Toàn cảnh Diễn đàn “Phát triển kinh tế số: Kết nối cơ hội – Kiến tạo tương lai”. Ảnh: Thanh Giang.

Kinh tế số mở rộng không gian phát triển cho Thủ đô

Phát biểu tại diễn đàn, PGS.TS Nguyễn Thành Lợi, Tổng Biên tập Báo Kinh tế & Đô thị, nhấn mạnh kinh tế số không chỉ dừng lại ở việc ứng dụng công nghệ trong hoạt động kinh doanh truyền thống, mà là quá trình chuyển đổi toàn diện ở mọi lĩnh vực: từ thương mại điện tử, thanh toán số, logistics thông minh, dịch vụ số đến hạ tầng dữ liệu, điện toán đám mây và trí tuệ nhân tạo. Theo ông, Việt Nam hoàn toàn có cơ hội trở thành một trong những nền kinh tế số năng động của khu vực nếu khai thác đúng và đủ tiềm năng này.

Cũng theo ông Lợi, diễn đàn là nơi các cơ quan quản lý, nhà khoa học, doanh nghiệp và startup trao đổi thẳng thắn nhằm nhận diện cơ hội, đánh giá thách thức và đề xuất giải pháp phát triển hạ tầng số, nguồn nhân lực số, thể chế và môi trường đổi mới sáng tạo. 

Đại diện Bộ Khoa học & Công nghệ, ông Nguyễn Phú Tiến, Phó Vụ trưởng Vụ Kinh tế – Xã hội số, cho biết Việt Nam liên tục nằm trong nhóm nền kinh tế số tăng trưởng nhanh nhất Đông Nam Á với tốc độ khoảng 20%/năm, cao gấp ba lần GDP.

Hạ tầng số tiếp tục được cải thiện mạnh mẽ: tốc độ Internet di động và cố định đều nằm trong nhóm dẫn đầu thế giới; mạng 5G dự kiến phủ tới 90% dân số vào năm 2025; cả nước có 45 trung tâm dữ liệu đang vận hành. Lực lượng nhân lực công nghệ thông tin cũng tăng nhanh, với hơn 80.000 sinh viên tốt nghiệp mỗi năm.

Tuy nhiên, để đạt mục tiêu kinh tế số đóng góp 30% GDP vào năm 2030, theo ông Tiến, Việt Nam phải tiếp tục thúc đẩy hoàn thiện thể chế, xây dựng cơ chế thử nghiệm có kiểm soát, phát triển nền tảng số quốc gia và đẩy mạnh chia sẻ dữ liệu công – tư. “Dữ liệu phải trở thành tài nguyên chiến lược của nền kinh tế, được quản lý thống nhất và khai thác minh bạch, an toàn”, ông nhấn mạnh. 

Động lực bứt phá của Hà Nội

Ở góc độ quản trị đô thị, TS Nguyễn Đức Kiên cho rằng Hà Nội là nơi hội tụ mật độ doanh nghiệp và dân cư cao nhất cả nước, do vậy chính quyền đô thị đóng vai trò then chốt trong thúc đẩy kinh tế số. Ông Kiên chỉ ra rằng dù tỷ lệ người dân sử dụng tài khoản thanh toán đã đạt hơn 87%, khả năng tiếp cận dịch vụ tài chính của nhóm thu nhập thấp vẫn còn thấp; thanh toán không dùng tiền mặt tăng nhanh nhưng chủ yếu mới ở tầng dịch vụ cơ bản; cơ chế thử nghiệm fintech còn hạn chế, chưa theo kịp sự phát triển của công nghệ.

Theo ông, Thành phố cần sớm hoàn thiện mô hình đô thị thông minh, đặc biệt là số hóa vận hành giao thông công cộng; triển khai mạnh mẽ hóa đơn điện tử và POS cho hộ kinh doanh; đẩy mạnh quản lý dữ liệu đô thị nhằm hỗ trợ tín dụng số, thuế và dịch vụ công hiệu quả hơn. Chính quyền đô thị phải “đồng hành cùng người dân và doanh nghiệp” để chuyển đổi số trở thành phổ biến, an toàn và bền vững.

Trong khi đó TS Mạc Quốc Anh, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký HANOISME, nêu rõ doanh nghiệp nhỏ và vừa chiếm tới 97% số doanh nghiệp Hà Nội, và đang đối mặt nhiều rào cản trong chuyển đổi số. Theo khảo sát, 54% doanh nghiệp không có bộ phận IT chuyên trách, 62% thiếu nguồn lực tài chính; chỉ 12% ứng dụng AI và 8% triển khai ERP trong quản trị.

TS Mạc Quốc Anh đề xuất Hà Nội cần đẩy mạnh hoàn thiện thể chế kinh tế số, mở rộng dữ liệu công cho doanh nghiệp khai thác; đơn giản hóa thủ tục hành chính; hình thành Quỹ hỗ trợ chuyển đổi số; mở sandbox cho các lĩnh vực mới như AI, fintech, logistics số, giáo dục số và y tế số; đồng thời phát triển hệ sinh thái đổi mới sáng tạo mang tầm quốc tế.

“Chỉ khi doanh nghiệp, đặc biệt là khối nhỏ và vừa được trang bị đủ năng lực số, Hà Nội mới thực sự bước vào giai đoạn tăng trưởng dựa trên công nghệ và đổi mới sáng tạo”, ông nêu quan điểm.

Diễn đàn cũng dành thời gian thảo luận với sự tham gia của nhiều doanh nghiệp tiên phong trong chuyển đổi số như: Công ty DOLPHIN, Công ty Sapo, NetSpace, NextFarm, Sorimachi Việt Nam, đại diện Hiệp hội Khởi nghiệp Quốc gia, Viện IGNITE…

Phiên thảo luận tại Diễn đàn Diễn đàn “Phát triển kinh tế số: Cơ hội và thách thức trong kỷ nguyên mới” còn đề cập trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn, kết nối hệ sinh thái khởi nghiệp và vai trò doanh nghiệp tư nhân trong kinh tế số, giúp người tham dự nhận diện cơ hội và giải pháp cụ thể.

Thông qua Diễn đàn, các nhà hoạch định chính sách, chuyên gia kinh tế, công nghệ và đại diện doanh nghiệp hàng đầu thống nhất quan điểm rằng: Kinh tế số là động lực bứt phá, giúp nâng cao năng suất, đổi mới sáng tạo và tăng cường sức cạnh tranh.

Ở đó, chính quyền đô thị, cơ quan quản lý, doanh nghiệp và hiệp hội cần phối hợp đồng bộ, hoàn thiện thể chế, phát triển hạ tầng số và nhân lực chất lượng cao. Doanh nghiệp tư nhân và startup đóng vai trò tiên phong trong chuyển đổi số, khai thác cơ hội kinh tế số.