Vườn chuối hơn 2 sào của ông Trần Xuân Lưu, xã Hòa Hậu, huyện Lý Nhân (Hà Nam) cũng chỉ thu hoạch được 2 buồng vào dịp Tết Nguyên đán Tân Sửu. Ảnh: Nguyễn Chinh

Chuẩn bị vào vụ Tết Nguyên đán Tân Sửu nhưng vườn chuối ngự Đại Hoàng rộng 8 sào, với gần 400 gốc của gia đình bà Trần Thị Dự, xã Hòa Hậu, huyện Lý Nhân chỉ có gần 20 buồng cho thu hoạch đúng dịp, bằng 1/3 vụ Tết những năm trước. Toàn bộ số chuối này đã được thương lái đặt mua từ sớm với giá 500.000  - 700.000 nghìn đồng/buồng. 

Bà Trần Thị Dự cho biết, chuối ngự là đặc sản quý của vùng đất Hòa Hậu. Chuối có mã đẹp, hương vị thơm ngon đặc trưng mà các dòng chuối khác không có được. Nếu thời tiết thuận lợi, trung bình một gốc chuối mỗi năm cho thu hoạch 2 buồng, mỗi buồng có 5 - 7 nải. Vào ngày thường chuối có giá từ 25.000 - 30.000 đồng/nải, nhưng vào dịp Tết, giá chuối tăng gấp 3 - 4 lần.

Trồng chuối ngự mang lại hiệu quả kinh tế cao hơn nhiều so với những loại cây trồng khác. Tuy nhiên, loại cây đặc sản này phụ thuộc rất lớn vào thời tiết. Năm nay, thời tiết mưa, nắng thất thường nên sản lượng chuối của gia đình bà Dự cũng như những hộ khác giảm rất nhiều. Từ khi chuối mới ra buồng đã được các thương lái đến tận vườn đặt mua. Dịp Tết Nguyên đán, nhu cầu tiêu thụ chuối tăng cao nhưng số lượng chuối có ít nên gia đình ưu tiên bán cho chỗ thân quen.

Vườn chuối ngự của bà Trần Thị Ngân, xã Hòa Hậu có diện tích hơn 2 sào với 100 gốc nhưng cũng chỉ có 3 buồng cho thu hoạch vào dịp Tết Nguyên đán, trong khi những năm trước thường cho thu từ 10 - 15 buồng. Mặc dù giá chuối ngự vào dịp Tết cao gấp 2-3 lần ngày thường nhưng năng suất chuối giảm nhiều, tiền thu được chỉ đủ đầu tư phân bón, chưa tính công chăm sóc.

Bà Trần Thị Ngân chia sẻ, với người dân trồng chuối ngự Đại Hoàng, Tết Nguyên đán là vụ chính, mang lại thu nhập cao. Nhưng vụ Tết năm nay, người trồng chuối ngự thất thu. Mặc dù, chuối vẫn được chăm sóc, bón phân theo đúng quy trình kỹ thuật, tuy nhiên, do ảnh hưởng của thời tiết nên số lượng buồng rất thấp, quả không được đều, số quả lép ở nhiều nải cũng chiếm tỷ lệ cao.  

Ông Trần Huy Tân, Phó Chủ tịch UBND xã Hòa Hậu, huyện Lý Nhân cho biết, sản phẩm chuối ngự Đại Hoàng đã được Bộ Khoa học và Công nghệ cấp Chỉ dẫn địa lý cho khu vực xã Hòa Hậu và Tiến Thắng, huyện Lý Nhân. Chuối ngự Đại Hoàng nổi tiếng không chỉ do hương vị thơm ngon đặc trưng mà chuối còn được giấm theo phương pháp truyền thống nên rất an toàn, đảm bảo sức khỏe cho người tiêu dùng.

Sản phẩm chuối ngự Đại Hoàng đã có tem, nhãn, giấy chứng nhận an toàn vệ sinh thực phẩm và được nhiều người tiêu dùng biết đến. Sản phẩm đã có mặt tại nhiều tỉnh, thành phố trên cả nước. Hiện nay, nhiều địa phương khác trong tỉnh cũng đã trồng giống chuối này, nhưng chất lượng không thể bằng chuối ngự trồng tại Hòa Hậu.

Chuối ngự là cây trồng mang lại hiệu quả kinh tế cao hơn nhiều so với các loại cây trồng khác, nhiều hộ dân địa phương đã làm giàu nhờ phát triển loại cây đặc sản này. Là cây trồng bản địa, ngoài những ưu điểm vượt trội, chuối ngự cũng có nhược điểm lớn, đó là, thân cây cao, khoảng 3 - 5m, dễ gãy và lá mềm, rất dễ bị tác động bởi thời tiết.

Năm nay thời tiết bất thuận, nắng nóng kỷ lục kéo dài, nhiều trận mưa lớn khiến cây chuối sinh trưởng, phát triển kém. Cây chuối khi trỗ hoa xong, quả không phát triển được hoặc trong cùng một buồng, một nải quả phát triển không đều. Nhiều nhà vườn thất thu vụ chuối ngự dịp Tết Nguyên đán Tân Sửu 2021.

Ông Trần Huy Tân, Phó Chủ tịch UBND xã Hòa Hậu cho biết thêm, trước tình trạng khan hiếm chuối ngự dịp Tết Nguyên đán, UBND xã Hòa Hậu chỉ đạo Hiệp hội sản xuất và tiêu thụ chuối ngự Đại Hoàng tăng cường tuyên truyền, vận động các hội viên không thu hoạch chuối non giấm ép nhằm giữ gìn thương hiệu chuối ngự Đại Hoàng. Người tiêu dùng cũng nên lựa chọn mua tại những địa chỉ có uy tín, bảo đảm đúng chất lượng, thương hiệu chuối ngự Đại Hoàng.

Nguyễn Chinh