Hội nghị diễn ra để đại diện bộ, ngành, địa phương, các hiệp hội ngành hàng, doanh nghiệp đề xuất các giải pháp trước mắt và lâu dài, nhằm thúc đẩy thương mại nông sản Việt Nam trong tình hình mới với những diễn biến ngày càng phức tạp của dịch bệnh.

Với diễn biến phức tạp, khó lường của bệnh viêm đường hô hấp cấp do chủng mới của virus Corona và những động thái của Chính phủ Trung Quốc trong việc hạn chế giao dịch hàng hóa sẽ có những tác động tiêu cực đến thương mại nông lâm thủy sản hai nước.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường, bệnh viêm phổi cấp do biến chủng virus Corona là loại dịch bệnh mới cực kỳ nguy hiểm, đe dọa tính mạng người dân và nền kinh tế toàn cầu. Bệnh lan từ Vũ Hán (Trung Quốc) ra 27 quốc gia, với 17.000 ca bệnh, 362 ca tử vong, trong đó có 1 ca tử vong ngoài Trung Quốc, bệnh đang trên đà của chu kỳ dịch tễ học, tăng nhanh. Điều đáng lo ngại là dịch bệnh chưa có vắc xin, chưa có thuốc đặc trị.

Nguy hiểm hơn là yếu tố thời tiết khiến dịch này càng nguy hiểm. Mưa phùn, lạnh giá ở miền Bắc cực kỳ phù hợp với loại bệnh này, điều đó dự báo một tương lai ảm đạm cho phát triển kinh tế toàn cầu.

Việt Nam hiện có 8 người bị, 3 tỉnh, thành phố đã công bố dịch. Đó là chưa kể, ngày 1/2/2020, Trung Quốc tiếp tục công bố điểm dịch H5N1 tại Hồ Nam, trong đó chủng lây chéo sang người cực kỳ phức tạp. Thực tế này đặt ra cho chúng ta những thách thức, đòi hỏi phải có những giải pháp mạnh để đối phó. Trước tình hình này Ban Bí thư, Thủ tướng Chính phủ đã có chỉ thị, yêu cầu các cấp, ngành vào cuộc một cách quyết liệt.

“Đứng trước dịch bệnh, ngành Nông nghiệp là ngành tổn thương lớn nhất. Và ngành hàng đầu tiên chịu tác động là sản phẩm hoa quả, cụ thể hiện nay quả thanh long và dưa hấu đang gặp khó. Đây là hai mặt hàng chiếm tỉ trọng lớn phục vụ thị trường Trung Quốc trong dịp cao điểm Tết Nguyên đán và lễ sau Tết. Bởi Trung Quốc là thị trường khổng lồ của nông sản Việt Nam, hàng năm lượng hàng xuất sang Trung Quốc chiếm 22 - 25% kim ngạch xuất khẩu. Riêng năm 2019, kim ngạch xuất khẩu nông lâm thuỷ sản sang Trung quốc đạt 8,47 tỷ USD trên tổng kim ngạch 41,3 tỷ USD. Trong đó có một số nhóm nông sản, thị trường Trung Quốc chiếm phần lớn”, Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường nhấn mạnh.

Qua rà soát, từ nay đến hết rằm tháng Giêng âm lịch, tại tỉnh Long An lượng thu hoạch thanh long khoảng 21.600 tấn. Đợt tiếp theo từ ngày 8 - 28/2 thu hoạch khoảng 54.000 tấn. Đầu tháng 3, tại Tiền Giang thu hoạch khoảng 10.000 tấn, Bình Thuận khoảng 100.000 tấn... Hầu hết các sản phẩm trái cây nêu trên là xuất khẩu tươi, chưa qua chế biến.

Bộ trưởng cũng cho biết, cùng với tác động đến sản lượng xuất khẩu các hoạt động thương thảo thương mại, đầu tư cũng bị ảnh hưởng lớn. Nhiều nội dung thương thảo đã đàm phán giữa hai bên phải dừng lại.

“Cái gì cũng có quy trình, không được hoang mang. Cần biến thách thức thành thời cơ và coi đây là tiền đề tái cơ cấu một ngành Nông nghiệp vững chắc. Không bán hàng chỗ này bán chỗ khác, không bán hôm nay bán tuần sau. Làm tốt được điều này cần phải xây dựng biện pháp tức thì cho từng ngành hàng, xúc tiến thương mại đi các nước, chế biến sâu, liên kết các chuỗi…”, Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường chia sẻ.

Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Trần Thành Nam cho biết, trước diễn biến và tác động của dịch bệnh virus Corona, Bộ NN&PTNT cũng đã có những giải pháp trước mắt và dài hạn ứng phó như thực hiện nghiêm túc Công văn số 79-CV/TƯ ngày 29/1/2020 của Ban Bí thư Trung ương Đảng; Chỉ thị số 05/CT-TTg ngày 28/1/2020; Công điện số 121/CĐ-CP ngày 23/1/2020 của Thủ tướng Chính phủ về việc phòng, chống dịch viêm phổi cấp; Quyết định số 173/QĐ-TTg ngày 1/2/2020 về việc công bố dịch; tiếp tục cập nhật, bám sát các chỉ đạo của Trung ương và Chính phủ để triển khai có hiệu quả công tác phòng, chống dịch viêm phổi cấp.

Bộ sẽ chủ động phối hợp với cơ quan Thương vụ Đại sứ quán Việt Nam tại các nước trên thế giới triển khai toàn diện, đạt hiệu quả cao nhất về công tác xúc tiến, phát triển thị trường tại các địa bàn trọng điểm, tiềm năng và thị trường ngách ngay từ đầu năm 2020, tạo sự đột phá trong đa dạng hóa thị trường.

Cục Bảo vệ thực vật, Cục Thú y phối hợp với các lực lượng chức năng tại biên giới tăng cường công tác kiểm dịch động thực vật, phòng chống H5N1, cấm nhập khẩu động vật hoang dã vào Việt Nam, tuân thủ các chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Chỉ thị số 05/CT-TTg ngày 28/1/2020 về phòng, chống dịch bệnh viêm đường hô hấp cấp do chủng mới của virus Corona gây ra.

Cục Chế biến và Phát triển thị trường nông sản và các cục chuyên ngành đã chủ động phối hợp với cơ quan Thương vụ Đại sứ quán Việt Nam tại các nước trên thế giới triển khai toàn diện, đạt hiệu quả cao nhất về công tác xúc tiến, phát triển thị trường tại các địa bàn trọng điểm, tiềm năng và thị trường ngách ngay từ đầu năm 2020, tạo sự đột phá trong đa dạng hóa thị trường.

Bộ cũng sẽ thường xuyên trao đổi thông tin với Đại sứ quán Việt Nam tại Trung Quốc để liên hệ với Tổng cục Hải quan Trung Quốc thu xếp các chuyến công tác của chuyên gia Trung Quốc sang Việt Nam để tháo gỡ khó khăn; Tiếp tục phối hợp với cơ quan Thương vụ Đại sứ quán Việt Nam tại Trung Quốc triển khai các Đoàn công tác xúc tiến, phát triển thị trường tại các địa phương trọng điểm của Trung Quốc tại thời điểm phù hợp nhất ngay sau khi phía Trung Quốc kiểm soát dịch viêm phổi cấp và công bố mở cửa lại bình thường.

Nếu bùng phát dịch kéo dài nhiều tháng, Bộ NN&PTNT sẽ phối hợp các hiệp hội ngành hàng, doanh nghiệp, các đơn vị ngành Công thương các địa phương đẩy mạnh tổ chức xúc tiến thương mại, đưa hàng hóa nông sản vào tiêu thụ trong các hệ thống, chuỗi siêu thị lớn; ưu tiên thị trường nội địa; khuyến khích các doanh nghiệp đẩy mạnh nâng cao chất lượng bảo quản, chế biến nông sản.

Tập trung chỉ đạo phối hợp với các địa phương, nghiên cứu điều chỉnh một số đối tượng cây trồng, vật nuôi cho phù hợp với nhu cầu của thị trường tiêu thụ và lợi thế so sánh của từng địa phương.

Các doanh nghiệp kinh doanh nông sản chủ động có giải pháp nâng cao chất lượng sản phẩm chế biến, đẩy mạnh xúc tiến thương mại, mở rộng các thị trường mới và liên kết theo chuỗi giá trị đối với vùng sản xuất, phục vụ tiêu thụ trong nước và xuất khẩu.

Phương Hiếu