho thấy công tác phòng, chống buôn lậu thuốc lá tại các tuyến cửa khẩu biên giới còn rất cam go.

Thời gian qua, Thủ tướng Chính phủ đã ra một chỉ thị riêng về chống buôn lậu thuốc lá. Sự ra đời của Chỉ thị 30/CT-TTg ngày 30/9/2014 cho thấy sự vào cuộc quyết liệt của tất cả các bộ ngành, địa phương, các lực lượng chức năng trên cả nước nhằm ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng buôn lậu thuốc lá hoành hành ảnh hưởng nghiêm trọng tới ngành sản xuất thuốc lá trong nước và gây thất thu ngân sách.

Theo thống kê, thuốc lá lậu hiện đang gây thất thu thuế nặng nề cho ngân sách Nhà nước. Năm 2012, thất thu thuế vào khoảng 6.500 tỷ đồng và đã tăng lên khoảng 10.000 tỷ đồng mỗi năm gần đây. Chưa kể dẫn tới mất việc làm cho rất nhiều người nông dân trồng thuốc lá và công nhân.

Chế tài cần đủ mạnh để dẹp nạn thuốc lá lậu “siêu lợi nhuận”

Nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng buôn lậu diễn biến phức tạp chính là lợi nhuận rất lớn do buôn lậu thuốc lá mang lại. Do mức chênh lệch giá cao giữa thuốc lá ngoại và thuốc lá sản xuất trong nước nên các đối tượng buôn lậu bằng nhiều phương thức, thủ đoạn tinh vi để vận chuyển thuốc lá điếu nhập lậu.

Những sản phẩm thuốc lá được sản xuất trong nước giá thành cao do phải đóng các loại thuế (thuế tiêu thụ đặc biệt tăng từ 65% lên 70%, thuế VAT 10%, thuế nhập khẩu 135%, thuế thu nhập doanh nghiệp 22%, Quỹ Phòng chống tác hại thuốc lá tăng từ 1% lên 1,5%...) trong khi thuốc lá nhập lậu thì không phải chịu bất cứ khoản phí nào!

Mặt khác đời sống nhân dân vùng biên giới, vùng sâu, vùng xa còn nhiều khó khăn, không có công ăn việc làm ổn định, nhận thức pháp luật hạn chế nên bị các đối tượng móc nối, mua chuộc tham gia vận chuyển thuốc lá lậu.

Ông Vũ Văn Cường, Chủ tịch Hiệp hội Thuốc lá Việt Nam cho rằng, ngoài những nguyên nhân nói trên, thì chế tài xử lý hiện nay đối với các đối tượng buôn lậu thuốc lá còn nhiều bất cập, chồng chéo, nhất là quy định mới đây trong Bộ luật Hình sự 2015 đã tạo nhiều kẻ hở cho buôn lậu.

Các hành vi buôn bán, vận chuyển, tàng trữ hàng cấm được Bộ luật Hình sự 2015 điều chỉnh tại Điều 190 và Điều 191 đã bỏ quy định về số lượng mặt hàng phạm pháp theo các tiêu chí: Lớn, rất lớn, và đặc biệt lớn khi xác định tội danh và khung hình phạt như vốn đã quy định trước đây tại Bộ luật Hình sự 1999. Thông tư liên tịch số 36/2012/TTLT-BCT-BCA-BTP-BYT-TANDTC-VKSNDTC quy định đối với thuốc lá điếu nhập lậu, số lượng từ 1.500 bao đến dưới 4.500 bao được coi là số lượng lớn và có thể bị xử lý hình sự. Tuy nhiên, tại Bộ luật Hình sự 2015, hàng cấm bao gồm thuốc lá điếu nhập lậu muốn xử lý hình sự thì giá trị hàng phạm pháp tối thiểu phải bằng 100 triệu đồng. 

Cũng theo ông Cường, Việt Nam là thành viên của Công ước Khung về Kiểm soát thuốc lá FCTC, trong đó quy định rõ các quốc gia thành viên phải tiến hành các bước thích hợp để đảm bảo rằng tất cả các thiết bị sản xuất, thuốc lá giả, thuốc lá nhái nhãn mác, thuốc lá nhập lậu và các sản phẩm thuốc lá khác bị tịch thu được tiêu hủy. Tái xuất thuốc lá điếu nhập lậu là đi ngược với quy định trên bởi nếu thực hiện tái xuất, do không có thị trường tiêu thụ nên nhiều khả năng các loại thuốc lá nhập lậu này sẽ tái thẩm lậu vào thị trường nội địa.

Bình An