Sau nhiều năm, Dự án Nâng cấp, mở rộng cảng cá kết hợp neo đậu tránh trú bão Nam Cửa Việt vẫn chưa hoàn thành đã ảnh hưởng không nhỏ đến hoạt động đánh bắt hải sản, chống khai thác IUU trên địa bàn tỉnh Quảng Trị. Ảnh: Minh Tân

Tại khu vực cảng cá Cửa Việt, sau khi gói thầu cầu cảng số 1 xây dựng một số hạng mục cơ bản, lượng tàu cá cũng bắt đầu tấp nập trở lại. Thế nhưng, so với những năm trước vẫn chưa đạt như kỳ vọng. Tuy nhiên, toàn bộ chỉ mới phần thô phục vụ cho tàu cá cập bến bốc dỡ hải sản cũng như công tác kiểm tra chống khai thác IUU. Nhiều hạng mục vẫn ngổn ngang với những vật liệu xây dựng nhưng máy móc, nhân công vẫn thưa thớt, thi công cầm chừng.

Nhiều hạng mục thi công vẫn vắng bóng nhân công, máy móc. Ảnh: Minh Tân

Tại khu vực cảng cá vẫn bốc mùi hôi thối, thậm chí cả những đàn dòi nhung nhúc bò quanh. Bởi toàn bộ hệ thống nước thải vẫn chưa thể hoàn thiện, nước từ hoạt động thu mua, vận chuyển thủy sản chảy dọc theo bờ cầu cảng màu đỏ quạch và hôi thối. Trong khi đó, hạ tầng cơ sở của cảng cá Cửa Việt đầu tư hơn 20 năm qua cũng đã bắt đầu xuống cấp khiến toàn bộ khuôn viên nhếch nhác. Ít ai nghĩ rằng đây là cảng cá lớn nhất trên địa bàn tỉnh Quảng Trị cũng là cảng cá loại II và thuộc danh sách cảng cá chỉ định để xác nhận nguồn gốc hải sản khai thác.

Ông Lê Văn Sơn, Phó Giám đốc Ban Quản lý cảng cá Quảng Trị cho biết, với tổng mức đầu tư 130 tỷ đồng với nhiều hạng mục, đơn vị kỳ vọng sau khi hoàn thành sẽ tiến hành đề nghị nâng cấp lên cảng cá loại I nhằm đáp ứng nhu cầu đánh bắt hải sản của địa phương cũng như của các tỉnh, thành trong khu vực. Tuy nhiên, 3 năm qua, việc thi công chậm trễ đã ảnh hưởng lớn đến kế hoạch sản xuất và công tác chống khai thác IUU trên địa bàn, chưa kể để hoàn thiện đầy đủ các tiêu chí cảng cá loại II vẫn còn thiếu.

Việc thi công dang dở đã ảnh hưởng lớn đến hoạt động của các tàu cá khi vào cảng cá Nam Cửa Việt cũng như hoạt động chống khai thác IUU. Ảnh: Minh Tân

Đặc biệt, trong giai đoạn các đơn vị thi công đóng cọc bê-tông để xây dựng cầu cảng số 1 đã ảnh hưởng không nhỏ đến việc cập cảng của các loại tàu thuyền. Số lượng tàu cập cảng cũng giảm dần đi vì cơ sở hạ tầng phục vụ hậu cần nghề cá không đảm bảo. “Cảng cá Cửa Việt phần thì bị bồi lấp, phần thì họ thi công dang dở, không đảm bảo. Trong khi đó, việc cập thuyền để bốc dỡ hải sản, tiếp nhiên liệu, mua thêm nhu yếu phẩm, nước đá… gặp nhiều khó khăn”, ngư dân Nguyễn Văn Luận (huyện Triệu Phong, tỉnh Quảng Trị) bày tỏ.

Cả một thời gian dài, việc thi công cảng cá Cửa Việt kéo dài cũng là nguyên nhân khiến một lượng lớn tàu cá không cập cảng cá chỉ định để bốc dỡ hàng hóa hải sản theo quy định mà các tàu cá này thường vào các điểm bến cá tự phát. Điều này, gây khó khăn cho công tác kiểm soát tàu cá, giám sát sản lượng và thực hiện công tác IUU.

Thực hiện Thông báo số 393/TB-VPCP ngày 27/12/2022 của Văn phòng Chính phủ về kết luận của Thủ tướng Phạm Minh Chính tại Hội nghị Trực tuyến về công tác chống khai thác IUU, tỉnh Quảng Trị cùng các cấp, các ngành đồng bộ vào cuộc, triển khai các giải pháp cấp bách để khắc phục cảnh báo của Ủy ban Châu Âu về chống khai thác IUU.

Trong đó, tổ chức công tác rà soát khối tàu cá trên địa bàn, phối hợp chặt chẽ trong công tác kiểm tra, tổ chức làm việc với các chủ tàu cá vi phạm, xử lý các hành vi vi phạm trong khai thác IUU… Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) tỉnh Quảng Trị đã thành lập tổ công tác làm việc các đơn vị, địa phương liên quan để phối hợp triển khai quyết liệt, đồng bộ các giải pháp, tập trung tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc trong công tác chống khai thác IUU trên địa bàn tỉnh.

Theo Phó Giám đốc Ban Quản lý cảng cá Quảng Trị Lê Văn Sơn, với việc triển khai và sự vào cuộc đồng bồ của các cấp, các ngành, lượt tàu cá cập cảng tại cảng cá Cửa Việt cũng tăng dần. Năm 2022, chỉ có hơn 1.800 lượt thì đến 9 tháng đầu năm 2023 có trên 2.300 lượt.

Nhiều hạng mục phục vụ hậu cần nghề cá tại cảng cá Cửa Việt đã xuống cấp sau hơn 20 năm sử dụng. Ảnh: Minh Tân

Tuy nhiên việc thực hiện Dự án Nâng cấp, mở rộng cảng cá kết hợp khu neo đậu tránh trú bão Nam Cửa Việt kéo dài, chậm trễ đã ảnh hưởng không nhỏ đến công tác chống khai thác IUU cũng như các vấn đề liên quan. Qua báo cáo kiểm tra của Sở NN&PTNT tỉnh Quảng Trị, dự án với 5 gói thầu. Tuy nhiên, một số gói thầu không có máy móc, nhân công thi công hoặc một số gói thầu chưa thể triển khai (gói thầu số 4) vì chờ gói thầu khác hoàn thiện, vướng giải phóng mặt bằng.

“Ban Quản lý cảng cá mong muốn các cấp, các ngành đẩy nhanh tiến độ thi công các hạng mục để cảng cá Cửa Việt hoàn thiện cũng như bổ sung các hạng mục nhằm đáp ứng nhu cầu của bà con ngư dân và đặc biệt thực hiện tốt công tác chống khai thác IUU, đảm bảo chất lượng hải sản, vệ sinh an toàn thực phẩm và công tác bảo vệ môi trường tại cảng cá”, ông Lê Văn Sơn nhấn mạnh.

Các hạng mục thi công cầm chừng, chậm trễ đã ảnh hưởng lớn đến vệ sinh, môi trường tại cảng cá Nam Cửa Việt. Ảnh: Minh Tân

Được biết, ngày 13/9, UBND tỉnh Quảng Trị đã có tờ trình gửi Bộ Tài chính về việc đầu tư hoàn thiện các cảng cá và khu neo đậu trên địa bàn tỉnh Quảng Trị từ nguồn vốn bồi thường của Cty TNHH Gang thép Hưng Nghiệp Formosa Hà Tĩnh. Theo UBND tỉnh Quảng Trị, đề nghị Bộ Tài chính và các bộ, ngành liên quan xem xét, báo cáo Thủ tướng Chính phủ bố trí kinh phí 600 tỷ đồng từ nguồn vốn bồi thường của Cty TNHH Gang thép Hưng Nghiệp Formosa Hà Tĩnh để đầu tư xây dựng hoàn thiện các cảng cá và khu neo đậu trên địa bàn tỉnh Quảng Trị.

Trong đó, UBND tỉnh Quảng Trị đề xuất 35 tỷ đồng nhằm tiếp tục đầu tư xây dựng khu dịch vụ hậu cần nghề cá, nhà quản lý, nhà máy đá; khu hạ tầng kỹ thuật, khu xử lý nước thải, nhà thu gom rác, hệ thống điện chiếu sáng, hệ thống phòng cháy chữa cháy… tại cảng cá Cửa Việt nhằm nâng cao hiệu quả, đáp ứng nhu cầu khai thác thủy sản của người dân cũng như nâng cao công tác chống khai thác IUU.