Dự án xây dựng nhà máy xi măng Thanh Sơn, xã Thúy Sơn, huyện miền núi Ngọc Lặc, tỉnh Thanh Hóa đã ngừng thi công hơn 11 năm. Ảnh: Nguyễn Nam

Hiện chính quyền, người dân nơi đây mong Nhà nước sớm thu hồi dự án để không lãng phí quỹ đất, tránh ảnh hưởng đến môi trường, đảm bảo an toàn giao thông và phù hợp với quy hoạch đô thị huyện Ngọc Lặc tại miền Tây xứ Thanh.

Năm 2009, dự án xây dựng nhà máy xi măng Thanh Sơn được triển khai tại xã Thúy Sơn với 206 hộ dân sống tại các thôn Vân Sơn, Lương Sơn, Hồng Sơn, Thanh Sơn thuộc diện phải thu hồi đất ở và đất nông nghiệp để hoàn thành việc giải phóng mặt bằng, tổng diện tích đất thu hồi gần 40 ha. Khi dự án được khởi công xây dựng, người dân nơi đây rất vui mừng vì hy vọng sau khi đi vào hoạt động dự án sẽ tạo việc làm cho nhiều lao động địa phương. Tuy nhiên, niềm vui ấy chưa được bao lâu thì dự án đã ngừng triển khai.

Tại công trường, đơn vị thi công mới thực hiện được hạng mục san lấp mặt bằng, khoan cọc nhồi và làm được tường rào, sau đó ngừng thi công cho đến nay. Toàn bộ diện tích đất để xây dựng nhà máy giờ bỏ không, gây lãng phí quỹ đất, ảnh hưởng đến đời sống của người dân.

Chị Phạm Thị Lan, thôn Vân Sơn, xã Thúy Sơn cho hay: "Công ty xi măng vào động thổ, khởi công nhưng sau ngừng hoạt động đến nay được hơn 10 năm. Quỹ đất để lại rất lãng phí, tôi kiến nghị các cấp trên cho bà con được sử dụng lại quỹ đất đã được đền bù để bà con sản xuất, có công ăn việc làm, hiện tại nhiều người dân không có việc làm nên phải đi làm ăn xa, một số lao động đã quá tuổi không công ty nào nhận nên không có việc làm".

Là người sống ngay bên cạnh khu vực xây dựng nhà máy xi măng Thanh Sơn, chị Phạm Lan, trú tại xã Thúy Sơn cho biết: "Hồi mới triển khai dự án nhà máy xi măng này, chúng tôi nhường đất, sau đó dự án dừng thi công nên chúng tôi không có công ăn việc làm. Hiện nay, tôi và người dân quanh vùng không muốn nhà máy xi măng được đầu tư xây dựng tiếp, mà muốn nhà máy máy khác vào triển khai để con cháu sau này có thu nhập và đỡ ô nhiễm môi trường".

Ông Lê Phúc Hành, Chủ tịch UBND xã Thúy Sơn cho biết, lúc đầu theo đúng chủ trương của nhà nước là xây dựng nhà máy xi măng, nhưng do dự án ngừng quá lâu nên người dân xác định khu vực này nếu làm nhà máy xi măng sẽ ô nhiễm, ảnh hưởng đến đời sống bà con nhân dân. Do đó, người dân trên địa bàn đã đề nghị với xã và huyện sớm thu hồi đất dự án.

Đại diện Công ty cổ phần Xi măng Thanh Sơn, chủ đầu tư dự án cho biết, dự án ngừng thi công do thiếu vốn, hiện công ty đã đề nghị UBND tỉnh Thanh Hóa cho phép tăng công suất nhà máy từ 2.500 tấn clinker/ngày lên 6.000 tấn clinker/ngày và được tiếp tục thực hiện dự án, nhưng việc có được tiếp tục thực hiện dự án hay không còn đang chờ tỉnh Thanh Hóa cho phép.

Theo thông tin từ UBND huyện Ngọc Lặc, dự án xây dựng nhà máy xi măng Thanh Sơn do Công ty cổ phần Xi măng Thanh Sơn làm chủ đầu tư được thực hiện từ năm 2009 với số vốn dự kiến hơn 1.400 tỷ đồng. Hiện dự án đã ngừng thi công quá lâu nếu tiếp tục được triển khai sẽ ảnh hưởng đến quy hoạch đô thị huyện Ngọc Lặc là trung tâm khu vực miền núi phía Tây của tỉnh Thanh Hóa. Về giao thông cũng sẽ bị ảnh hưởng nhiều vì trục đường đi qua nhà máy xi măng Thanh Sơn là trục chính trung tâm của đô thị miền núi, nếu triển khai nhà máy sẽ có xe tải trọng lớn lưu thông.

Bên cạnh đó, nguyên liệu sản xuất sẽ được khai thác tại núi Sắt, đây là ngọn núi gắn liền với truyền tích của người Mường. Núi do vua Lê Lợi đặt tên khi đánh giặc tại đây và được nhân dân che trở để thoát kiếp nạn khi bị giặc truy đuổi. Ngọn núi này đã đi vào ca dao, cũng như chuyện truyền tích của người Mường, nếu khai thác sẽ ảnh hưởng đến truyền tích này.

Ngoài ra, bên trong dãy núi này còn có hang Bàn Bù là khu di tích văn hóa, danh lam thắng cảnh đã được công nhận là di tích cấp tỉnh. Tại đây đang xây dựng các điểm du lịch, vì thế khi phá dãy núi làm nguyên liệu sản xuất sẽ gây ảnh hưởng đến văn hóa, tâm linh của người Mường trên địa bàn.

UBND huyện Ngọc Lặc cũng đã chỉ đạo UBND xã Thúy Sơn tổ chức lấy ý kiến của các hộ dân thuộc 5 thôn quanh khu vực xây dựng nhà máy. Có 717 hộ tham gia đóng góp ý kiến thì có đến 715 hộ không đồng ý cho tiếp tục xây dựng nhà máy xi măng Thanh Sơn tại đây vì gây ô nhiễm môi trường. UBND huyện Ngọc Lặc đã có văn bản gửi UBND tỉnh Thanh Hóa kiến nghị không xem xét điều chỉnh công suất nhà máy xi măng Thanh Sơn và có hướng xử lý, thu hồi dự án, đồng thời thu hút đầu tư các dự án khác với công nghệ hiện đại, công nghệ sạch thân thiện với môi trường, đáp ứng nguyện vọng của nhân dân.

Theo ông Phạm Anh Tuấn, Trưởng phòng Kinh tế - Hạ tầng, UBND huyện Ngọc Lặc, đối với nhà máy xi măng Thanh Sơn đã không triển khai một thời gian dài, gây lãng phí đất sản xuất trên địa bàn, cũng như gây bức xúc cho nhân dân. Thời gian tới, huyện Ngọc Lặc kiến nghị tỉnh, các cấp trên nhanh chóng thực hiện thu hồi dự án đầu tư xây dựng nhà máy xi măng Thanh Sơn và kêu gọi đầu tư các dự án phụ hợp với quy hoạch chung đô thị và cảnh quan khu vực này.

Nguyễn Nam