Công an TP Hồ Chí Minh vừa triệt phá đường dây sản xuất, buôn bán thuốc tân dược giả (có tác dụng hỗ trợ điều trị COVID-19) với quy mô lớn. Ảnh minh họa: Internet

Cuối tháng 5/2022, Cục Quản lý Dược đã có văn bản báo cáo Sở Y tế các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương về việc mẫu thuốc Voltarén 75mg giả. Mẫu sản phẩm có nhiều dấu hiệu khác biệt so với mẫu thuốc Voltaren 75mg/3ml, SĐK: VN-20041-16 do Lek Pharmaceuticals d.d. (Slovenia) sản xuất, Công ty TNHH Novartis Việt Nam nhập khẩu, cung cấp. Thuốc Voltarén 75mg chứa hoạt chất natri diclofenac được chỉ định trong điều trị viêm và sưng đau sau phẫu thuật hoặc chấn thương, viêm đau xương khớp, viêm phần phụ, đau bụng kinh...

Trước đó, tháng 3/2022, Bộ Y tế cảnh báo thuốc Actemra 400mg/20ml chưa cấp phép nhập khẩu, chưa cấp giấy đăng ký lưu hành tại Việt Nam, nhưng trên thị trường phát hiện mẫu sản phẩm nghi ngờ là thuốc giả, trên nhãn ghi: Actemra 400mg/20ml, số lô B2101B32.

Ngoài ra, Cục Quản lý Dược cũng đã có văn bản gửi Sở Y tế các tỉnh, thành phố thông báo về việc phát hiện mẫu thuốc trên nhãn ghi Stivarga 40mg và Xarelto 10mg/15mg/20mg nghi ngờ là thuốc giả. Đây là các thuốc có chỉ định điều trị ung thư và đông máu. Nếu đặt 2 lọ thuốc cạnh nhau, nhìn qua thì 2 sản phẩm khá giống nhau về hình dáng cũng như quy cách đóng gói, song quan sát kĩ thì mọi thông tin trên 2 sản phẩm đều khác nhau từ bao bì, cho đến thông tin bắt buộc phải có trên sản phẩm như giấy phép đăng ký lưu hành, hay thông tin về doanh nghiệp nhập khẩu.

Liên quan đến tình trạng thuốc giả, 2 năm nay, Bộ Y tế đã nhiều lần cảnh báo tình trạng thuốc điều trị giả, tẩy date thuốc để bán, trục lợi khi nhu cầu thị trường tăng cao. Trong khi đó, thị trường tự do cũng xuất hiện các loại thuốc được người bán quảng cáo là Molnupiravir sản xuất tại Nga, Trung Quốc… trên bao bì nhãn hiệu ghi bằng tiếng Nga, Trung Quốc, không được Bộ Y tế cấp phép.

Mới đây, ngày 10/6/2022, Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu, Công an TP Hồ Chí Minh vừa triệt phá đường dây sản xuất, buôn bán thuốc tân dược giả (có tác dụng hỗ trợ điều trị COVID-19) với quy mô lớn.

Mở rộng điều tra, khám xét tại các nhà máy sản xuất thuốc, xưởng ép vỉ, đóng gói thuốc thành phẩm tại huyện Bến Lức, Thủ Thừa thuộc tỉnh Long An và nhiều địa điểm cất giữ thuốc thành phẩm trên địa bàn TP Hồ Chí Minh; lực lượng công an đã phát hiện, thu giữ khoảng 1.000.000 viên thuốc tân dược giả thành phẩm cùng hàng chục máy móc, dây chuyền sản xuất, ép vỉ, đóng gói thuốc tân dược giả.

Theo các chuyên gia y tế, tuy thuốc giả chỉ chiếm một tỉ lệ rất nhỏ trên thị trường dược phẩm, nhưng điều đáng sợ là nó ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khoẻ. Nếu thuốc giả không chứa dược chất hoặc chứa dược chất nhưng không đủ hàm lượng, người bệnh dùng sẽ không chữa được bệnh, làm bệnh nặng thêm và có thể dẫn đến tử vong, đặc biệt với các bệnh không lây nhiễm như ung thư, đái tháo đường, tăng huyết áp...

Nguy hiểm hơn, có loại thuốc giả chứa độc chất nguy hiểm, kim loại nặng khiến người bệnh dùng bị tai biến (như trường hợp thuốc giả mạo là đông dược trộn thuốc corticoid gây các tai biến trầm trọng), hoặc gây chết người.

Để đảm bảo an toàn sức khỏe, tính mạng cho người dân, Cục Quản lý Dược đề nghị Sở Y tế các tỉnh, thành phố, y tế các ngành tăng cường việc thanh tra, kiểm tra các cơ sở kinh doanh, bán buôn, bán lẻ thuốc trên địa bàn đảm bảo kinh doanh thuốc có đầy đủ hóa đơn, chứng từ hợp lệ; kịp thời phát hiện và ngăn chặn các hành vi kinh doanh thuốc không rõ nguồn gốc xuất xứ, thuốc nhập lậu.

Đồng thời, phối hợp với các cơ quan truyền thông, thông tin tới người dân biết để không mua thuốc qua các thông tin trên mạng internet, chỉ mua thuốc tại các cơ sở kinh doanh dược hợp pháp, có đầy đủ hóa đơn, giấy tờ chứng minh nguồn gốc xuất xứ, chất lượng của thuốc.

Thuốc là hàng hóa đặc biệt có ảnh hưởng tới hiệu quả điều trị bệnh cũng như sự an toàn, sức khỏe của người dân. Chính vì vậy, việc kiểm tra, giám sát chất lượng thuốc sản xuất, nhập khẩu, lưu thông là đòi hỏi bức thiết đối với các cơ sở sản xuất, kinh doanh và hệ thống các cơ quan chức năng. Bên cạnh đó, các cơ quan quản lý cần tăng cường kiểm soát chất lượng thuốc ở cả khâu tiền kiểm và hậu kiểm, đồng thời xử phạt nghiêm những doanh nghiệp nhập khẩu, phân phối thuốc kém chất lượng

Trong khi chờ các cơ quan quản lý vào cuộc gắt gao hơn nhằm kiểm soát tốt chất lượng thuốc chữa bệnh, các chuyên gia y tế khuyến cáo để bảo đảm mua được thuốc tốt, giá rẻ, người tiêu dùng cần nâng cao nhận thức, khi mua thuốc cần khám bệnh, kê đơn, mua thuốc ở những cơ sở lớn, có tên tuổi, xem kỹ thời hạn sử dụng ghi trên sản phẩm, ghi nhớ thông tin về những loại thuốc đã bị làm giả và kém chất lượng do cơ quan quản lý dược công bố để khỏi hứng chịu cảnh “tiền mất tật mang”.

Theo Nghị định số 185/2013/NĐ-CP ngày 15/11/2013 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động thương mại, sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng cấm và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và Nghị định số 124/2015/NĐ-CP ngày 19/11/2015 về sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 185/2013/NĐ-CP, kinh doanh hàng hóa không rõ nguồn gốc, xuất xứ có thể bị phạt tiền từ 30 -  40 triệu đồng.

Tại Nghị định số 117/2020/NĐ-CP ngày 28/9/2020 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực y tế thì sản xuất, kinh doanh thuốc chữa bệnh chưa được phép lưu hành hoặc mới thử nghiệm, chưa được phép sản xuất, nhập khẩu có thể bị phạt tiền từ 60 - 80 triệu đồng. Ngoài ra, trong trường hợp gây chết người hoặc tổn hại nghiêm trọng đến sức khỏe của người khác, người vi phạm có thể bị xử lý hình sự.