(Thanh tra) - Trong năm 2025, xã Sính Phình (tỉnh Điện Biên) tiếp tục được thụ hưởng nhiều chính sách từ Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững. Tuy nhiên, do đặc thù là xã vùng cao còn nhiều khó khăn về hạ tầng, dân cư phân tán, điều kiện sản xuất hạn chế, cùng với năng lực cán bộ cơ sở chưa đồng đều, việc triển khai các dự án giảm nghèo vẫn gặp không ít trở lực.
Nỗ lực của chính quyền địa phương và cộng đồng trong thời gian qua là đáng ghi nhận, song để đạt mục tiêu giảm nghèo bền vững, Sính Phình cần thêm thời gian, nguồn lực và những giải pháp phù hợp hơn với điều kiện thực tế.
Trong năm 2025, xã Sính Phình được phân bổ kinh phí từ 7 dự án thuộc Chương trình MTQG giảm nghèo bền vững. Các dự án tập trung chủ yếu vào hỗ trợ phát triển hạ tầng, đa dạng hóa sinh kế, cải thiện sản xuất, nâng cao năng lực và truyền thông.
Về đầu tư hạ tầng, xã được giao 1.800 tỷ đồng thuộc Tiểu dự án 1 (Dự án 1). Trong đó hơn 1.098 triệu đồng đã được sử dụng để sửa chữa các tuyến đường giao thông Háng Sung 2, Háng Sung A (xã Tả Phìn cũ) và đường nội thôn Nhè Sua Háng. Phần kinh phí còn lại, khoảng 701 triệu đồng, xã dự kiến triển khai sửa chữa và nâng cấp tuyến kênh thủy nông Chiếu Tính 1, một công trình có ý nghĩa rất lớn đối với sản xuất nông nghiệp của người dân Sính Phình.
Tuy nhiên, ở Tiểu dự án 2 của Dự án 1, xã không được phân bổ nguồn vốn, nên không thể triển khai nội dung hỗ trợ huyện nghèo thoát khỏi đặc biệt khó khăn theo đề án của Chính phủ.
Dự án 2 – Đa dạng hóa sinh kế, phát triển mô hình giảm nghèo cũng là trọng tâm quan trọng. Tổng kinh phí được giao 3.623 triệu đồng. Xã đã giải ngân hơn 2.732 triệu đồng, đạt hơn 75%, triển khai ba dự án hỗ trợ phát triển sản xuất theo nhu cầu cộng đồng, chủ yếu là hỗ trợ giống, phân bón cho cây ngô và lúa.
Số kinh phí còn lại gần 900 triệu đồng, xã dự kiến hỗ trợ mô hình chăn nuôi gà đen thương phẩm – loại vật nuôi phù hợp điều kiện vùng cao, dễ nhân rộng và tạo thu nhập ổn định.
Dự án 3 – Hỗ trợ phát triển sản xuất, cải thiện dinh dưỡng được giao tổng cộng 1.906 triệu đồng. Xã đã thực hiện hai dự án hỗ trợ sản xuất với tổng kinh phí gần 1.000 triệu đồng, chủ yếu cấp giống và phân bón cho cây ngô lai theo quy mô lớn ở hai khu vực Tủa Chử Phồng – Tào Cu Nhe và Háng Đề Dê – Tào Pao.
Những dự án này đáp ứng đúng nhu cầu người dân, có sự tham gia của số lượng hộ lớn, đa phần là hộ nghèo và cận nghèo. Xã dự kiến sử dụng nguồn còn lại để tiếp tục hỗ trợ chăn nuôi gà đen thương phẩm – mô hình đang có tín hiệu tích cực từ các xã lân cận.
Riêng Tiểu dự án 2 về cải thiện dinh dưỡng, với kinh phí 379 triệu đồng, xã đề xuất chuyển nguồn sang năm 2026 do chưa đủ điều kiện để triển khai.
Trong khi đó, Dự án 4 - Phát triển giáo dục nghề nghiệp, việc làm bền vững gần như chưa thể triển khai do nhiều yếu tố khách quan. Kinh phí đào tạo nghề 330 triệu đồng, xã mới dùng 30 triệu đồng cho công tác chuẩn bị, khảo sát, tuyên truyền; phần còn lại phải chuyển nguồn sang năm 2026. Các nội dung hỗ trợ lao động đi làm việc ở nước ngoài và hỗ trợ việc làm bền vững cũng trong tình trạng tương tự.
Dự án 5 – Hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo, xã được phê duyệt hỗ trợ 13 hộ nhưng chỉ có 5 hộ có nhu cầu. Số vốn tương ứng 180 triệu đồng đã được giải ngân, còn 150 triệu đồng sẽ trả lại cho các xã có nhu cầu cao hơn.
Các dự án về truyền thông và nâng cao năng lực cũng đang được triển khai bước đầu. Một số khoản kinh phí lớn được đề xuất chuyển sang năm 2026 để thực hiện theo đúng tiến độ và điều kiện thực tế.
Nhìn chung, dù được phân bổ nguồn lực khá đầy đủ, song nhiều nội dung triển khai ở Sính Phình vẫn còn chậm so với yêu cầu, đặc biệt là các dự án cần khảo sát kỹ, cần năng lực cán bộ hoặc cần sự đồng thuận từ cộng đồng.
Một trong những điểm sáng của Sính Phình trong năm 2025 là sự chủ động trong lãnh đạo, chỉ đạo của UBND xã và Ban Chỉ đạo Chương trình MTQG giảm nghèo. Xã đã kịp thời tiếp nhận các văn bản hướng dẫn, phân công nhiệm vụ rõ ràng và thường xuyên kiểm tra, đôn đốc tiến độ.
Công tác tuyên truyền cũng có sự đổi mới: nội dung gần dân hơn, hình thức linh hoạt, giúp người dân hiểu rõ hơn về ý nghĩa của các dự án, từ đó tham gia tích cực hơn. Nhiều bản, thôn đã chủ động đề xuất mô hình, lựa chọn cây trồng vật nuôi phù hợp.
Sự thay đổi trong nhận thức của người dân cũng là dấu hiệu đáng mừng. Người dân đã dần hiểu rằng giảm nghèo không chỉ trông chờ vào Nhà nước, mà cần chủ động, tự lực để phát triển sinh kế bền vững.
Hạ tầng thiếu, cán bộ mỏng: Những thách thức không nhỏ
Bên cạnh những kết quả đạt được, Sính Phình đang đối mặt với nhiều hạn chế mang tính hệ thống.
Trước hết, hạ tầng cơ sở còn quá thiếu và yếu. Đường giao thông, hệ thống thủy lợi chưa đồng bộ khiến việc vận chuyển nông sản, vật tư và tiếp cận các dịch vụ thiết yếu gặp khó khăn. Đây là nguyên nhân quan trọng khiến nhiều mô hình kinh tế khó mở rộng.
Tiếp theo, năng lực cán bộ làm công tác giảm nghèo còn hạn chế. Sau khi thực hiện mô hình chính quyền hai cấp, nhiều cán bộ mới tiếp cận nhiệm vụ, chưa nắm chắc quy trình, văn bản, dẫn đến lúng túng trong triển khai.
Một thách thức khác là sự thay đổi nhu cầu của người dân. Nhiều hộ mong muốn được hỗ trợ con giống hơn là cây giống do quỹ đất hạn chế. Tuy nhiên, việc hỗ trợ vật nuôi lại gặp khó vì trên địa bàn không có cơ sở cung cấp con giống đạt chuẩn theo quy định của Luật Chăn nuôi. Điều này khiến nhiều mô hình không thể triển khai dù người dân có nhu cầu lớn.
Ngoài ra, tỷ lệ hộ nghèo còn cao và phân bố rải rác ở vùng sâu, vùng xa. Trình độ dân trí thấp, điều kiện sống thiếu thốn, sản xuất nhỏ lẻ, manh mún khiến việc giảm nghèo khó đạt tính bền vững.
Một bộ phận người dân vẫn còn tâm lý trông chờ, ỷ lại, thiếu động lực thoát nghèo. Đây là rào cản lớn, đòi hỏi công tác tuyên truyền phải kiên trì, sâu sát hơn.
Để thúc đẩy công tác giảm nghèo tại Sính Phình trong thời gian tới, nhiều giải pháp cần được xem xét đồng bộ, như: Tăng đầu tư hạ tầng thiết yếu, đặc biệt là đường giao thông, công trình thủy lợi để tạo điều kiện thuận lợi cho sản xuất và tiếp cận thị trường. Tăng cường đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, nhất là cán bộ trực tiếp triển khai các dự án thuộc Chương trình MTQG. Lựa chọn mô hình sinh kế phù hợp điều kiện vùng cao, ưu tiên vật nuôi bản địa, cây trồng dễ thích nghi và có thị trường ổn định. Phát huy vai trò của cộng đồng trong lập kế hoạch, lựa chọn mô hình, giám sát triển khai. Tăng cường truyền thông thay đổi nhận thức, giúp người dân hiểu rõ quyền lợi, trách nhiệm và cơ hội từ các chương trình hỗ trợ.
Với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, sự hỗ trợ của Nhà nước và nỗ lực của chính người dân, Sính Phình có cơ sở để từng bước vượt qua khó khăn, rút ngắn khoảng cách phát triển và hướng đến mục tiêu giảm nghèo bền vững trong những năm tiếp theo.
