Chú gà Đông Tảo thuần chủng đẹp vào loại bậc nhất làng của cụ Đào Đức Thi được định giá 30 triệu đồng nhưng cụ không bán. Ảnh: O.H

Niềm đam mê đặc biệt với giống gà đặc biệt

Phải khá vất vả tôi mới liên hệ được với cụ Đào Đức Thi, một cao niên bậc nhất làng gà Đông Tảo, huyện Khoái Châu. May mắn hơn là cụ có một “kho” tư liệu về giống gà đặc biệt, bởi cụ vừa là người nuôi gà, người bán gà và là người có niềm đam mê và kinh nghiệm đặc biệt với gà Đông Tảo.

“Niềm đam mê đó từ lúc tôi mới lên 7, lên 8...”, mắt cụ Thi ánh lên bởi niềm đam mê cả một đời khi có dịp chia sẻ với phóng viên. Cụ ông 83 tuổi say sưa lục lại kí ức về chú gà Đông Tảo đầu tiên được người anh trai cho vì có nhiều “thành tích” đào giun, bắt nhái, mót ngô, những món ăn khoái khẩu và bổ dưỡng của giống gà đặc biệt.

Bắt đầu từ thời điểm cụ Thi xin rời quân ngũ sớm để nuôi gà (năm 1987), khi đời sống còn khá khó khăn và không ai dám nghĩ tới việc nuôi gà “quí tộc”, thì lứa gà đầu tiên đã được bán hết ngay trong ngày “ra lò” với giá mỗi con tương đương cả chỉ vàng.

Đến giai đoạn năm 2000, khi tiếng tăm của người nuôi gà Đông Tảo kì cựu vang xa khắp miền, những người khá giả đánh ô tô đến sắm cả cặp gà chơi Tết với giá hàng chục triệu đồng.

Có vốn, cụ lại tiếp tục nuôi dưỡng niềm đam mê với giống gà này. Và khi số tiền 13 triệu đồng đủ để mua vài mảnh đất ở quê thì cụ lại đổi lấy 8 con gà đặc biệt khiến nhiều người trong làng và ngay cả vợ cụ cũng nói cụ bị “thần kinh”. Chỉ khi những con gà Đông Tảo thượng hạng sinh ra những lứa gà thuần chuẩn Đông Tảo “xịn” và đem về nhiều lần số tiền bỏ ra thì nhiều người mới thán phục gọi cụ là “vua” gà Đông Tảo.

Đến nay, tiếp bước cụ Thi có nhiều người trẻ “nổi lên” từ việc nuôi gà Đông Tảo như anh Lê Quang Thắng, hiện là Chủ nhiệm Hợp tác xã (HTX) Đông Tảo, hay nhiều hội viên của HTX. Họ đều có chung một niềm đam mê với giống gà đặc biệt.

Gà Đông Tảo được chia làm 2 dòng, dòng gà cảnh và dòng gà thương phẩm (nuôi để thịt). Tiêu chí chung là gà phải đạt cân nặng khoảng từ 4 - 5kg lúc trưởng thành (tức là từ 8 - 10 tháng tuổi) và bắt đầu đạp mái được. Đôi chân là dấu hiệu đặc trưng nhất của gà Đông Tảo, phải đẹp, tròn đều, vẩy thịt, cụm bàn chân dày, ngón chân ngắn, chân to nhưng khi di chuyển vẫn tỏ vẻ oai phong, nhẹ nhàng, đặc biệt khi đạp mái vẫn nhẹ chứ không nặng nề, tỷ lệ đậu trứng, ấp nở thành con rất cao. Phần đầu phải to dáng cổ tre, mào xít tức là có cúc trên đầu hoặc mào múi chanh. Cùng với đó, dáng người phải tròn, ức nở, đuôi xòe chích chòe... Dù nuôi gà theo mô hình, quy mô thế nào thì phải là địa hình đất, gần gũi với thiên nhiên mới sinh ra những con gà Đông Tảo thượng hạng.

Đàn gà Đông Tảo giá trị cao của tỷ phú gà Đông Tảo Lê Quang Thắng. Ảnh: O.H

Những tỷ phú gà Đông Tảo

Lãnh đạo xã Đông Tảo (Hưng Yên) chia sẻ, năm 2015 Sở Khoa học và Công nghệ, Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn cùng Viện Khoa học Công nghệ Việt Nam xây dựng nhãn hiệu tập thể gà Đông Tảo. Đồng thời, Hội Chăn nuôi và Kinh doanh gà Đông Tảo cũng được thành lập. Mới đây nhất, tháng 10/2016 đã chuyển đổi từ Hội sang mô hình HTX Đông Tảo với sự tham gia của trên 200 hội viên.

“Theo ước tính, có khoảng 1/5 số hội viên thực hiện mô hình trang trại nuôi với quy mô vừa và lớn hàng trăm đến hàng nghìn con, còn lại đa phần là mô hình chăn nuôi hộ gia đình. Với lợi nhuận bình quân từ 30 - 40 triệu đồng/hộ/tháng đã và đang đem lại cuộc sống khá sung túc và đầy đủ cho các hộ nuôi”, lãnh đạo xã Đông Tảo khẳng định.

Theo ước tính của nhiều hộ nuôi, bình quân bán 2 - 3 triệu đồng/con gà thương phẩm, cả người nuôi lẫn người bán có thể quay vòng, gối vụ 1 năm vài ba lứa. Hộ ít thì lợi nhuận vài chục triệu đồng, hộ nhiều có khi lời cả trăm triệu 1 tháng. Do vậy, chuyện kiếm tiền tỷ từ nuôi gà Đông Tảo là hoàn toàn khả thi.

Theo các cụ cao niên ở trong làng, dù nhiều hộ nuôi còn khiêm tốn khi nói về thu nhập nhưng ở Đông Tảo không dưới 50 hộ được liệt vào hàng tỷ phú gà Đông Tảo.

Đứng hàng đầu như hộ anh Lê Quang Thắng, Chủ nhiệm HTX Đông Tảo, trang trại phải có tới cả nghìn con gà. Thậm chí nhiều đơn hàng từ khắp nơi trong Nam ngoài Bắc khi vào vụ Tết, gà còn được đi cả taxi, thậm chí lên máy bay để đến với những khách hàng với giá hàng chục triệu đồng 1 con.

Hay như cụ Thi, người có hàng chục năm gây dựng và phát triển “phong trào” làm kinh tế từ gà Đông Tảo cũng lo được cơ ngơi đàng hoàng cho cả 7 người con, trong đó phần lớn lợi nhuận từ giống gà đặc biệt đem về.

Không ít người khi đã có niềm đam mê với gà Đông Tảo đều tò mò giống gà đặc biệt này có từ bao giờ. Song, ngay cả những cụ cao niên nhất trong làng cũng không trả lời được, chỉ biết đây là giống gà đã và đang giúp vùng đất Hưng Yên sinh ra những tỷ phú và sẽ còn đem lại sung túc, ấm no cho người dân nơi đây. Vì thế, những người như cụ Thi hay nối tiếp là anh Thắng vẫn tiếp tục trăn trở cùng những chuyên gia từ Đại học Nông nghiệp tìm cách duy trì, phát triển giống gà Đông Tảo thuần chủng như bảo vệ “lộc” của trời đất ban tặng cho làng.

Oanh Hữu